വിയന്ന: 1996-ൽ ഒപ്പുവെക്കാനായി തുറന്നതും ഇതുവരെ പ്രാബല്യത്തിൽ വന്നിട്ടില്ലാത്തതുമായ സമഗ്ര ആണവ-പരീക്ഷണ നിരോധന ഉടമ്പടിക്ക് (സിടിബിടി) അമേരിക്കയുടേയും ചൈനയുടെയും പിന്തുണ ലഭിച്ചു. വിയന്നയിൽ സംഘടിപ്പിച്ച സയൻസ് ആൻഡ് ടെക്നോളജി (എസ്എൻടി) കോൺഫറൻസിന്റെ ഉന്നതതല ഉദ്ഘാടന സെഷനിൽ തിങ്കളാഴ്ചയാണ് പ്രഖ്യാപനമുണ്ടായത്. എന്നാല്, ഇന്ത്യ CTBT അംഗീകരിക്കുകയോ ഒപ്പിടുകയോ ചെയ്തില്ല. മാത്രമല്ല, അതിന്റെ പ്രതിനിധികളും പങ്കെടുത്തില്ല.
എല്ലായിടത്തും എല്ലാവരുടെയും ആണവ പരീക്ഷണ സ്ഫോടനങ്ങൾ നിരോധിക്കുക എന്നതിന്റെ പ്രാഥമിക ലക്ഷ്യമായ CTBT ന് സാർവത്രിക പിന്തുണയുണ്ട്, ഇന്നുവരെ 186 രാജ്യങ്ങൾ ഒപ്പുവെച്ച് 177 രാജ്യങ്ങൾ അംഗീകരിച്ചു. എന്നാല്, ഉടമ്പടിയുടെ അനെക്സ് 2 ൽ ലിസ്റ്റ് ചെയ്തിട്ടുള്ള 44 പ്രത്യേക ആണവ സാങ്കേതികവിദ്യ കൈവശമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ ഒപ്പിടണം. കൂടാതെ CTBT അന്താരാഷ്ട്ര നിയമമായി പ്രാബല്യത്തിൽ വരുന്നതിന് മുമ്പ് അംഗീകരിക്കുകയും വേണം. ചൈന, ഈജിപ്ത്, ഇന്ത്യ, ഇറാൻ, ഇസ്രായേൽ, ഉത്തര കൊറിയ, പാകിസ്ഥാൻ, യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് അമേരിക്ക — ഈ അനെക്സ് 2 എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്ന എട്ട് രാജ്യങ്ങളുടെ അംഗീകാരം ഇപ്പോഴും ആവശ്യമാണ്. ഇതിൽ ഇന്ത്യ, ഉത്തര കൊറിയ, പാകിസ്ഥാൻ എന്നീ രാജ്യങ്ങൾ ഇതുവരെ കരാറിൽ ഒപ്പുവെച്ചിട്ടില്ല.
പരമ്പരാഗത എതിർപ്പുകൾ കണക്കിലെടുത്ത് ഇന്ത്യ പരിപാടിയിൽ നിന്ന് വിട്ടുനിന്നതായി കാണപ്പെട്ടു. 2021 സെപ്റ്റംബറിൽ, ഇന്ത്യൻ വിദേശകാര്യ സെക്രട്ടറി ഹർഷ് വർദ്ധൻ ശ്രിംഗ്ല, യുഎൻ സുരക്ഷാ കൗൺസിലിനെ അഭിസംബോധന ചെയ്തപ്പോള്, ഇന്ത്യ ഉയർത്തിയ നിരവധി പ്രധാന ആശങ്കകളെ CTBT അഭിസംബോധന ചെയ്യുന്നില്ലെന്ന് വ്യക്തമായി പറഞ്ഞു. എന്നിരുന്നാലും, “ആണവ സ്ഫോടനാത്മക പരീക്ഷണങ്ങളിൽ ഇന്ത്യ സ്വമേധയാ ഏകപക്ഷീയമായ മൊറട്ടോറിയം നിലനിർത്തുന്നു” എന്നും അദ്ദേഹം കൂട്ടിച്ചേർത്തു.
