ഇതിഹാസമായ മഹാഭാരതത്തിലെ നായകന്മാരായ പാണ്ഡവരുടെ തലസ്ഥാനമായിരുന്നു ഇന്ദ്രപ്രസ്ഥം, ചിലർ പറയുന്നത് അവരുടെ തലസ്ഥാനം ഷേർഷാ സൂരി പണികഴിപ്പിച്ച പുരാന ക്വില സ്ഥലത്തായിരുന്നു എന്നാണ്.
റോഡുകൾ, കെട്ടിടങ്ങൾ, നഗരങ്ങൾ തുടങ്ങിയവയുടെ പേരുകൾ പുനർനാമകരണം ചെയ്യുന്നതിൽ തെറ്റൊന്നുമില്ല. എന്നാൽ, ആദ്യം സാധുവായ ഒരു കാരണം ഉണ്ടായിരിക്കണം. രണ്ടാമതായി, അടുത്ത പുതിയ പേര് എന്തായിരിക്കുമെന്ന് ആളുകൾ ഊഹിക്കുന്ന തരത്തിൽ അവ പതിവായി ചെയ്യരുത്.
വർഷങ്ങൾക്ക് മുമ്പ് കഴ്‌സൺ റോഡിന് കസ്തൂർബാ ഗാന്ധി മാർഗ് എന്ന് പേരിട്ടു, ആളുകൾ അതിനെ അങ്ങനെ വിളിക്കാൻ തുടങ്ങാന്‍ വർഷങ്ങളെടുത്തു, അല്ലാത്തപക്ഷം ആദ്യം മനസ്സിൽ വരുന്ന പേര് കഴ്‌സൺ റോഡ് എന്നായിരുന്നു.
എന്നാൽ വ്യക്തമായും, ബ്രിട്ടീഷ് പ്രഭുവിന്റെ പേര് നീക്കം ചെയ്തുകൊണ്ട് അത് മാറ്റേണ്ടതായിരുന്നു. അത് നിലനിർത്തുന്നത് കൊളോണിയൽ മനോഭാവം കാണിക്കുന്നതാണ്. പക്ഷേ, പിന്നീട് ജനങ്ങളും മറ്റും മറന്നുപോകുന്ന പുതിയ പേര് സ്വായത്തമാക്കാന്‍ വർഷങ്ങളെടുക്കും.
രാജ്പഥിന്റെ പേര് കർത്തവ്യ പാത എന്നാക്കി മാറ്റി, അൽപ്പം വൈകിയാണെങ്കിലും ശരിയായ നീക്കമാണത്. അത് എപ്പോൾ ജനപ്രിയമാകുമെന്ന് ആർക്കും അറിയില്ല. കാരണം, ആളുകൾ ഇപ്പോഴും റിപ്പബ്ലിക്ക് ദിന പരേഡ് കാണുന്ന റോഡായി “രാജ്ഥ്’ നെ കാണുന്നു.
ഡൽഹിയിലെ നെഹ്‌റു മെമ്മോറിയൽ മ്യൂസിയം ആൻഡ് ലൈബ്രറി സൊസൈറ്റി (എൻഎംഎംഎൽ) എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഡൽഹിയിലെ പ്രശസ്തമായ സ്ഥാപനത്തിന്റേതാണ് ഇപ്പോഴത്തെ കേസ്.
ഡൽഹിയിലെ അക്കാദമിക് സർക്കിളുകളിലെ ഏറ്റവും പ്രശസ്തമായ ഗവേഷണ കേന്ദ്രങ്ങളിലൊന്നായി അറിയപ്പെടുന്ന, രാജ്യത്തിന്റെ പ്രഥമ പ്രധാനമന്ത്രി ശ്രീ. ജവഹർലാൽ നെഹ്‌റുവിന്റെ പേരിൽ സൂക്ഷിച്ചിരിക്കുന്ന, അതിന്റെ പേര് മാറ്റാൻ ഒരു കാരണവും ഉണ്ടെന്ന് തോന്നുന്നില്ല.
