ഹൈദരാബാദ്: തെലങ്കാനയിലെ തങ്ങളുടെ അധികാരപരിധിയിലുള്ള പുരാതന മസ്ജിദുകൾ ഹൈന്ദവ ആരാധനാലയങ്ങളിൽ നിർമ്മിച്ചതിന് തെളിവുകളില്ലെന്ന ആർക്കിയോളജിക്കൽ സർവേ ഓഫ് ഇന്ത്യ (എഎസ്ഐ) ഹൈദരാബാദ് സര്ക്കിളിന്റെ പ്രസ്താവന ഹിന്ദുത്വ ഗ്രൂപ്പുകളുടെ മുഖത്ത് അടിയേറ്റ പോലെയായി. ബിജെപി നേതാവ് ബന്ദി സഞ്ജയ് അടുത്തിടെ തന്റെ അനുയായികളോട് “പള്ളികൾ കുഴിച്ച്” ശിവലിംഗങ്ങൾ തിരയാൻ ആഹ്വാനം ചെയ്തിരുന്നു.
വിവരാവകാശ പ്രവർത്തകനായ റോബിൻ സാച്ചൂസാണ് (Robin Zaccheus) ഈ വിഷയത്തിൽ വിവരാവകാശ നിയമപ്രകാരം എഎസ്ഐയോട് അന്വേഷണം ആവശ്യപ്പെട്ടത്. ഹിന്ദു മതപരമായ സ്ഥലങ്ങളിലോ ക്ഷേത്രങ്ങളിലോ നിർമ്മിച്ചതായി കരുതപ്പെടുന്ന “പുരാതന മസ്ജിദുകളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട” തെളിവുകൾ അദ്ദേഹം ആവശ്യപ്പെട്ടു. തെലങ്കാനയുടെ കീഴിൽ വരുന്ന എഎസ്ഐയുടെ ഹൈദരാബാദ് സർക്കിളിൽ നിന്നാണ് പ്രതികരണം വന്നത്.
തെലങ്കാനയിൽ, ചാർമിനാർ, ഗോൽക്കൊണ്ട കോട്ട എന്നിവയുൾപ്പെടെ എട്ടോളം സ്മാരകങ്ങൾ ASI യുടെ കീഴിൽ ഉണ്ട്. തെലങ്കാനയിലെ ഹൈദരാബാദ് സർക്കിളിലെ ആർക്കിയോളജിക്കൽ സർവ്വേ ഓഫ് ഇന്ത്യയുടെ അധികാരപരിധിയിലുള്ള സ്മാരകങ്ങളിലോ സ്ഥലങ്ങളിലോ ഹിന്ദു മതകേന്ദ്രങ്ങളിൽ പുരാതന പള്ളികൾ നിർമ്മിച്ചതിന് തെളിവുകളൊന്നും ലഭിച്ചിട്ടില്ലെന്ന് എഎസ്ഐ മറുപടിയിൽ പറഞ്ഞു.
തെലങ്കാനയിലെ വാറങ്കൽ കാകതീയ രാജവംശത്തിന്റെ പഴയ തലസ്ഥാനമായിരുന്നു (14-ആം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കത്തിൽ അത് തകരുന്നതുവരെ). കുത്തബ് ഷാഹി രാജവംശം (1518-1687) സ്ഥാപിച്ചതും നിർമ്മിച്ചതുമാണ് ഗോൽക്കൊണ്ട കോട്ടയും ഹൈദരാബാദും. നിസാമുകളോ അസഫ് ജാഹി ഭരണാധികാരികളോ പിന്നീട് വന്നതാണ് (1724-1948).
ബന്ദി സഞ്ജയുടെ വിവാദ പരാമർശം
കഴിഞ്ഞ മാസം തെലങ്കാന ബിജെപി അദ്ധ്യക്ഷനും, കരിംനഗർ ലോക്സഭാ എംപിയുമായ ബന്ദി സഞ്ജയ്, എഐഎംഐഎം അദ്ധ്യക്ഷനും ഹൈദരാബാദ് ലോക്സഭാ എംപിയുമായ അസദുദ്ദീൻ ഒവൈസിയെയും “കപട മതേതരവാദികളെയും” സംസ്ഥാനത്ത് ‘പള്ളി കുഴിക്കൽ മത്സരത്തിന്’ വെല്ലുവിളിച്ചിരുന്നു. ഹിന്ദു ക്ഷേത്രങ്ങളുടെ അവശിഷ്ടങ്ങൾക്ക് മുകളിലാണ് സംസ്ഥാനം നിർമ്മിച്ചതെന്നായിരുന്നു സഞ്ജയുടെ വാദം.
