ന്യൂഡല്‍ഹി: 2024ലെ ഇടക്കാല ബജറ്റ് 48 മിനിറ്റ് നീണ്ട പ്രസംഗത്തിലാണ് ധനമന്ത്രി അവതരിപ്പിച്ചത്. സ്ത്രീകൾ, ദാരിദ്ര്യ നിർമാർജനം, കർഷകർ, യുവാക്കൾ എന്നിങ്ങനെ നാല് പ്രധാന സ്തംഭങ്ങളെ കേന്ദ്രീകരിച്ചുള്ള ബജറ്റ് ശാക്തീകരണത്തിനുള്ള സർക്കാരിൻ്റെ പ്രതിബദ്ധതയെ പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നു. സാമ്പത്തികമായി പിന്നാക്കം നിൽക്കുന്നവരെ ഉന്നമിപ്പിക്കുന്നതിനായി വിവിധ പദ്ധതികൾ അവതരിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്, നേരിട്ടുള്ള ആനുകൂല്യ കൈമാറ്റം അവരുടെ ക്ഷേമത്തിനായി ഗണ്യമായ സർക്കാർ സമ്പാദ്യത്തിലേക്ക് നയിക്കുന്നു. കൂടാതെ, സ്ത്രീ ശാക്തീകരണം, യുവജന മുന്നേറ്റം, കാർഷിക വികസനം, അടിസ്ഥാന സൗകര്യ വികസനം, നികുതി പരിഷ്കരണം എന്നിവ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്ന സംരംഭങ്ങൾക്ക് ബജറ്റ് ഊന്നൽ നൽകുന്നു.
ധനമന്ത്രിയുടെ ബജറ്റ് പ്രസംഗത്തിൽ നിന്നുള്ള 76 ഹൈലൈറ്റുകൾ:
• കഴിഞ്ഞ ദശകത്തിൽ, ഇന്ത്യയുടെ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ ദർശനാത്മക നേതൃത്വത്തിന് കീഴിൽ ക്രിയാത്മകമായി രൂപാന്തരപ്പെട്ടു, പ്രതീക്ഷയും ശുഭാപ്തിവിശ്വാസവും വളർത്തി.
• പ്രധാനമന്ത്രി നരേന്ദ്ര മോദിയുടെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള സർക്കാർ, ഘടനാപരമായ പരിഷ്‌കാരങ്ങളിലൂടെയും ജനപക്ഷ പദ്ധതികളിലൂടെയും വെല്ലുവിളികളെ അതിജീവിച്ചു, തൊഴിലും സംരംഭകത്വവും പ്രോത്സാഹിപ്പിച്ചു.
• എല്ലാവരേയും ഉൾക്കൊള്ളുന്നതിനും വികസനത്തിനും ഊന്നൽ നൽകി, സർക്കാർ അതിൻ്റെ പ്രതിബദ്ധത ശക്തിപ്പെടുത്തി, സമ്പന്നവും ഏകീകൃതവുമായ ഇന്ത്യയ്ക്ക് വഴിയൊരുക്കി.
• മഹാമാരിയോടുള്ള ശക്തമായ പ്രതികരണത്തോടെ, ‘ആത്മനിർഭർ ഭാരത്’, ‘പഞ്ച് പ്രാൺ’ തുടങ്ങിയ സംരംഭങ്ങൾ ഭാവിയിലെ വളർച്ചയ്ക്ക് ശക്തമായ അടിത്തറയിടുകയും പൊതുജന പിന്തുണ നേടുകയും ചെയ്തു.
• ഭവനം, വെള്ളം, വൈദ്യുതി, സാമ്പത്തിക സേവനങ്ങൾ തുടങ്ങിയ അവശ്യവസ്തുക്കളിലേക്കുള്ള പ്രവേശനം ഉറപ്പാക്കിക്കൊണ്ട് വികസന ശ്രമങ്ങൾ എല്ലാ കുടുംബങ്ങളെയും ലക്ഷ്യം വെച്ചു.
• സൗജന്യ റേഷൻ വിതരണവും കർഷകർക്ക് ന്യായമായ വിലയും പോലുള്ള നടപടികൾ ഗ്രാമീണ വരുമാനം വർദ്ധിപ്പിക്കുകയും വളർച്ചയും തൊഴിലവസരവും പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു.
• സമഗ്രമായ വികസനത്തിനായി പരിശ്രമിക്കുന്ന സർക്കാർ, 2047 ഓടെ ഇന്ത്യയെ വികസിത രാഷ്ട്രമാക്കി മാറ്റാൻ ലക്ഷ്യമിടുന്നു, ജനങ്ങളെ ശാക്തീകരിക്കുന്നതിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നു.
• എല്ലാവരെയും ഉൾക്കൊള്ളുന്ന നയങ്ങളിലൂടെ, സാമൂഹിക നീതിക്ക് മുൻഗണന നൽകുകയും, അസമത്വവും അഴിമതിയും കുറയ്ക്കുകയും ക്ഷേമ വിതരണത്തിൽ സുതാര്യത ഉറപ്പാക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.