തീൻ മൂർത്തി ഹൗസിന്റെ അതേ വളപ്പിലാണ് ഇപ്പോൾ ഇത് പ്രൈം മിനിസ്റ്റേഴ്‌സ് മ്യൂസിയം ആൻഡ് ലൈബ്രറി സൊസൈറ്റി എന്നാക്കി മാറ്റുന്നത്.
നെഹ്‌റുവിന്റെ പേര് പൂർണ്ണമായും ഇല്ലാതാക്കാനുള്ള ശ്രമമായി കോൺഗ്രസ് നേതാക്കൾ ഇതിനെ കാണുന്നതിനാല്‍ ഈ നീക്കം കോൺഗ്രസ് നേതാക്കൾക്കിടയിൽ വളരെയധികം നീരസമുണ്ടാക്കിയിട്ടുണ്ട്. അതേസമയം അഭിമാനകരമായ ദേശീയ സ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് ഒരു കുടുംബത്തിലെയോ “രാജവംശത്തിലെയോ” പേരുകൾ നൽകാനാവില്ലെന്നായിരുന്നു ബിജെപിയുടെ അവകാശവാദം.
പേര് പ്രൈം മിനിസ്റ്റേഴ്‌സ് മ്യൂസിയം ആൻഡ് ലൈബ്രറി സൊസൈറ്റി എന്നാക്കി മാറ്റുമെന്നാണ് ബിജെപി പറയുന്നത്. നെഹ്‌റു മെമ്മോറിയൽ മ്യൂസിയം ആൻഡ് ലൈബ്രറി സൊസൈറ്റിയുടെ വൈസ് പ്രസിഡന്റും കേന്ദ്ര പ്രതിരോധമന്ത്രി രാജ്‌നാഥ് സിംഗിന്റെ അദ്ധ്യക്ഷതയിൽ ചേർന്ന പ്രത്യേക യോഗമാണ് ഈ നീക്കത്തിന് അനുമതി നൽകിയത്.
ഇന്ത്യയിലെ എല്ലാ പ്രധാനമന്ത്രിമാരുടെയും സ്മാരകമായി കെട്ടിടം സ്ഥാപിക്കാനുള്ള തീരുമാനം ശരിയാണെന്ന് ബിജെപി ഉറക്കെ
പ്രഖ്യാപിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും, വിശാലമായ തീൻ മൂർത്തി വീട് ഗാന്ധി രാജവംശത്തിൽപ്പെട്ട ഒരു പ്രധാനമന്ത്രി ചെയ്ത പ്രവൃത്തി പ്രദർശിപ്പിക്കാൻ ഉപയോഗിക്കരുതെന്നാണ് അവരുടെ ന്യായവാദം.
പല പ്രധാനമന്ത്രിമാരും നേതാക്കളും രാജ്യത്തിന്റെ വളർച്ചയ്ക്ക് സംഭാവന നൽകിയിട്ടുണ്ട്. എന്നാൽ, ഗാന്ധി രാജവംശം (നെഹ്‌റു, ഇന്ദിര, രാജീവ്) ചെയ്ത കാര്യങ്ങൾ നമ്മൾ അമിതമായി ഊന്നിപ്പറയുന്നതായി തോന്നുന്നു എന്നാണ് ബിജെപിയുടെ പരാതി.
എന്നാൽ, സ്വാതന്ത്ര്യാനന്തരം ഏറ്റവും കൂടുതൽ കാലം രാജ്യം ഭരിച്ചിരുന്നത് നെഹ്‌റു-ഗാന്ധി കുടുംബമാണ് എന്നതാണ് ചരിത്രപരമായ വസ്തുത.
