ഇന്ത്യയുടെ മൂന്നാമത്തെ ചാന്ദ്ര ദൗത്യമായ ചന്ദ്രയാൻ-3 ഇന്ന് (ജൂലൈ 14 ന്) ഉച്ചകഴിഞ്ഞ് 2:35 ന് ശ്രീഹരിക്കോട്ടയിലെ സതീഷ് ധവാൻ ബഹിരാകാശ കേന്ദ്രത്തിൽ നിന്ന് അതിന്റെ വിജയകരമായ യാത്ര ആരംഭിച്ചു. 300,000 കിലോമീറ്ററിലധികം ദൂരത്തിൽ യാത്ര ചെയ്താണ് ഈ പേടകം ആഗസ്റ്റ് 23-ന് ചന്ദ്രനിൽ എത്തുന്നത്. ചാന്ദ്രയാൻ -3 മനോഹരമായി ആകാശത്തേക്ക് കുതിച്ചുയർന്നപ്പോൾ, ഇന്ത്യയിലുടനീളമുള്ള വീടുകളിലൂടെ ആഹ്ലാദത്തിന്റെ ഒരു തിരമാല ഉയർന്നു.
“ചന്ദ്രയാൻ-3 ഇന്ത്യയുടെ അസാധാരണമായ ബഹിരാകാശ ഒഡീസിയിൽ ഒരു പുതിയ അധ്യായം വിരിയിക്കുന്നു. ഓരോ ഭാരതീയന്റെയും സ്വപ്നങ്ങളും അഭിലാഷങ്ങളും ഉയർത്തിക്കൊണ്ട് അത് വലിയ ഉയരങ്ങളിലേക്ക് കയറുന്നു. ഈ മഹത്തായ നേട്ടം നമ്മുടെ മിടുക്കരായ ശാസ്ത്രജ്ഞരുടെ അചഞ്ചലമായ സമർപ്പണത്തിന്റെ തെളിവാണ്. ഞാൻ ഹൃദയംഗമമായ അഭിവാദ്യങ്ങൾ അർപ്പിക്കുന്നു അവരുടെ അദമ്യമായ ചൈതന്യത്തിനും ശ്രദ്ധേയമായ ചാതുര്യത്തിനും!” പ്രധാനമന്ത്രി മോദി ട്വീറ്റ് ചെയ്തു.
ഈ ചരിത്ര ദൗത്യത്തിന്റെ മുൻനിരയിൽ ഇന്ത്യയുടെ ‘റോക്കറ്റ് വനിത’ എന്നറിയപ്പെടുന്ന റിതു കരിദാൽ ശ്രീവാസ്തവയാണ്. ഐഎസ്ആർഒയിലെ മുതിർന്ന ശാസ്ത്രജ്ഞയായി സേവനമനുഷ്ഠിക്കുന്ന അവർ ഇന്ത്യയുടെ മാർസ് ഓർബിറ്റർ മിഷൻ (എംഒഎം) മംഗൾയാൻ സമയത്ത് ഡെപ്യൂട്ടി ഓപ്പറേഷൻസ് ഡയറക്ടറായിരുന്നു.
ഋതു കരിദാൽ ശ്രീവാസ്തവ: ഉത്തർപ്രദേശ് സ്വദേശിയാണ് ഋതു. കുട്ടിക്കാലം മുതൽക്കേ ആകാശം മുട്ടുന്ന സ്വപ്‌നങ്ങൾ കണ്ടിരുന്ന ഋതു, നക്ഷത്രങ്ങളെയും ഭൂമിക്കപ്പുറത്തെ രഹസ്യങ്ങളെകുറിച്ചും പഠിക്കാൻ ആഗ്രഹിച്ചു. ഐ എസ് ആർ ഒയുടെയും നാസയുടെയും റിപ്പോർട്ടുകളുടെ പേപ്പർ കട്ടിംഗുകൾ ശേഖരിക്കുന്നതായിരുന്നു ഋതുവിന്റോ ഹോബി. 1998ൽ ലക്‌നൗ സർവകലാശാലയിൽ നിന്ന് ഭൗതികശാസ്ത്രത്തിൽ എംഎസ്സിയും ബംഗളൂരുവിലെ ഇന്ത്യൻ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് സയൻസിൽ നിന്ന് എംടെക്കും നേടിയിട്ടുണ്ട്.