• ദരിദ്രർ, സ്ത്രീകൾ, യുവാക്കൾ, കർഷകർ എന്നിവരുൾപ്പെടെ പാർശ്വവൽക്കരിക്കപ്പെട്ടവരെ ശാക്തീകരിക്കുന്നത് ദേശീയ പുരോഗതിയെ നയിക്കുന്ന സർക്കാർ മുൻഗണനയായി തുടരുന്നു.
• നേരിട്ടുള്ള ആനുകൂല്യ കൈമാറ്റം, നൈപുണ്യ വികസനം തുടങ്ങിയ സംരംഭങ്ങളിലൂടെ ദരിദ്രരെ ശാക്തീകരിക്കുന്നത് ദശലക്ഷക്കണക്കിന് ആളുകളെ ദാരിദ്ര്യത്തിൽ നിന്ന് കരകയറ്റി, സ്വാശ്രയത്വം വളർത്തുന്നു.
• PM-SVANIdhi, PM-JANMAN യോജന തുടങ്ങിയ വിവിധ പദ്ധതികൾ വഴിയോരക്കച്ചവടക്കാരെയും ആദിവാസി വിഭാഗങ്ങളെയും സഹായിക്കുകയും എല്ലാവരെയും ഉൾക്കൊള്ളുന്ന വികസനം ഉറപ്പാക്കുകയും ചെയ്തു.
• പിഎം-കിസാൻ സമ്മാൻ യോജന, പിഎം ഫസൽ ബീമ യോജന തുടങ്ങിയ പദ്ധതികളിലൂടെ കർഷകർക്കുള്ള പിന്തുണ കാർഷികമേഖലയെ ശക്തിപ്പെടുത്തുകയും ഭക്ഷ്യസുരക്ഷ ഉറപ്പാക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.
• ഇലക്ട്രോണിക് നാഷണൽ അഗ്രികൾച്ചർ മാർക്കറ്റ് പോലുള്ള അടിസ്ഥാന സൗകര്യ സംരംഭങ്ങൾ വ്യാപാരം സുഗമമാക്കുകയും കർഷകരുടെ വരുമാനവും ഉൽപ്പാദനക്ഷമതയും വർദ്ധിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.
• ദേശീയ വിദ്യാഭ്യാസ നയം, സ്കിൽ ഇന്ത്യ മിഷൻ തുടങ്ങിയ യുവ ശാക്തീകരണ സംരംഭങ്ങൾ വിദ്യാഭ്യാസം, നൈപുണ്യ വികസനം, സംരംഭകത്വം എന്നിവ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നു.
• പിഎം മുദ്ര യോജന, സ്റ്റാർട്ട് അപ്പ് ഇന്ത്യ തുടങ്ങിയ സംരംഭങ്ങൾ യുവാക്കളുടെ സംരംഭകത്വത്തിനും തൊഴിലവസരങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനും സാമ്പത്തിക വളർച്ചയെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിനും സഹായിക്കുന്നു.
• വളർന്നുവരുന്ന ആത്മവിശ്വാസവും അവസരങ്ങളും പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്ന, കായികരംഗത്തും അക്കാദമിക രംഗത്തും ഇന്ത്യയിലെ യുവജനങ്ങൾ മികവ് പുലർത്തുന്നു.
• നിയമപരിഷ്കാരങ്ങളും ഭവന പദ്ധതികളും ഉൾപ്പെടെയുള്ള സ്ത്രീ ശാക്തീകരണ സംരംഭങ്ങൾ അന്തസ്സും സാമ്പത്തിക പങ്കാളിത്തവും വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നു.
• വളർച്ച, വികസനം, പ്രകടനം എന്നിവയിൽ ഊന്നൽ നൽകുന്ന ഭരണം സുതാര്യതയും ഉത്തരവാദിത്തവും കാര്യക്ഷമമായ ഭരണവും ഉറപ്പാക്കുന്നു.
• സാമ്പത്തിക മാനേജ്മെൻ്റ് തന്ത്രങ്ങൾ വളർച്ച, അടിസ്ഥാന സൗകര്യ വികസനം, സാമ്പത്തിക സ്ഥിരത, പണപ്പെരുപ്പ നിയന്ത്രണം എന്നിവ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നു.
• സജീവമായ നയതന്ത്രം, സഹകരണം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക, പങ്കിട്ട പ്രശ്നങ്ങൾക്ക് പരിഹാരം കണ്ടെത്തൽ എന്നിവയിലൂടെ ആഗോള വെല്ലുവിളികളെ അഭിസംബോധന ചെയ്യുന്നു.