നെഹ്‌റുവുമായി നിങ്ങൾക്ക് രാഷ്ട്രീയമായ അഭിപ്രായവ്യത്യാസങ്ങളുണ്ടാകാം, പക്ഷേ അദ്ദേഹം ഇന്ത്യയുടെ ആദ്യ പ്രധാനമന്ത്രിയായിരുന്നെന്നും, ആദ്യ വർഷങ്ങളിൽ രാജ്യത്തിന്റെ അടിത്തറ പാകിയതിലും നിങ്ങൾക്ക് അദ്ദേഹത്തെ പുച്ഛിക്കാനാവില്ല.
നിലവിലുള്ള നെഹ്‌റു മെമ്മോറിയൽ മ്യൂസിയം ആന്റ് ലൈബ്രറിയുമായി യാതൊരു വൈരുദ്ധ്യവുമില്ലാതെ മറ്റെവിടെയെങ്കിലും പ്രൈം മിനിസ്റ്റേഴ്‌സ് മ്യൂസിയം ഉണ്ടാക്കിയിരുന്നെങ്കിൽ കൂടുതൽ നന്നായേനെ എന്ന അഭിപ്രായവും ഉയര്‍ന്നുവരുന്നുണ്ട്.
കക്ഷി രാഷ്ട്രീയത്തിന് അതീതമായി ഇന്ത്യൻ പ്രധാനമന്ത്രിമാരെ വസ്തുനിഷ്ഠമായും രാജ്യത്തിന് അവർ നൽകിയ സംഭാവനകളും ഒരു തരത്തിലും കാണിക്കാതെ പ്രദർശിപ്പിക്കാൻ പോകുകയാണെങ്കിൽ, പ്രധാനമന്ത്രിമാർക്ക് രാജ്യത്തിന് അവരുടെ സംഭാവനകൾ പ്രദർശിപ്പിക്കാൻ ഒരു മ്യൂസിയം എന്ന ആശയം ബിജെപിയുടെ വളരെ നല്ല ആശയമാണ്.
എന്നാൽ, തീൻ മൂർത്തി ഭവനിൽ നിർമ്മിച്ച പ്രൈം മിനിസ്റ്റേഴ്‌സ് മ്യൂസിയം ആദ്യ പ്രധാനമന്ത്രി പണ്ഡിറ്റ് ജവഹർലാൽ നെഹ്‌റുവിന്റെ പേര് നീക്കം ചെയ്യേണ്ടിവരുമെന്ന് തുടക്കത്തിൽ തന്നെ ബിജെപി പറഞ്ഞാൽ നിങ്ങളുടെ ഉദ്ദേശ്യങ്ങളും താൽപ്പര്യങ്ങളും ചോദ്യം ചെയ്യപ്പെടാൻ സാധ്യതയുണ്ട്.
പ്രൈം മിനിസ്റ്റേഴ്‌സ് മ്യൂസിയം ഇതിനകം മറ്റൊരാൾക്ക് സമർപ്പിച്ചിരിക്കുന്ന എൻ‌എം‌എം‌എലിന്റെ നിലവിലുള്ള സ്ഥാപനവും ഘടനയും ഉപേക്ഷിച്ച് വളരെ വലിയ തോതിൽ മറ്റൊരു സ്ഥലത്ത് നിർമ്മിച്ചിരുന്നെങ്കിൽ എന്താണ് കുഴപ്പം.
പ്രധാനമന്ത്രി സംഗ്രഹാലയ രാഷ്ട്രീയത്തിന് അതീതമായ ഒരു ശ്രമമാണെന്ന് ബിജെപി അദ്ധ്യക്ഷൻ പറയേണ്ടിയിരുന്നെങ്കിലും, തീൻ മൂർത്തിയിൽ പ്രധാനമന്ത്രിയുടെ മ്യൂസിയം സൃഷ്ടിച്ച് എൻഎംഎംഎല്ലിൽ നെഹ്‌റുവിന്റെ പേര് ഇല്ലാതാക്കാൻ ശ്രമിച്ചുകൊണ്ട് ബിജെപി അത് ചെയ്തുകൊണ്ടിരിക്കുകയാണ്.