മെയ് 25 ബുധനാഴ്ച സംസ്ഥാനത്തുടനീളം പള്ളികൾ കുഴിക്കണമെന്ന് അദ്ദേഹം നിർദ്ദേശിച്ചു. “ശവം (മൃതദേഹങ്ങൾ)” കണ്ടെത്തിയാൽ മുസ്ലീങ്ങൾക്ക് പള്ളി സൂക്ഷിക്കാമെന്നും “ശിവം (ശിവലിംഗം)” കണ്ടെത്തിയാൽ അത് ഹിന്ദുക്കൾക്ക് കൈമാറണമെന്നും അദ്ദേഹം കൂട്ടിച്ചേർത്തു.
ഹൈദരാബാദ് എംപി അസദുദ്ദീൻ ഒവൈസിയെയും മറ്റെല്ലാ മതേതരവാദികളെയും ബന്ദി സഞ്ജയ് എംപി വെല്ലുവിളിച്ചിരുന്നു. തെലങ്കാനയിലെ എഎസ്ഐയുടെ അധികാരപരിധിയിലുള്ള സ്മാരകങ്ങളിലൊന്നും ഹിന്ദു മതകേന്ദ്രങ്ങളിൽ നിർമ്മിച്ച പുരാതന മസ്ജിദുകളുടെ തെളിവുകളില്ലെന്ന് പ്രസ്താവിച്ച എഎസ്ഐ ഹൈദരാബാദിന് സമർപ്പിച്ച വിവരാവകാശ രേഖയിലൂടെ ഈ വെല്ലുവിളി വ്യക്തമായി നിരാകരിക്കപ്പെട്ടു എന്ന് റോബിൻ സാച്ചൂസ് പറഞ്ഞു.
ഹൈദരാബാദിലെയും തെലങ്കാനയിലെയും പൗരന്മാർ ജാഗ്രത പാലിക്കണമെന്നും ഇത്തരം വിവാദങ്ങൾക്ക് തലയിടരുതെന്നും അദ്ദേഹം കൂട്ടിച്ചേർത്തു. “ഇത് ആത്യന്തികമായി പ്രത്യേക സമുദായങ്ങളെ പ്രകോപിപ്പിക്കാനും സമൂഹത്തിലെ സാമുദായിക സൗഹാർദ്ദം തകർക്കാനും ഇടയാക്കും,” റോബിൻ പറഞ്ഞു.
ഗോൽക്കൊണ്ട കോട്ട/ചാർമിനാർ ചരിത്രം
ഗോൽക്കൊണ്ട കോട്ടയുടെ ഉത്ഭവം 14-ആം നൂറ്റാണ്ടിൽ വാറങ്കൽ ദിയോ റായ് രാജാവ് (വാറങ്കൽ കേന്ദ്രീകരിച്ച് ഭരിച്ചിരുന്ന കാകതീയ സാമ്രാജ്യത്തിന് കീഴിൽ) ഒരു മൺ കോട്ട നിർമ്മിച്ചതോടെയാണ്. ഇത് പിന്നീട് 1358 നും 1375 നും ഇടയിൽ ബഹ്മനി സാമ്രാജ്യം ഏറ്റെടുത്തു. അവസാന പരമാധികാര ബഹാമനി ചക്രവർത്തിയായ മഹ്മൂദ് ഷാ ബഹാമണിയുടെ മരണത്തെത്തുടർന്ന് 1518-ൽ കുത്തബ് ഷാഹി രാജ്യം സ്ഥാപിച്ച സുൽത്താൻ ഖുലി ഒരു സമ്പൂർണ്ണ കോട്ടയായി വികസിപ്പിച്ചെടുത്തു.
സുൽത്താൻ കുലി, ബഹാമണി സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ (1347-1518) കീഴിലുള്ള തിലാംഗിന്റെ (തെലങ്കാന) കമാൻഡറും പിന്നീട് ഗവർണറുമായിരുന്നു. അതിന്റെ രണ്ടാം തലസ്ഥാനം ബിദാറായിരുന്നു. ഹമദാനിൽ നിന്നുള്ള സുൽത്താൻ കുലി ബഹാമനി സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ കീഴിൽ ഗവർണർ പദവിയിലേക്ക് ഉയർന്നു. ഈ സമയത്ത് അദ്ദേഹത്തിന് കോട്ട നൽകപ്പെട്ടു, അത് ഒരു മതിലുള്ള നഗരമായി വികസിക്കാൻ തുടങ്ങി. കാലക്രമേണ ഇത് ഗോൽകൊണ്ട ഫോർട്ട് (തെലുങ്ക് ഗൊല്ല-കൊണ്ട, അല്ലെങ്കിൽ ഷെപ്പേർഡ്സ് കുന്നിൽ നിന്ന് ഉരുത്തിരിഞ്ഞ പേര്) എന്ന് വിളിക്കപ്പെട്ടു.