• 2047-ഓടെ സമൃദ്ധവും യോജിപ്പുള്ളതുമായ ഇന്ത്യക്കായുള്ള കാഴ്ചപ്പാട് സുസ്ഥിര വികസനത്തിനും എല്ലാവരെയും ഉൾക്കൊള്ളുന്ന വളർച്ചയ്ക്കും മുൻഗണന നൽകുന്നു.
• സാമ്പത്തിക പരിഷ്‌കരണങ്ങൾ, അടിസ്ഥാന സൗകര്യ വികസനം, സുസ്ഥിര വളർച്ചയ്‌ക്കായി എംഎസ്എംഇകളെ ശാക്തീകരിക്കൽ എന്നിവ ഭാവിയിലേക്കുള്ള തന്ത്രങ്ങളിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു.
• കിഴക്കൻ പ്രദേശങ്ങൾ, ഭവന പദ്ധതികൾ എന്നിവയിൽ വികസന ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നത് പുരോഗതിയെയും സാമ്പത്തിക അവസരങ്ങളെയും ത്വരിതപ്പെടുത്തുന്നു.
• സെർവിക്കൽ ക്യാൻസർ പ്രതിരോധം, മാതൃ-ശിശു സംരക്ഷണം, ആരോഗ്യ പരിരക്ഷാ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ മെച്ചപ്പെടുത്തൽ എന്നിവയാണ് ആരോഗ്യ സംരംഭങ്ങൾ ലക്ഷ്യമിടുന്നത്.
• കാർഷിക, ഭക്ഷ്യ സംസ്കരണ സംരംഭങ്ങൾ കർഷകരുടെ വരുമാനം വർധിപ്പിക്കാനും വിളവെടുപ്പിനു ശേഷമുള്ള നഷ്ടം കുറയ്ക്കാനും ഭക്ഷ്യസുരക്ഷ വർദ്ധിപ്പിക്കാനും ലക്ഷ്യമിടുന്നു.
• സ്ഥൂല-സാമ്പത്തിക സ്ഥിരത, ശക്തമായ നിക്ഷേപം, മൊത്തത്തിലുള്ള സാമ്പത്തിക അഭിവൃദ്ധി എന്നിവ കാണിക്കുന്ന സമഗ്ര വികസനത്തിൻ്റെ ആഘാതം എല്ലാ മേഖലകളിലും പ്രകടമാണ്.
• ആളുകളുടെ ജീവിത നിലവാരത്തിലും വരുമാനത്തിലും ശ്രദ്ധേയമായ പുരോഗതിയുണ്ട്, ഭാവിയിലേക്കുള്ള അഭിലാഷങ്ങളുടെ കുതിച്ചുചാട്ടത്തോടൊപ്പം. യഥാർത്ഥ വരുമാനം ഗണ്യമായി വർദ്ധിച്ചു, അതേസമയം പണപ്പെരുപ്പം മിതമായി തുടരുന്നു.
• കഴിഞ്ഞ ദശകത്തിലെ സാമ്പത്തിക മാനേജുമെൻ്റ് തന്ത്രം, എല്ലാവരേയും ഉൾക്കൊള്ളുന്ന വികസനത്തിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ചു, ദേശീയ പുരോഗതിക്ക് വിവിധ ഘടകങ്ങൾ സംഭാവന ചെയ്യുന്നത് കണ്ടു.
• ഭൗതിക, ഡിജിറ്റൽ, സാമൂഹിക വശങ്ങൾ ഉൾക്കൊള്ളുന്ന, അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളുടെ റെക്കോർഡ് ഭേദിക്കുന്ന വികസനം.
സാമ്പത്തിക വളർച്ചയിൽ എല്ലാ മേഖലകളുടെയും പങ്കാളിത്തം വർധിച്ചു.
• സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെ ഔപചാരികമാക്കുന്നതിന് ഡിജിറ്റൽ പബ്ലിക് ഇൻഫ്രാസ്ട്രക്ചറിൻ്റെ ഉപയോഗം.
• ഏകീകൃത നികുതിക്കും വിശാലമായ നികുതി അടിത്തറയ്ക്കുമായി ചരക്ക് സേവന നികുതി (ജിഎസ്ടി) നടപ്പാക്കൽ.
• സാമ്പത്തിക മേഖലയെ ശക്തിപ്പെടുത്തുക, സമ്പാദ്യം, വായ്പ, നിക്ഷേപ കാര്യക്ഷമത എന്നിവ വർദ്ധിപ്പിക്കുക.
• ആഗോള മൂലധന ഒഴുക്ക് സുഗമമാക്കുന്നതിന് GIFT IFSC, IFSCA എന്നിവയുടെ ആരംഭം.
• നയപരമായ പാരാമീറ്ററുകൾക്കുള്ളിൽ പണപ്പെരുപ്പത്തിൻ്റെ ഫലപ്രദമായ മാനേജ്മെൻ്റ്.