ജവഹർലാൽ നെഹ്രുവിന്റെ പേര് ബോർഡിൽ നിന്ന് നീക്കം ചെയ്യുന്നത് അദ്ദേഹത്തിന്റെ വ്യക്തിത്വത്തെ കുറയ്ക്കുമെന്ന് അവർ കരുതുന്നു. ആധുനിക ഇന്ത്യയുടെ ശില്പിയായി രാജ്യത്തെ ജനങ്ങൾ നെഹ്‌റുജിയെ കണക്കാക്കുന്നു. ‘ഛോട്ടേ മൻ സെ കോയി ബഡാ നഹി ബൻ പായേഗാ’ എന്ന വാജ്‌പേയിയുടെ ഒരു പ്രസ്താവനയെക്കുറിച്ച് മോദിയെ ഓർമ്മിപ്പിക്കാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നു. നിങ്ങളുടെ നിസ്സാര മനോഭാവമാണ് രാജ്യത്തിന് മുന്നിൽ നിങ്ങൾ പ്രകടിപ്പിക്കുന്നത്. നിങ്ങൾക്ക് പണ്ഡിറ്റ് നെഹ്രുവിന്റെ പേര് ബോർഡിൽ നിന്ന് നീക്കം ചെയ്യാം. പക്ഷേ, നിങ്ങൾ അദ്ദേഹത്തെ എങ്ങനെ ജനങ്ങളുടെ ഹൃദയത്തിൽ നിന്ന് നീക്കം ചെയ്യും?
എന്തുകൊണ്ടാണ് എൻഎംഎംഎൽ ജവഹർലാൽ നെഹ്‌റുവിൽ മാത്രം ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ചതെന്നത് ബിജെപിയുടെ ഒരേയൊരു വിഷമമാണെങ്കിൽ, അത് വ്യക്തമാകുന്നത് അദ്ദേഹം ആദ്യത്തെ പ്രധാനമന്ത്രി ആയതുകൊണ്ടാണ്. അതിനാലാണ് അദ്ദേഹത്തിന്റെ മരണശേഷം അദ്ദേഹത്തിന്റെ വസതി അദ്ദേഹത്തിന്റെ സ്മാരകമാക്കി മാറ്റുകയും പതിറ്റാണ്ടുകളായി അങ്ങനെ തന്നെ തുടരുകയും ചെയ്തത്.
ഇപ്പോൾ ഒരു പ്രൈം മിനിസ്റ്റേഴ്‌സ് മ്യൂസിയം ഉണ്ടാക്കുന്നത് നല്ലതാണ്. പക്ഷേ, പതിറ്റാണ്ടുകളായി നിലനിൽക്കുന്ന NMML-മായി എന്തിന് വൈരുദ്ധ്യം കാണിക്കണം. യഥാർത്ഥത്തിൽ സർക്കാർ അത് പ്രഥമ പ്രധാനമന്ത്രിക്ക് സമർപ്പിക്കുന്നത് തുടരാൻ അനുവദിക്കണം. പുതിയ പ്രൈം മിനിസ്റ്റേഴ്‌സ് മ്യൂസിയം എൻഎംഎംഎല്ലിൽ തടസ്സമില്ലാതെ തുടരുന്നതും നെഹ്‌റുവിന് പുതിയ മ്യൂസിയത്തിൽ മികച്ച പ്രദർശനം ലഭിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ചൂണ്ടിക്കാണിക്കുന്നതും അതാണ് ചെയ്യുന്നത്. എന്നാൽ, ആ സ്ഥലത്തിന്റെ പേരിൽ ഇനി “നെഹ്‌റു” ഉണ്ടാകില്ല എന്നതാണ് ചോദ്യം, അത് തന്നെയാണ് കാര്യം.