1997 നവംബറിൽ ആണ് ഋതു ഐ എസ് ആർ ഒയിൽ പ്രവേശിച്ചത്. തുടർന്ന് ഐഎസ്ആർഒയുടെ നിരവധി അഭിമാനകരമായ ദൗത്യങ്ങളിൽ ഋതു കരിദാൽ പ്രവർത്തിച്ചു. കൂടാതെ നിരവധി ദൗത്യങ്ങളുടെ ഓപ്പറേഷൻസ് ഡയറക്ടറുടെ ഉത്തരവാദിത്തവും അവർ കൈകാര്യം ചെയ്തിട്ടിട്ടുണ്ട്. അന്താരാഷ്ട്ര, ദേശീയ പ്രസിദ്ധീകരണങ്ങളിലടക്കം 20 ലധികം പ്രബന്ധങ്ങളും ഋതു കരിദാൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്.
മുൻ രാഷ്ട്രപതി എ പി ജെ അബ്ദുൾ കലാമിന്റെ ‘ഐ എസ് ആർ ഒ യങ് സയന്റിസ്റ്റ് അവാർഡ്’ ജേതാവാണ്. സൊസൈറ്റി ഓഫ് ഇന്ത്യൻ എയ്റോസ്പേസ് ടെക്‌നോളജീസ് ആന്റ് ഇൻഡസ്ട്രീസിന്റെ എംഒഎം 2015 അവാർഡ്, വുമൺ അച്ചീവേഴ്സ് ഇൻ എയ്റോസ്പേസ്-2017, ഐ എസ് ആർ ഒ ടീം അവാർഡ്, എ എസ് ഐ അവാർഡ് എന്നിവയും അവർക്ക് ലഭിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഇന്ന് രാജ്യത്തെ 140 കോടി ജനങ്ങളും ഏറെ പ്രതീക്ഷയോടെ യാത്ര അയച്ച ചാന്ദ്രയാന് വഴികാണിക്കുകയാണ് അവർ.
മാർസ് ഓർബിറ്റർ മിഷനിലും (മംഗൾയാൻ) മറ്റ് വിവിധ ബഹിരാകാശ ശ്രമങ്ങളിലും അവൾ നൽകിയ അസാധാരണ സംഭാവനകൾക്ക് ഇന്ത്യയുടെ “റോക്കറ്റ് വുമൺ” ആയി അംഗീകരിക്കപ്പെട്ട വനിതയാണ്.
ഇന്ത്യയുടെ ബഹിരാകാശ പദ്ധതിയിൽ മായാത്ത മുദ്ര പതിപ്പിച്ച അവർ മികച്ച എഞ്ചിനീയറും അർപ്പണബോധമുള്ള നേതാവുമാണ്. STEM ഫീൽഡുകളിലെ സ്ത്രീകൾക്ക് പ്രചോദനത്തിന്റെ ഒരു വിളക്കുമാടം, അവർ ലോകമെമ്പാടുമുള്ള എണ്ണമറ്റ വ്യക്തികൾക്ക് ഒരു മാതൃകയായി പ്രവർത്തിക്കുന്നു.
ശ്രീവാസ്തവയുടെ വൈദഗ്ധ്യം അതിരുകൾക്കപ്പുറത്തേക്ക് വ്യാപിക്കുന്നു, അന്തർദേശീയവും ദേശീയവുമായ പ്രസിദ്ധീകരണങ്ങളിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച 20-ലധികം പ്രബന്ധങ്ങൾ. മാർസ് ഓർബിറ്റർ മിഷൻ (മംഗൾയാൻ), ചന്ദ്രയാൻ -1 ദൗത്യം, ചന്ദ്രയാൻ -2 ദൗത്യം, ജിസാറ്റ് -6 എ ദൗത്യം, ജിസാറ്റ് -7 എ ദൗത്യം എന്നിവയുൾപ്പെടെ ഐഎസ്ആർഒയുടെ നിരവധി അഭിമാനകരമായ ദൗത്യങ്ങളിൽ അവർ സജീവമായി സംഭാവന ചെയ്തിട്ടുണ്ട്.