• ആഗോളതലത്തിൽ, പുനർനിർവചിക്കപ്പെട്ട ആഗോളവൽക്കരണ പ്രവണതകളും കോവിഡിന് ശേഷമുള്ള ഒരു പുതിയ ലോകക്രമത്തിൻ്റെ ആവിർഭാവവും സഹിതം ജിയോപൊളിറ്റിക്കൽ സങ്കീർണതകൾ വർദ്ധിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുകയാണ്.
• ആഗോള സാമ്പത്തിക വെല്ലുവിളികൾക്കിടയിലും ജി 20 പ്രസിഡൻസിയുടെ കാലത്ത് ഇന്ത്യയുടെ നേതൃത്വം പ്രതിരോധശേഷിയും പ്രതിസന്ധികളെ നാവിഗേറ്റ് ചെയ്യാനുള്ള കഴിവും പ്രകടമാക്കി, ആഗോള പ്രശ്നങ്ങൾക്ക് പരിഹാരം വാഗ്ദാനം ചെയ്തു.
• ഇന്ത്യ-മിഡിൽ ഈസ്റ്റ്-യൂറോപ്പ് സാമ്പത്തിക ഇടനാഴി സംരംഭം ഭാവി ലോക വ്യാപാരം രൂപപ്പെടുത്തുന്നതിൽ ഇന്ത്യയുടെ സുപ്രധാന പങ്കിനെ പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്ന, തന്ത്രപരവും സാമ്പത്തികവുമായ മാറ്റം വരുത്തുന്ന ഒന്നായി വാഴ്ത്തപ്പെടുന്നു.
• ‘വിക്ഷിത് ഭാരത്’ എന്ന ദർശനം പ്രകൃതിയോട് ഇണങ്ങുന്ന, ആധുനിക അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളുള്ള, എല്ലാ പൗരന്മാർക്കും പ്രദേശങ്ങൾക്കും അഭിവൃദ്ധി പ്രാപിക്കാനുള്ള അവസരങ്ങൾ പ്രദാനം ചെയ്യുന്ന സമൃദ്ധമായ രാഷ്ട്രത്തെ ഉൾക്കൊള്ളുന്നു.
• ഗവൺമെൻ്റിൻ്റെ ട്രാക്ക് റെക്കോർഡിലുള്ള ആത്മവിശ്വാസം, 2047-ഓടെ വികസിത ഇന്ത്യ എന്ന ലക്ഷ്യവുമായി അടുത്ത അഞ്ച് വർഷത്തിനുള്ളിൽ അഭൂതപൂർവമായ വികസനത്തിൻ്റെ പ്രതീക്ഷകൾക്ക് ഊർജം പകരുന്നു.
• ‘അമൃത് കാലിൻ്റെ’ സാമ്പത്തിക നയങ്ങൾ സുസ്ഥിര വളർച്ച, എല്ലാവരെയും ഉൾക്കൊള്ളുന്ന വികസനം, മെച്ചപ്പെടുത്തിയ ഉൽപ്പാദനക്ഷമത, അഭിലാഷങ്ങൾ നിറവേറ്റുന്നതിനുള്ള വിഭവ ഉത്പാദനം എന്നിവ ലക്ഷ്യമിടുന്നു.
• ‘പരിഷ്‌ക്കരിക്കുക, നടപ്പിലാക്കുക, രൂപാന്തരപ്പെടുത്തുക’ എന്ന തത്വത്താൽ നയിക്കപ്പെടുന്ന സർക്കാർ, സംസ്ഥാനങ്ങളുമായും പങ്കാളികളുമായും സഹകരിച്ച് അടുത്ത തലമുറ പരിഷ്‌കാരങ്ങൾ ആസൂത്രണം ചെയ്യുന്നു.
• സൂക്ഷ്മ, ചെറുകിട, ഇടത്തരം സംരംഭങ്ങൾക്കുള്ള (എംഎസ്എംഇ) പിന്തുണയ്ക്ക് മുൻഗണന നൽകിക്കൊണ്ട്, സാമ്പത്തിക സഹായം, സാങ്കേതിക പ്രവേശനം, അനുകൂലമായ നിയന്ത്രണ ചട്ടക്കൂടുകൾ എന്നിവയിലൂടെ അവരുടെ വളർച്ച ഉറപ്പാക്കാൻ സർക്കാർ ലക്ഷ്യമിടുന്നു.
• ‘പഞ്ചാമൃതം’ ലക്ഷ്യങ്ങൾ ഊന്നിപ്പറഞ്ഞുകൊണ്ട്, ഊർജ്ജ സുരക്ഷയിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ച് സുസ്ഥിരവും വിഭവശേഷിയുള്ളതുമായ സാമ്പത്തിക വളർച്ചയിലേക്ക് ശ്രമങ്ങൾ നയിക്കും.
• നിക്ഷേപ ആവശ്യങ്ങൾ നിറവേറ്റുന്നതിനായി, സാമ്പത്തിക മേഖലയുടെ ശേഷിയും നിയന്ത്രണ ചട്ടക്കൂടും സർക്കാർ വർദ്ധിപ്പിക്കും.
