ലോകത്തെ ഏറ്റവും മാരകമായ രോഗങ്ങളുടെ പട്ടികയിൽ പക്ഷാഘാതവും കടന്നുകൂടിയെന്ന ആശങ്കയിലാണ് ആരോഗ്യമേഖല. ഈ വർഷം, 2023-ലെ ലോക സ്ട്രോക്ക് ദിന തീം “നമുക്ക് ഒന്നിച്ചു നീങ്ങാം, നമ്മൾ സ്‌ട്രോക്കിനെക്കാൾ വലുതാണ്” (Together we are Greater than Stroke) എന്നതാണ്. ഹൈപ്പർടെൻഷൻ, ക്രമരഹിതമായ ഹൃദയമിടിപ്പ്, പുകവലി, ഭക്ഷണക്രമം, വ്യായാമം എന്നിവ പോലുള്ള അപകട ഘടകങ്ങളുടെ പ്രതിരോധത്തിന് ഇത് ഊന്നൽ നൽകുന്നു, കാരണം അപകട ഘടകങ്ങളെ അഭിസംബോധന ചെയ്യുന്നതിലൂടെ 90% സ്ട്രോക്കുകളും തടയാൻ കഴിയും.
വേൾഡ് സ്ട്രോക്ക് ഓർഗനൈസേഷന്റെ ലാൻസെറ്റ് ന്യൂറോളജി ജേണലിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ഒരു പഠന റിപ്പോർട്ട് അനുസരിച്ച്, 2030 ൽ ‘അപ്രതീക്ഷിതമായ’ മരണങ്ങൾ ഒരു കോടിയിലെത്തും; ‘കൊലയാളി’ തനിച്ചല്ല; ഉറക്കക്കുറവും ഉപ്പിട്ട ഭക്ഷണവുമാണ് വില്ലൻമാർ. 2030 ആകുമ്പോഴേക്കും പക്ഷാഘാതം മൂലമുള്ള മരണനിരക്കിൽ 50 ശതമാനം വർധനയുണ്ടാകും.
സ്ട്രോക്ക് എങ്ങനെ തടയാം? സ്ട്രോക്കിന്റെ ഗുരുതരമായ സ്വഭാവവും ഉയർന്ന നിരക്കും അടിവരയിടുന്നതിനും രോഗാവസ്ഥ തടയുന്നതിനും ചികിത്സിക്കുന്നതിനുമുള്ള അവബോധം വളർത്തുന്നതിനും, അതിജീവിച്ചവർക്ക് മികച്ച പരിചരണവും പിന്തുണയും ഉറപ്പാക്കുന്നതിനുമാണ് ഒക്ടോബർ 29 ന് ലോക സ്ട്രോക്ക് ദിനം ആചരിക്കുന്നത്. എല്ലാ വർഷവും ഒക്ടോബർ 29 ന് ആചരിക്കുന്ന ലോക സ്ട്രോക്ക് ദിനത്തിന്റെ ഉദ്ദേശ്യം ലോകമെമ്പാടുമുള്ള സ്ട്രോക്കിനെക്കുറിച്ചുള്ള അവബോധം വർദ്ധിപ്പിക്കുകയും പ്രവർത്തനങ്ങൾ നയിക്കുകയും ചെയ്യുക എന്നതാണ്.
‘സ്ട്രോക്ക്’ എന്ന വാക്ക് ‘അപ്പോപ്ലെക്സിയ’ (apoplexia ) എന്ന ഗ്രീക്ക് പദവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടതാണ്, ഇത് മാരകമായ പ്രഹരം ഏൽക്കുന്നുവെന്ന് അർത്ഥമാക്കുന്നു, എന്നാൽ നമ്മുടെ ആധുനിക സ്ട്രോക്ക് സങ്കല്പങ്ങളും ക്ലാസിക്കൽ ആയി അപ്പോപ്ലെക്സി എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്നതും തമ്മിൽ നേരിട്ട് സമാനതകൾ ഇല്ലായിരിക്കാം. സ്ട്രോക്കിന്റെ ആഘാതം പക്ഷാഘാതം ആയി മാറുന്ന വൈകല്യത്തിന്റെ ഒരു പ്രധാന കാരണമാണ്, അതിജീവിച്ചവരിൽ ഏകദേശം മൂന്നിൽ രണ്ട് ഭാഗവും വൈകല്യത്തോടെ ആശുപത്രി വിടുന്നു. വൈകല്യങ്ങളുടെ വ്യാപ്തി മറ്റേതൊരു അവസ്ഥയെക്കാളും കൂടുതലാണ്, അവയിൽ കൈകാലുകളുടെ ബലഹീനത, കാഴ്ച പ്രശ്നങ്ങൾ, ഭാഷ, ആശയവിനിമയ പ്രശ്നങ്ങൾ എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു.