കോട്ടയ്ക്ക് ആദ്യം 87 കൊത്തളങ്ങളും എട്ട് കവാടങ്ങളും ഉണ്ടായിരുന്നു. അവയിൽ ചിലത് സൈന്യത്തിന്റെ നിയന്ത്രണത്തിലുള്ളതിനാൽ പൊതുജനങ്ങൾക്ക് പ്രവേശനമുണ്ടായിരുന്നില്ല. ഡെക്കാണിലെ ഏറ്റവും അജയ്യമായ കോട്ടകളിൽ ഒന്നാണിത്. മുഗൾ ചക്രവർത്തി ഔറംഗസീബിന്റെ സൈന്യത്തെ 1687-ൽ ഹൈദരാബാദ് ഉപരോധിച്ചപ്പോൾ എട്ട് മാസത്തോളം തുറമുഖത്ത് നിർത്തിയിരുന്നു. ഔറംഗസേബ് വിജയിക്കുകയും ആ വർഷം കുത്തബ് ഷാഹി ഭരണം അവസാനിപ്പിക്കുകയും അവസാനത്തെ അബുൽ ഹസ്സൻ താന ഷായെ പിടിച്ചെടുക്കുകയും ചെയ്തു.
ചാർമിനാർ ചരിത്രം
ഹൈദരാബാദിന്റെ അടിസ്ഥാന സ്മാരകമാണ് ചാർമിനാർ. 1591-ൽ പണികഴിപ്പിച്ച, കുത്തബ് ഷാഹി (അല്ലെങ്കിൽ ഗോൽക്കൊണ്ട) രാജവംശത്തിന്റെ നാലാമത്തെ ഭരണാധികാരിയായിരുന്ന മുഹമ്മദ് ഖുലി കുത്തബ് ഷായാണ് നഗരത്തിന്റെ സ്ഥാപനം അടയാളപ്പെടുത്താൻ ഇത് നിർമ്മിച്ചത്. ചാർമിനാർ നിർമ്മിക്കപ്പെടുന്നതിന് മുമ്പ്, ഗോൽക്കൊണ്ട കോട്ട (തെലങ്കാനയിലെ) ഒരു മതിലുള്ള നഗരമായിരുന്നു, അവിടെ നിന്നാണ് ആദ്യത്തെ മൂന്ന് രാജാക്കൻമാരായ കുത്തബ് ഷാഹി രാജാക്കന്മാർ ഭരിച്ചത്.
ഹൈദരാബാദ് സ്ഥാപിതമായതിനുശേഷം, കോട്ട ഒരു സൈനിക ബാരക്കാക്കി മാറ്റി. എന്നാല്, 1687-ൽ ഔറംഗസീബ് ഗോൽക്കൊണ്ട സാമ്രാജ്യത്തെ ആക്രമിച്ചതിന് ശേഷം അവസാന കുത്തബ് ഷാഹി-മുഗൾ യുദ്ധം നടന്ന സ്ഥലവും ഈ കോട്ടയായിരുന്നു. എട്ട് മാസം നീണ്ട യുദ്ധത്തിന് ശേഷം അദ്ദേഹം വിജയിച്ചു, അതിനുശേഷം മുഴുവൻ ഗോൽക്കൊണ്ടയും (പ്രധാനമായും തെലങ്കാനയും എപിയും ഉൾപ്പെടുന്നു) മുഗൾ പ്രദേശത്തിന് കീഴിലായി.
അടുത്തതായി ഭരിച്ച നിസാമുകൾ (അസഫ് ജാഹി രാജവംശം) യഥാർത്ഥത്തിൽ ഉയർന്ന മുഗൾ കമാൻഡർമാരായിരുന്നു. ആദ്യത്തെ നിസാം, മീർ ഖമറുദ്ദീൻ ഖാൻ, 1724-ൽ ഈ സ്ഥാനം നേടുകയും ഡെക്കാന്റെ (നിസാം പ്രദേശം) തലസ്ഥാനമായിരുന്ന ഔറംഗബാദിൽ നിന്ന് ഭരിക്കുകയും ചെയ്തു. 1687-ൽ ഗോൽകൊണ്ട-മുഗൾ രാജവംശങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള അവസാന യുദ്ധത്തിൽ ഹൈദരാബാദ് നശിപ്പിച്ച മുഗൾ സൈന്യത്തിന്റെ ഭാഗമായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിന്റെ അച്ഛനും മുത്തച്ഛനും.