ഒരു ചോദ്യത്തിന് മറുപടിയായി, CTBTO എക്സിക്യൂട്ടീവ് സെക്രട്ടറി പറഞ്ഞത്, “എല്ലാ രാജ്യങ്ങള്ക്കും ഒപ്പിട്ടവർക്കും നിരീക്ഷകർക്കും ക്ഷണങ്ങൾ നൽകിയിട്ടുണ്ട്. കരാറിൽ ഒപ്പിടാൻ വളരെ ശക്തമായ താൽപ്പര്യം കാണിക്കുന്ന കുറച്ച് രാജ്യങ്ങള് പ്രത്യേക അതിഥികളായി ക്ഷണം സ്വീകരിച്ചു. ഇന്ത്യയുമായുള്ള കൂടുതൽ ആഴത്തിലുള്ള ഇടപഴകലിനെ CTBTO സ്വാഗതം ചെയ്യുന്നു.
ആണവായുധങ്ങളുടെ പുരോഗതിക്കായി നിർണായക പരീക്ഷണങ്ങൾ നടത്താൻ ആണവശക്തികളെ അനുവദിക്കുന്ന ഉടമ്പടിയാണ് ഇന്ത്യയുടെ പ്രധാന പ്രശ്നങ്ങളിലൊന്ന്. വാസ്തവത്തിൽ, ന്യൂക്ലിയർ സെക്യൂരിറ്റിക്ക് വേണ്ടിയുള്ള ഊർജ്ജത്തിന്റെ അണ്ടർ സെക്രട്ടറിയും യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സിലെ നാഷണൽ ന്യൂക്ലിയർ സെക്യൂരിറ്റി അഡ്മിനിസ്ട്രേഷന്റെ അഡ്മിനിസ്ട്രേറ്ററുമായ ജിൽ ഹ്റൂബി, നെവാഡയിൽ രണ്ട് പുതിയ സബ്ക്രിറ്റിക്കൽ പരീക്ഷണ പരീക്ഷണ ശാലകള് നിർമ്മിക്കുകയാണെന്നും 2024 ൽ രണ്ട് സബ്ക്രിറ്റിക്കൽ പരീക്ഷണങ്ങൾ നടത്താൻ തയ്യാറെടുക്കുകയാണെന്നും പറഞ്ഞു.
രാസ സ്ഫോടകവസ്തുക്കൾ ഉപയോഗിച്ച് ആണവ സ്ഫോടനങ്ങളുടെ വശങ്ങൾ ഉപവിമർശന പരീക്ഷണങ്ങൾ അനുകരിക്കുന്നു. 147 രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള പങ്കാളിത്തം കണ്ട ഓസ്ട്രിയയിലെ വിയന്നയിൽ തിങ്കളാഴ്ച ആരംഭിച്ച SnT കോൺഫറൻസിൽ മുഖ്യ പ്രഭാഷകനായിരുന്നു ഹ്റൂബി.
എന്നിരുന്നാലും, സബ്ക്രിറ്റിക്കൽ പരീക്ഷണങ്ങളുടെ നിരീക്ഷണത്തിനും സ്ഥിരീകരണത്തിനുമായി അന്താരാഷ്ട്ര നിരീക്ഷകരെ ഹോസ്റ്റ് ചെയ്യാൻ അമേരിക്ക തുറന്നിട്ടുണ്ടെന്ന് ജിൽ പറഞ്ഞു. ആണവായുധങ്ങൾ കൈവശമുള്ള എല്ലാ രാജ്യങ്ങളോടും മൊറട്ടോറിയം പ്രഖ്യാപിക്കാനും നിലനിർത്താനും ആവശ്യപ്പെടുന്നു.
CTBT സാർവത്രികവൽക്കരണത്തിന് പിന്തുണ വാഗ്ദാനം ചെയ്തുകൊണ്ട് ഹ്റൂബി പറഞ്ഞു: “രാജ്യങ്ങൾ തങ്ങളുടെ ആണവായുധ ശേഖരത്തിൽ പുരോഗതി വരുത്തുകയും ചിലർ അത് ഉപയോഗിക്കുമെന്ന് ഭീഷണിപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യുന്ന നിലവിലെ അന്താരാഷ്ട്ര അന്തരീക്ഷത്തിൽ, CTBT യും അനുബന്ധ നിരീക്ഷണവും സ്ഥിരീകരണ സംവിധാനവും എന്നത്തേക്കാളും പ്രധാനമാണ്. CTBT-യെ പിന്തുണയ്ക്കുകയും ഈ ലക്ഷ്യത്തിലെത്താൻ മുന്നിലുള്ള സുപ്രധാന വെല്ലുവിളികൾ തിരിച്ചറിഞ്ഞ് അതിന്റെ പ്രാബല്യത്തിൽ വരുന്നതിന് വേണ്ടി പ്രവർത്തിക്കാൻ പ്രതിജ്ഞാബദ്ധമാണ്.”