• അധഃസ്ഥിത പ്രദേശങ്ങളിലെ വികസനം ത്വരിതപ്പെടുത്താനും സാമ്പത്തിക അവസരങ്ങൾ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാനും ആസ്പിരേഷനൽ ഡിസ്ട്രിക്റ്റ്സ് പ്രോഗ്രാം ലക്ഷ്യമിടുന്നു.
• ഇന്ത്യയുടെ മൊത്തത്തിലുള്ള വളർച്ചയിൽ അതിൻ്റെ പങ്ക് വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിന് കിഴക്കൻ മേഖലയ്ക്ക് പ്രത്യേക ശ്രദ്ധ നൽകും.
• കൊവിഡ് വെല്ലുവിളികൾക്കിടയിലും, ഭവന ആവശ്യങ്ങൾ നിറവേറ്റുന്നതിനായി പ്രധാനമന്ത്രി ആവാസ് യോജന (ഗ്രാമീൺ) പോലുള്ള പദ്ധതികൾ സർക്കാർ നടപ്പിലാക്കുന്നത് തുടരുകയാണ്.
• റൂഫ്‌ടോപ്പ് സോളാറൈസേഷൻ, ഹൗസിംഗ് സ്‌കീമുകൾ തുടങ്ങിയ സംരംഭങ്ങൾ, നിലവാരമില്ലാത്ത സാഹചര്യങ്ങളിൽ ജീവിക്കുന്ന ഇടത്തരക്കാരുടെ വിഭാഗങ്ങളെ ഉന്നമിപ്പിക്കാൻ ലക്ഷ്യമിടുന്നു.
• കൂടുതൽ മെഡിക്കൽ കോളേജുകൾ സ്ഥാപിക്കുന്നതിനും സെർവിക്കൽ കാൻസർ വാക്സിനേഷൻ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിനുമുള്ള പദ്ധതികൾ ആരോഗ്യ സേവനങ്ങൾ മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിനുള്ള ശ്രമങ്ങളെ പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നു.
• മാതൃ-ശിശു സംരക്ഷണ പദ്ധതികളുടെ സംയോജനവും അങ്കണവാടി കേന്ദ്രങ്ങൾ മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിനുള്ള ശ്രമങ്ങളും പോഷകാഹാര വിതരണവും ബാല്യകാല വികസനവും വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിന് ലക്ഷ്യമിടുന്നു.
• യു-വിൻ, മിഷൻ ഇന്ദ്രധനുഷ് തുടങ്ങിയ പ്രതിരോധ കുത്തിവയ്പ്പ് പദ്ധതികളുടെ ദ്രുതഗതിയിലുള്ള വ്യാപനത്തിന് മുൻഗണന നൽകും.
• ആയുഷ്മാൻ ഭാരതിന് കീഴിലുള്ള ആരോഗ്യ പരിരക്ഷ ആശ, അങ്കണവാടി ജീവനക്കാർ തുടങ്ങിയ മുൻനിര തൊഴിലാളികൾക്കും വ്യാപിപ്പിക്കും.
• പ്രധാനമന്ത്രി കിസാൻ സമ്പത്ത് യോജന, നാനോ ഡിഎപി ദത്തെടുക്കൽ തുടങ്ങിയ പദ്ധതികളിലൂടെ കാർഷിക ഉൽപ്പാദനവും വരുമാനവും വർധിപ്പിക്കാനുള്ള ശ്രമങ്ങൾ നടന്നുവരികയാണ്.
• ആത്മനിർഭർ ഓയിൽ സീഡ്സ് അഭിയാൻ, ക്ഷീര വികസന പരിപാടികൾ തുടങ്ങിയ തന്ത്രങ്ങൾ പ്രധാന കാർഷിക മേഖലകളിൽ സ്വയംപര്യാപ്തത കൈവരിക്കാൻ ലക്ഷ്യമിടുന്നു.
• അക്വാകൾച്ചർ ഉൽപ്പാദനക്ഷമത വർധിപ്പിക്കാനും കയറ്റുമതി ഇരട്ടിയാക്കാനും മത്സ്യമേഖലയിൽ തൊഴിലവസരങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കാനും പ്രധാൻ മന്ത്രി മത്സ്യ സമ്പത്ത് യോജന ശ്രമിക്കുന്നു.
