പാക്കിസ്താന് അധിനിവേശത്തിൽ നിന്ന് കാർഗിലിന്റെ ഉയർന്ന കൊടുമുടികളെ മോചിപ്പിക്കാന് ജീവൻ ബലിയർപ്പിച്ച രാജ്യത്തിന്റെ ധീരരായ പുത്രന്മാരുടെ സ്മരണയ്ക്കായി എല്ലാ വർഷവും കാർഗിൽ വിജയ് ദിവസ് ആഘോഷിക്കുന്നു. 1999-ലെ കാർഗിൽ യുദ്ധത്തിൽ പാക്കിസ്ഥാനെതിരെ ഇന്ത്യ നേടിയ വിജയത്തിന്റെ സ്മരണയ്ക്കായി എല്ലാ വർഷവും ജൂലൈ 26-ന് കാർഗിൽ വിജയ് ദിവസ് ആഘോഷിക്കുന്നു. യുദ്ധസമയത്ത് “ഓപ്പറേഷൻ വിജയ്” എന്ന് പേരിട്ട് ഇന്ത്യൻ സൈന്യം പാക്കിസ്താന് നുഴഞ്ഞുകയറ്റക്കാരെ തുരത്തുകയും ടൈഗർ ഹിൽസും മറ്റ് ഔട്ട്പോസ്റ്റുകളും പിടിച്ചെടുക്കുകയും ചെയ്തു.
ലഡാക്കിലെ കാർഗിലിൽ 60 ദിവസത്തിലധികം പാക്കിസ്താന് സൈന്യവുമായുള്ള യുദ്ധം തുടർന്നു. ഒടുവിൽ യുദ്ധത്തിൽ ഇന്ത്യ വിജയിച്ചു. എല്ലാ വർഷവും, ഈ ദിവസം, പാക്കിസ്താന് ആരംഭിച്ച യുദ്ധത്തിൽ വീരമൃത്യു വരിച്ച നൂറുകണക്കിന് ഇന്ത്യൻ സൈനികര്ക്ക് ആദരാഞ്ജലികൾ അർപ്പിക്കുന്നു. ഇന്ത്യൻ സായുധ സേനയുടെ സംഭാവനകളെ അനുസ്മരിക്കാൻ രാജ്യത്തുടനീളം നിരവധി പരിപാടികളും സംഘടിപ്പിക്കാറുണ്ട്.
കാർഗിൽ യുദ്ധത്തിന്റെ ചരിത്രം: 1971ലെ ഇന്ത്യ-പാക് യുദ്ധത്തിനു ശേഷം ഇരു രാജ്യങ്ങളും തമ്മിൽ നിരവധി സായുധ യുദ്ധങ്ങൾ നടന്നിട്ടുണ്ട്. 1998ൽ ഇരു രാജ്യങ്ങളും ചേർന്ന് ആണവ പരീക്ഷണങ്ങൾ നടത്തിയിരുന്നു. 1999 ഫെബ്രുവരിയിൽ ഇരു രാജ്യങ്ങളും ഒപ്പുവെച്ച കാശ്മീർ പ്രശ്നത്തിന് സമാധാനപരമായ പരിഹാരവും ലാഹോർ പ്രഖ്യാപനം വാഗ്ദാനം ചെയ്തു. നിയന്ത്രണ രേഖ കടന്ന് ഇന്ത്യൻ പ്രദേശത്തേക്കുള്ള പാക്കിസ്താന് നുഴഞ്ഞുകയറ്റത്തിന് ഓപ്പറേഷൻ ബദർ എന്നും പേരിട്ടു. കാശ്മീരും ലഡാക്കും തമ്മിലുള്ള ബന്ധം വിച്ഛേദിക്കുക, കശ്മീർ തർക്കം പരിഹരിക്കാൻ ഇന്ത്യയെ നിർബന്ധിക്കുക എന്നതായിരുന്നു ഇതിന്റെ ലക്ഷ്യം.
ഇതിന് മറുപടിയായി ഇന്ത്യാ ഗവൺമെന്റ് ‘ഓപ്പറേഷൻ വിജയ്’ ആരംഭിക്കുകയും ഏകദേശം 2 മാസത്തെ നീണ്ട യുദ്ധത്തിനായി 2 ലക്ഷം ഇന്ത്യൻ സൈന്യത്തെ അണിനിരത്തുകയും ചെയ്തു. 1999 മെയ് മുതൽ ജൂലൈ വരെ ജമ്മു കശ്മീരിലെ കാർഗിൽ ജില്ലയിലാണ് യുദ്ധം നടന്നത്. അന്നത്തെ പാക്കിസ്താന് സേനാ മേധാവി ജനറൽ പർവേസ് മുഷറഫ് അന്നത്തെ പ്രധാനമന്ത്രി നവാസ് ഷരീഫിനെ അറിയിക്കാതെയാണ് യുദ്ധം ആസൂത്രണം ചെയ്തതെന്ന് പറയപ്പെടുന്നു.
പ്രാദേശിക ഇടയന്മാരിൽ നിന്നുള്ള ഇന്റലിജൻസ് ഇൻപുട്ടുകൾ സഹായിച്ചു: തുടക്കത്തിൽ, കശ്മീരിലെ ഇന്ത്യൻ നിയന്ത്രണത്തിലുള്ള പ്രദേശങ്ങൾ പാക്കിസ്താന് ഏറ്റെടുത്തു. യുദ്ധത്തിന്റെ രണ്ടാം ഘട്ടത്തിൽ, ആദ്യത്തെ തന്ത്രപ്രധാനമായ ഗതാഗത മാർഗങ്ങൾ പിടിച്ചെടുത്തുകൊണ്ട് ഇന്ത്യ പ്രതികരിച്ചു. പ്രാദേശിക ഇടയന്മാർ നൽകിയ രഹസ്യ വിവരത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിലാണ് ഇന്ത്യൻ സൈന്യത്തിന് ആക്രമണത്തിന്റെ പോയിന്റുകൾ തിരിച്ചറിയാൻ കഴിഞ്ഞത്. അവസാന ഘട്ടത്തിൽ, ഇന്ത്യൻ വ്യോമസേനയുടെ സഹായത്തോടെ ഇന്ത്യൻ സൈന്യം ജൂലൈ അവസാന വാരം യുദ്ധം അവസാനിപ്പിച്ചു.
കാർഗിൽ യുദ്ധത്തിൽ പാക് സൈന്യവും പങ്കാളിയായിരുന്നു. എന്നാൽ, പാക്കിസ്താന് ഇത് എപ്പോഴും നിഷേധിക്കുന്നു. യുദ്ധകാലത്തും അതിനുശേഷവും ഇത്തരം നിരവധി വസ്തുതകൾ പാക് സൈന്യം നുഴഞ്ഞുകയറ്റക്കാരെ സഹായിച്ചിട്ടുണ്ടെന്ന് തെളിയിക്കാൻ പര്യാപ്തമാണ്. സഹായത്തിനായി നവാസ് ഷെരീഫും വാഷിംഗ്ടണിലേക്ക് പോയതായി റിപ്പോർട്ടുകൾ പറയുന്നു. എന്നാൽ, അന്നത്തെ അമേരിക്കൻ പ്രസിഡന്റ് ബിൽ ക്ലിന്റൺ പാക്കിസ്താനെ സഹായിക്കാൻ വിസമ്മതിച്ചു.