അതിനിടെ, പീപ്പിൾസ് റിപ്പബ്ലിക് ഓഫ് ചൈനയുടെ സ്ഥിരം പ്രതിനിധി ലി സോങ്ങും CTBT യുടെ പ്രാബല്യത്തിൽ വരുന്നതിന് വേണ്ടി പ്രവർത്തിക്കാനുള്ള പ്രതിജ്ഞാബദ്ധത പ്രകടിപ്പിച്ചു.
ഉടമ്പടി പ്രാബല്യത്തിൽ വന്നിട്ടില്ലെങ്കിലും, 1996-ന് ശേഷം വളരെ കുറച്ച് ആണവ പരീക്ഷണങ്ങൾ മാത്രമേ നടത്തിയിട്ടുള്ളൂ എന്നത് കണക്കിലെടുക്കുമ്പോൾ ഇത് ഇതിനകം തന്നെ വിജയമാണെന്ന് ഡോ റോബർട്ട് ഫ്ലോയ്ഡ് പറഞ്ഞു. ഇതിനുമുമ്പ് രണ്ടായിരത്തിലധികം പരിശോധനകൾ നടത്തിയിരുന്നു.
SnT യിലെ സൊമാലിയ, ദക്ഷിണ സുഡാൻ എന്നിവിടങ്ങളിൽ നിന്ന് ഉൾപ്പെടെ കൂടുതൽ പ്രതിജ്ഞകൾ വരുന്നുണ്ടെന്നും അടുത്തിടെ ശ്രീലങ്കയും പാപുവ ന്യൂ ഗിനിയയും അംഗീകാരത്തിനായി ആഭ്യന്തര നടപടിക്രമങ്ങൾ പൂർത്തിയാക്കിയതായും CTBTO ഉദ്യോഗസ്ഥർ പറഞ്ഞു.
ആണവ അപകടം തടയാൻ ഐഎഇഎ ശ്രമിക്കുന്ന യുദ്ധമേഖലയിൽ നിന്ന് താൻ തിരിച്ചെത്തിയതായി ഇന്റർനാഷണൽ ആറ്റോമിക് എനർജി ഏജൻസി (ഐഎഇഎ) ഡയറക്ടർ ജനറൽ റാഫേൽ മരിയാനോ ഗ്രോസി പറഞ്ഞു. “എക്സിക്യൂട്ടീവ് സെക്രട്ടറി ഫ്ലോയിഡിൽ നിന്നും ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും മികച്ച ഭൂകമ്പ ശാസ്ത്രജ്ഞരിൽ നിന്നും അദ്ദേഹത്തിന്റെ വിദഗ്ധ സംഘത്തിൽ നിന്നും കേൾക്കുന്നത് നമുക്കെല്ലാവർക്കും ആശ്വാസകരമാണ്.
ആണവപരീക്ഷണങ്ങൾ കണ്ടെത്തുക എന്ന പ്രധാന ലക്ഷ്യം നിറവേറ്റുന്നതിൽ സിടിബിടിഒയുടെ ഇന്റർനാഷണൽ മോണിറ്ററിംഗ് സിസ്റ്റം (ഐഎംഎസ്) ഫലപ്രദമാണെന്ന് ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയുടെ അണ്ടർ സെക്രട്ടറി ജനറലും നിരായുധീകരണ കാര്യങ്ങളുടെ ഉന്നത പ്രതിനിധിയുമായ ഇസുമി നകാമിറ്റ്സു പറഞ്ഞു.
“ഐഎംഎസ് സൃഷ്ടിച്ച വിപുലമായ ഡാറ്റ സുനാമി മുന്നറിയിപ്പുകൾ ഉൾപ്പെടെ മനുഷ്യരാശിക്ക് പ്രയോജനകരമാകുന്ന മറ്റ് മേഖലകളിലേക്കും സംഭാവന ചെയ്യുന്നു. തുറന്ന ഡാറ്റ പങ്കിടുന്നതിലൂടെ, വിവിധ മേഖലകളിൽ കാര്യമായ സംഭാവനകൾ നൽകാൻ CTBTO യ്ക്ക് കഴിഞ്ഞു. CTBTO യുടെ മുഴുവൻ സാധ്യതകളും CTBT പ്രാബല്യത്തിൽ വരുന്നതിലൂടെ യാഥാർത്ഥ്യമാകും.”