• ഗ്രാമീണ സ്ത്രീകളുടെ ശാക്തീകരണം: ഒമ്പത് കോടി സ്ത്രീകൾ അടങ്ങുന്ന എൺപത്തിമൂന്ന് ലക്ഷം സ്വയം സഹായ സംഘങ്ങൾ (എസ്എച്ച്ജി) ഗ്രാമീണ മേഖലകളിൽ സാമൂഹിക-സാമ്പത്തിക പരിവർത്തനം നടത്തുകയും ശാക്തീകരണവും സ്വാശ്രയത്വവും പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഒരു കോടിയോളം സ്ത്രീകൾ തങ്ങളുടെ വിജയത്തിലൂടെ “ലക്ഷപതി ദിദികൾ” (സ്ത്രീ കോടീശ്വരികള്‍) എന്ന നാഴികക്കല്ല് ഇതിനകം കൈവരിച്ചു, മറ്റുള്ളവർക്ക് പ്രചോദനമായി. ലഖ്പതി ദിദികളുടെ ലക്ഷ്യം 2 കോടിയിൽ നിന്ന് 3 കോടിയായി ഉയർത്താൻ പദ്ധതിയിട്ടുകൊണ്ട് അവരുടെ നേട്ടങ്ങൾ യഥാവിധി അംഗീകരിക്കപ്പെടും.
• സാങ്കേതിക മുന്നേറ്റങ്ങൾ: ഉയർന്നുവരുന്ന സാങ്കേതികവിദ്യകളും ഡാറ്റയും ഉപജീവനമാർഗങ്ങളെയും ബിസിനസുകളെയും പുനർനിർമ്മിക്കുകയും പുതിയ സാമ്പത്തിക സാധ്യതകൾ വാഗ്ദാനം ചെയ്യുകയും സാമൂഹിക സാമ്പത്തിക പിരമിഡിൻ്റെ താഴെയുള്ളവർ ഉൾപ്പെടെ എല്ലാവർക്കും ഉയർന്ന നിലവാരമുള്ളതും താങ്ങാനാവുന്നതുമായ സേവനങ്ങൾ നൽകുന്നതിന് സൗകര്യമൊരുക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. നവീകരണത്തിലൂടെയും സംരംഭകത്വ ശ്രമങ്ങളിലൂടെയും ഇന്ത്യ ആഗോള അവസരങ്ങൾ മുതലെടുക്കുകയാണ്. വളർച്ച, തൊഴിൽ, വികസനം എന്നിവയെ നയിക്കുന്നതിന് ഗവേഷണവും നവീകരണവും സുപ്രധാനമാണ്.
• നവീകരണത്തിന് ഊന്നൽ: “ജയ് ജവാൻ ജയ് കിസാൻ” എന്ന മുൻ മുദ്രാവാക്യം “ജയ് ജവാൻ ജയ് കിസാൻ ജയ് വിജ്ഞാന് ജയ് അനുസന്ധൻ” ആയി വികസിപ്പിച്ച് പ്രധാനമന്ത്രി മോദി, വികസനത്തിൽ നവീകരണത്തിൻ്റെ അടിസ്ഥാനപരമായ പങ്ക് തിരിച്ചറിഞ്ഞു. 1000 രൂപയുടെ കോർപ്പസ്. സാങ്കേതികവിദ്യയുടെയും യുവാക്കളുടെയും സാധ്യതകൾ പ്രയോജനപ്പെടുത്തി ഗവേഷണത്തെയും നവീകരണത്തെയും പിന്തുണയ്ക്കുന്നതിനായി, പ്രത്യേകിച്ച് സൺറൈസ് ഡൊമെയ്‌നുകളിൽ, അമ്പത് വർഷത്തെ പലിശ രഹിത വായ്പകൾ വാഗ്ദാനം ചെയ്ത് 1 ലക്ഷം കോടി രൂപ സ്ഥാപിക്കും.
• പ്രതിരോധത്തിനായുള്ള ഡീപ്-ടെക് വികസനം: പ്രതിരോധ ആവശ്യങ്ങൾക്കായി ഡീപ്-ടെക് സാങ്കേതികവിദ്യകൾ ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നതിനും പ്രതിരോധ ഉൽപ്പാദനത്തിലും അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളിലും സ്വാശ്രയത്വം (“ആത്മനിർഭർത്ത”) ത്വരിതപ്പെടുത്തുന്നതിനും ഒരു പുതിയ പദ്ധതി ആരംഭിക്കും.
• അടിസ്ഥാന സൗകര്യ വികസനം: മൾട്ടി-മോഡൽ കണക്റ്റിവിറ്റി, ലോജിസ്റ്റിക് കാര്യക്ഷമത, യാത്രക്കാരുടെ സുരക്ഷയും സൗകര്യവും വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിന് സാമ്പത്തിക റെയിൽവേ ഇടനാഴികളിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ച്, മൂലധനച്ചെലവിൽ ഗണ്യമായ വർദ്ധനവ്, അടിസ്ഥാന സൗകര്യ വികസനം കൂടുതൽ വർധിപ്പിക്കാൻ സർക്കാർ ലക്ഷ്യമിടുന്നു.