ശാസ്ത്രബോധവും മതേതര യോഗ്യതയുമുള്ള ഒരു ആധുനിക ജനാധിപത്യ രാഷ്ട്രം സ്ഥാപിക്കുന്നതിൽ പണ്ഡിറ്റ് ജവഹർലാൽ നെഹ്‌റു ഇന്ത്യയ്ക്കും ലോകത്തിനും നൽകിയ സംഭാവനകൾ നിഷേധിക്കാനാവാത്ത ഒന്നാണ്. രാജ്യാന്തരതലത്തിൽ അറിയപ്പെടുന്ന മിക്ക സ്ഥാപനങ്ങളും അദ്ദേഹം സ്ഥാപിച്ചതാണ്.
രാജ്യത്തിന്റെ ആദ്യ പ്രധാനമന്ത്രി എന്ന നിലയിൽ അദ്ദേഹത്തിന് മാരകവും സങ്കുചിതവും ഒറ്റപ്പെട്ടതുമായ മനോഭാവം ഉണ്ടായിരുന്നെങ്കിൽ ഇന്ന് നാം കാണുന്ന തരത്തിലുള്ള ഇന്ത്യ നാം കാണുമായിരുന്നില്ല.
70 വർഷം പിന്നിട്ടതിനാൽ, നെഹ്‌റുവിന്റെ ദീർഘവീക്ഷണവും ചേരിചേരാ മനോഭാവവും പുതുതായി സ്വതന്ത്രമായ രാജ്യത്തിന്റെ ആദ്യ ദശകങ്ങളിൽ രാജ്യത്തെ പിടിച്ചുനിർത്താൻ സഹായിച്ചു എന്ന വസ്തുത നാം മറക്കരുത്.
നെഹ്‌റു മെമ്മോറിയൽ മ്യൂസിയവും ലൈബ്രറിയും ഇനി മുതൽ പ്രൈം മിനിസ്റ്റേഴ്‌സ് മ്യൂസിയം ആൻഡ് ലൈബ്രറി എന്നറിയപ്പെടുമെങ്കിലും ഇത് പൊതുഭാഷയുടെ ഭാഗമാകാൻ വർഷങ്ങളെടുക്കും. വർഷങ്ങൾക്ക് മുമ്പ് രാജീവ് ചൗക്ക് എന്ന് ഔദ്യോഗികമായി പുനർനാമകരണം ചെയ്യപ്പെട്ടെങ്കിലും, കൊണാട്ട് പ്ലേസ് എന്ന പേരിലാണ് മിക്കവരും കൊണാട്ട് പ്ലേസ് എന്ന് വിളിക്കുന്നത്.
ബ്രിട്ടീഷ് സായുധ സേനയുടെ കമാൻഡർ-ഇൻ-ചീഫിന്റെ ഇന്ത്യയിലെ ഫ്ലാഗ്സ്റ്റാഫ് ഹൗസ് എന്ന വസതിയായിരുന്നു ബ്രിട്ടീഷ് കാലഘട്ടത്തിൽ എൻഎംഎംഎൽ കെട്ടിടം. 1948 ഓഗസ്റ്റിൽ സ്വാതന്ത്ര്യം ലഭിച്ച് ഒരു വർഷത്തിനുശേഷം, ഇത് ജവഹർലാൽ നെഹ്‌റുവിന്റെ ഔദ്യോഗിക വസതിയായി മാറി.
1964 നവംബർ 14-ന് നെഹ്‌റുവിന്റെ 75-ാം ജന്മവാർഷിക ദിനത്തിൽ രാഷ്ട്രപതി എസ് രാധാകൃഷ്ണൻ തീൻ മൂർത്തി ഭവനം രാജ്യത്തിന് സമർപ്പിച്ചു.
പുതിയ പ്രധാനമന്ത്രിമാരുടെ മ്യൂസിയത്തിൽ നെഹ്‌റുവിന്റെ ജീവിതത്തിന്റെയും സംഭാവനകളുടെയും ഹൈടെക് പ്രദർശനം പ്രദർശിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്.