ഒരു സ്ട്രോക്കിന് ശേഷം നിങ്ങൾ എപ്പോഴെങ്കിലും പഴയതു പോലെ ആകുമോ? നിങ്ങൾക്ക് ഒരു സ്ട്രോക്ക് ഉണ്ടായിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ, നിങ്ങളുടെ സ്വാതന്ത്ര്യം വീണ്ടെടുക്കുന്നതിൽ നിങ്ങൾക്ക് വലിയ പുരോഗതി കൈവരിക്കാൻ കഴിയും. എന്നിരുന്നാലും, ചില പ്രശ്നങ്ങൾ തുടർന്നേക്കാം: പക്ഷാഘാതം (ശരീരത്തിന്റെ ചില ഭാഗങ്ങൾ ചലിപ്പിക്കാനുള്ള കഴിവില്ലായ്മ), ശരീരത്തിന്റെ ഒരു വശത്ത്. കൂടാതെ ചിന്ത, അവബോധം, ശ്രദ്ധ, പഠനം, തിരിച്ചറിവുകൾ, ഓർമ്മശക്തി എന്നിവയിലെ വികലമായ പ്രശ്നങ്ങൾ മറു വശത്ത്.
ഒരു സ്ട്രോക്ക് വരുന്നുവെന്ന് എങ്ങനെ അറിയാം?
നടന്നുപോകുമ്പോൾ പെട്ടെന്നായിരിക്കും എന്തോ ക്ഷീണം പോലെ. അല്ല വെറും ക്ഷീണമല്ല. ശരീരമാകെ തളരുന്നപോലെ. ആരെയെങ്കിലും ഒന്ന്‌ ഫോൺ ചെയ്യാമെന്ന് വിചാരിക്കുമ്പോഴേക്കും , ബോധം നഷ്ടപ്പെട്ടു പിടഞ്ഞു വീഴുന്നു.
ചിലപ്പോൾ ഒരു സ്ട്രോക്ക് ക്രമേണ സംഭവിക്കുന്നു, എന്നാൽ നിങ്ങൾക്ക് ഇതുപോലുള്ള ഒന്നോ അതിലധികമോ പെട്ടെന്നുള്ള ലക്ഷണങ്ങൾ ഉണ്ടാകാൻ സാധ്യതയുണ്ട്: നിങ്ങളുടെ മുഖത്തോ കൈയിലോ കാലിലോ, പ്രത്യേകിച്ച് ഒരു വശത്ത് മരവിപ്പ് അല്ലെങ്കിൽ ബലഹീനത. മറ്റുള്ളവരെ മനസ്സിലാക്കുന്നതിൽ ആശയക്കുഴപ്പം അല്ലെങ്കിൽ ബുദ്ധിമുട്ട്. സംസാരിക്കാൻ ബുദ്ധിമുട്ട്. ആവർത്തിച്ചുള്ള വ്യായാമത്തിലൂടെ ന്യൂറോപ്ലാസ്റ്റിറ്റി സജീവമാക്കുന്നതിലൂടെ, നഷ്ടപ്പെട്ട ബന്ധങ്ങൾ നന്നാക്കാൻ തലച്ചോറിന് കഴിയും.
ഇത് അതിജീവിക്കുന്നവരെ ചില പ്രവർത്തനങ്ങൾ പുനരവലോകനം ചെയ്യാൻ അനുവദിക്കുക മാത്രമല്ല, ന്യൂറോണൽ ക്ഷയവും കൂടുതൽ പ്രവർത്തനങ്ങൾ ചെയ്യാനുള്ള കഴിവുകൾ തടയുകയും ചെയ്യുന്നു. മുതിർന്നവർക്ക് വിശ്രമമില്ലാത്ത രാത്രികൾ ഉണ്ടാകുമ്പോൾ, അവർ ദിവസം മുഴുവൻ മയക്കത്തിലായിരിക്കും, അവരുടെ ഊർജ്ജ നിലകൾ കുറയ്ക്കുകയും അവരുടെ ശാരീരിക പ്രവർത്തനങ്ങൾ കുറയുകയും ചെയ്യും. വീണ്ടെടുക്കൽ വേഗത്തിലാക്കാൻ, നിങ്ങളുടെ പ്രിയപ്പെട്ടവരുടെ ഉറക്കവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ശ്വസന വൈകല്യങ്ങൾ, ഉറക്കമില്ലായ്മ, ഉറക്ക്വും ഉണർവും സൈക്കിൾ ഡിസോർഡേഴ്സ് എന്നിവ ഒഴിവാക്കണം, ഇത് സ്ട്രോക്ക് അതിജീവിക്കുന്നവരിൽ സാധാരണമാണ്.
അടുത്ത കാലത്ത് അപ്രതീക്ഷിതമായി ബോധം നഷ്ടപ്പെടുകയും, ഉടനടി സ്കാനിങ്ങും തലയിൽ സർജറിയും നടത്തി, മരണത്തെ മുഖാമുഖം നേരിട്ട് കണ്ടശേഷം, ക്രമേണ ബോധവും ഓർമ്മയും തിരിച്ചുപിടിച്ചു കൊണ്ട് പഴയ ജീവിതത്തിലേക്ക് തിരിച്ചുവരുന്നതിന്റെ ഈ സ്റ്റേജിൽ, ഇത്രയും എഴുതാൻ സഹായിച്ചത് ദൈവകൃപ മാത്രം !