• വ്യോമയാന മേഖലയുടെ വിപുലീകരണം: കഴിഞ്ഞ ദശകത്തിൽ വ്യോമയാന മേഖലയിൽ കാര്യമായ പുരോഗതി കൈവരിച്ചു, വിമാനത്താവളങ്ങളുടെ ഇരട്ടി വർദ്ധനയും ഉഡാൻ പദ്ധതിക്ക് കീഴിൽ ടയർ-രണ്ട്, ടയർ-ത്രീ നഗരങ്ങളിലേക്ക് എയർ കണക്റ്റിവിറ്റി വ്യാപകമാക്കുകയും ചെയ്തു. വർദ്ധിച്ചുവരുന്ന ആവശ്യങ്ങൾ നിറവേറ്റുന്നതിനായി നിലവിലുള്ള വിമാനത്താവളങ്ങളുടെ വിപുലീകരണവും പുതിയവയുടെ വികസനവും തുടരും.
• നഗര പരിവർത്തനം: മെട്രോ റെയിൽ, നമോ ഭാരത് സംരംഭങ്ങൾ നഗര പരിവർത്തനത്തിന് ഉത്തേജകമായി വർത്തിക്കും, പ്രത്യേകിച്ച് വലിയ നഗരങ്ങളിൽ, ട്രാൻസിറ്റ് അധിഷ്ഠിത വികസനത്തിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കും.
• ഗ്രീൻ എനർജി സംരംഭങ്ങൾ: 2070-ഓടെ ‘നെറ്റ്-സീറോ’ ഉദ്വമനം എന്ന ലക്ഷ്യം കൈവരിക്കുന്നതിന്, കടൽത്തീരത്തെ കാറ്റിൽ നിന്നുള്ള ഊർജ്ജം പ്രയോജനപ്പെടുത്തുന്നതിനും കൽക്കരി ഗ്യാസിഫിക്കേഷനും ദ്രവീകരണവും പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിനും കംപ്രസ്ഡ് ബയോഗ്യാസ് നിർബന്ധിതമായി ഉപയോഗിക്കുന്നതിനും ബയോമാസ് അഗ്രഗേഷൻ യന്ത്രങ്ങൾക്ക് സാമ്പത്തിക സഹായം നൽകുന്നതിനും നടപടികൾ സ്വീകരിക്കും. സുസ്ഥിര ഊർജ്ജ ബദലുകൾ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നു.
• ഇ-വെഹിക്കിൾ ഇക്കോസിസ്റ്റം: പൊതുഗതാഗത ശൃംഖലകൾക്കായി ഇ-ബസുകൾ കൂടുതലായി സ്വീകരിക്കുന്നതിനെ പ്രോത്സാഹിപ്പിച്ച്, അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ നിർമ്മിക്കുന്നതിനും ചാർജ്ജുചെയ്യുന്നതിനും പിന്തുണ നൽകിക്കൊണ്ട് സർക്കാർ ഇ-വാഹന ഇക്കോസിസ്റ്റം ശക്തിപ്പെടുത്തും.
• ബയോ-മാനുഫാക്ചറിംഗ്, ബയോ-ഫൗണ്ടറി സ്കീം: ജൈവ-നിർമ്മാണത്തിലൂടെയും ബയോ-ഫൗണ്ടറിയിലൂടെയും ഹരിത വളർച്ച പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിനും പരിസ്ഥിതി സൗഹൃദ ബദലുകൾ വാഗ്ദാനം ചെയ്യുന്നതിനും പുനരുൽപ്പാദന ഉൽപാദന രീതികളിലേക്ക് മാറുന്നതിനും ഒരു പുതിയ പദ്ധതി ആരംഭിക്കും.
• ബ്ലൂ എക്കണോമിയുടെ പ്രോത്സാഹനം: ബ്ലൂ ഇക്കോണമി 2.0 ന് കാലാവസ്ഥാ-പ്രതിരോധ പ്രവർത്തനങ്ങൾ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിന് സംരംഭങ്ങൾ അവതരിപ്പിക്കും, പുനരുദ്ധാരണവും പൊരുത്തപ്പെടുത്തൽ നടപടികളും, തീരദേശ അക്വാകൾച്ചർ, മാരികൾച്ചർ എന്നിവയിൽ സംയോജിത സമീപനത്തോടെ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കും.
• ടൂറിസം പ്രോത്സാഹനം: ഐക്കണിക് ടൂറിസ്റ്റ് കേന്ദ്രങ്ങളുടെ സമഗ്ര വികസനം, ആഗോളതലത്തിൽ ബ്രാൻഡിംഗ്, വിപണന ശ്രമങ്ങൾ വർദ്ധിപ്പിക്കുക, ടൂറിസം അടിസ്ഥാന സൗകര്യ വികസനത്തിന് ധനസഹായം നൽകുന്നതിന് സംസ്ഥാനങ്ങൾക്ക് ദീർഘകാല പലിശരഹിത വായ്പകൾ എന്നിവ സർക്കാർ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കും.
• വിദേശ നേരിട്ടുള്ള നിക്ഷേപം (എഫ്ഡിഐ): ഉഭയകക്ഷി നിക്ഷേപ ഉടമ്പടികളുടെ ചർച്ചകളിലൂടെയും ബിസിനസ്സിനും കോൺഫറൻസ് ടൂറിസത്തിനും അനുകൂലമായ അന്തരീക്ഷം പരിപോഷിപ്പിക്കുന്നതിലൂടെയും സുസ്ഥിരമായ വിദേശ നിക്ഷേപം ആകർഷിക്കാനുള്ള ശ്രമങ്ങൾ തുടരും.
• സംസ്ഥാന വികസനത്തിനായുള്ള പരിഷ്‌കാരങ്ങൾ: പലിശ രഹിത വായ്പയുടെ രൂപത്തിൽ സാമ്പത്തിക സഹായത്തിലൂടെ വളർച്ചയും വികസനവും സാധ്യമാക്കുന്ന പരിഷ്‌കാരങ്ങൾ നടപ്പിലാക്കുന്നതിൽ സംസ്ഥാനങ്ങളെ പിന്തുണയ്ക്കും.
• ജനസംഖ്യാ വളർച്ചയുടെ പരിഗണന: ദ്രുതഗതിയിലുള്ള ജനസംഖ്യാ വർധനവ്, ജനസംഖ്യാപരമായ മാറ്റങ്ങൾ എന്നിവയിൽ നിന്ന് ഉയർന്നുവരുന്ന വെല്ലുവിളികൾ നേരിടാൻ ഒരു ഉന്നതാധികാര സമിതി രൂപീകരിക്കും, ‘വിക്ഷിത് ഭാരത്’ എന്ന കാഴ്ചപ്പാടുമായി യോജിച്ച് സമഗ്രമായ ശുപാർശകൾ നൽകാൻ ലക്ഷ്യമിടുന്നു.
• ദേശീയ വികസനത്തോടുള്ള പ്രതിബദ്ധത: സ്വാതന്ത്ര്യദിന പ്രസംഗത്തിൽ പ്രധാനമന്ത്രി പ്രകടിപ്പിച്ച വികാരങ്ങൾ പ്രതിധ്വനിച്ചുകൊണ്ട് സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെ ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നതിനും ജനങ്ങൾക്ക് അവരുടെ അഭിലാഷങ്ങൾ സാക്ഷാത്കരിക്കുന്നതിനുള്ള സാഹചര്യങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനുമുള്ള പ്രതിബദ്ധത സർക്കാർ വീണ്ടും ഉറപ്പിക്കുന്നു.
• ധനകാര്യ മാനേജ്മെൻ്റ്: 2025-26 ഓടെ ധനക്കമ്മി 4.5 ശതമാനത്തിൽ താഴെയായി കുറയ്ക്കുന്നതിനും ധന ഏകീകരണത്തിനും ഊന്നൽ നൽകിക്കൊണ്ട് ‘വിക്ഷിത് ഭാരത്’ കൈവരിക്കുന്നതിനുള്ള വിശദമായ റോഡ്മാപ്പ് സർക്കാർ അവതരിപ്പിക്കുന്നു.
• നികുതി നയങ്ങൾ: സത്യസന്ധമായ നികുതിദായകർക്ക് ആശ്വാസം നൽകുന്നതിന് നിർദ്ദിഷ്ട പരിധിക്ക് താഴെയുള്ള പ്രത്യക്ഷ നികുതി ആവശ്യങ്ങൾ പിൻവലിക്കുന്നത് ഉൾപ്പെടെ, നികുതിദായകരുടെ സേവനങ്ങൾ മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ചുകൊണ്ട് പ്രത്യക്ഷവും പരോക്ഷവുമായ നികുതികളുടെ നികുതി നിരക്കുകൾ മാറ്റമില്ലാതെ തുടരും.
• സാമ്പത്തിക പുരോഗതി അവലോകനം: 2014-ന് മുമ്പുള്ള സാമ്പത്തിക വെല്ലുവിളികളിൽ നിന്ന് നിലവിലെ നേട്ടങ്ങളിലേക്കുള്ള യാത്രയെ സർക്കാർ പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നു, ഫലപ്രദമായ ഭരണം, വികസന സംരംഭങ്ങൾ, ജനകേന്ദ്രീകൃത നയങ്ങൾ എന്നിവ അടിവരയിടുന്നു.
• ഭാവി ലക്ഷ്യങ്ങൾ: വരും വർഷങ്ങളിൽ സുസ്ഥിരമായ വളർച്ചയും സർവതോന്മുഖമായ വികസനവും ലക്ഷ്യമാക്കി സദ്ഭരണം, അർപ്പണബോധം, കഠിനാധ്വാനം എന്നിവയിലൂടെ ‘വിക്ഷിത് ഭാരത്’ എന്ന കാഴ്ചപ്പാട് സാക്ഷാത്കരിക്കാൻ സർക്കാർ പ്രതിജ്ഞാബദ്ധമാണ്.
