ന്യൂഡല്ഹി: 2018 നും 2024 നും ഇടയിൽ ബോണ്ടുകളുടെ റിഡീംഷനിൽ നിന്ന് പകുതിയിലധികം ഫണ്ടുകൾ ഭാരതീയ ജനതാ പാർട്ടിക്കാണ് (ബിജെപി) ലഭിച്ചത്. ബോണ്ടുകൾ വാങ്ങിയ കമ്പനികളിലൊന്നാണ് ഫ്യൂച്ചർ ഗെയിമിംഗ് ആൻഡ് ഹോട്ടൽ സർവീസസ്. ഈ കമ്പനി 1,368 കോടി രൂപയുടെ ബോണ്ടുകൾ വാങ്ങി. ഇന്ത്യയുടെ “ലോട്ടറി രാജാവ്” എന്ന് പലപ്പോഴും വിളിക്കപ്പെടുന്ന സാൻ്റിയാഗോ മാർട്ടിൻ ആണ് ഈ കമ്പനിയുടെ പിന്നിൽ. ഈ വ്യക്തിയുടെ സാമ്പത്തിക ഇടപാടുകളെക്കുറിച്ച് എൻഫോഴ്സ്മെൻ്റ് ഡയറക്ടറേറ്റ് ഉൾപ്പെടെയുള്ള കേന്ദ്ര സർക്കാർ ഏജന്സികള് നടത്തിയ നിരവധി അന്വേഷണങ്ങൾ ഇതുവരെ തീർച്ചപ്പെടുത്തിയിട്ടില്ല. 2008ൽ ഭൂമി ഏറ്റെടുക്കൽ സംബന്ധിച്ച ആരോപണങ്ങളുമായി ബന്ധമില്ലാത്ത കേസിൽ ഒരിക്കൽ അദ്ദേഹം അറസ്റ്റിലായിട്ടുണ്ട്.
ബോണ്ടുകൾ വാങ്ങിയ മറ്റൊരു വിവാദ കമ്പനിയാണ് തെലങ്കാന ആസ്ഥാനമായുള്ള ഒരു ഗ്രൂപ്പിൻ്റെ ഭാഗമായ മേഘ എഞ്ചിനീയറിംഗ് ആൻഡ് ഇൻഫ്രാസ്ട്രക്ചർ ലിമിറ്റഡ്. സംസ്ഥാനത്തെ കാളേശ്വരം ലിഫ്റ്റ് ഇറിഗേഷൻ പദ്ധതിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടാണ് സംഘം പ്രവർത്തിക്കുന്നത്. ഒഡീഷയിലെ വിവാദ ജല പൈപ്പ് ലൈൻ പദ്ധതിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരുന്ന ഈ സംഘത്തിന് പിന്നിൽ പ്രവർത്തിച്ച പ്രമുഖരിൽ ഒരാളാണ് മേഘ കൃഷ്ണ റെഡ്ഡി.
കോൺഗ്രസ് നേതാവ് രേവന്ത് റെഡ്ഡി (ഇപ്പോൾ തെലങ്കാന മുഖ്യമന്ത്രി) തൻ്റെ മുൻഗാമിയായ കെ ചന്ദ്രശേഖർ റാവുവിന് മേഘ കൃഷ്ണ റെഡ്ഡി ഗ്രൂപ്പിനെതിരെ നിരവധി ആരോപണങ്ങൾ ഉന്നയിച്ച് കത്തെഴുതിയിരുന്നു. രാജ്യത്തെ 18 ഇലക്ടറൽ ട്രസ്റ്റുകളിൽ ഏറ്റവും കൂടുതല് സംഭാവന നല്കിയത് പ്രൂഡൻ്റ് ഇലക്ടറൽ ട്രസ്റ്റാണ്. ഇത്തരം ട്രസ്റ്റുകൾക്ക് രാഷ്ട്രീയ പാർട്ടികൾക്ക് നികുതി ഒഴിവാക്കി സംഭാവന നൽകാം.
2013-ൽ രൂപീകരിച്ച ട്രസ്റ്റിലേക്ക് പ്രമുഖ ബിസിനസ് ഗ്രൂപ്പുകൾ എങ്ങനെയാണ് സംഭാവന നൽകിയതെന്നും 20,000 കോടിയിലധികം രൂപ ലഭിച്ചതെന്നും റിപ്പോർട്ട് എടുത്തുകാണിക്കുന്നു. എൽഎൻ മിത്തലിൻ്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ആർസെലർ മിത്തൽ ഗ്രൂപ്പ്, ഡൽഹിയിലും ഹൈദരാബാദിലും വിമാനത്താവളങ്ങൾ നടത്തുന്ന ജിഎംആർ ഗ്രൂപ്പ്, റുയിയ കുടുംബത്തിൻ്റെ നിയന്ത്രണത്തിലുള്ള എസ്സാർ ഗ്രൂപ്പ്, എയർടെൽ/സുനിൽ ഭാരതി മിത്തൽ ഗ്രൂപ്പ്, ആർപിജി സഞ്ജീവ് ഗോയങ്ക ഗ്രൂപ്പ് എന്നിവയുൾപ്പെടെ എട്ട് പ്രധാന ഗ്രൂപ്പുകൾ ഈ ട്രസ്റ്റിലേക്ക് വൻതോതിൽ സംഭാവന നൽകിയിട്ടുണ്ട്.
ഇന്ത്യയിലെ 18 ഇലക്ടറൽ ട്രസ്റ്റുകളിൽ, ഒന്നിലധികം കോർപ്പറേറ്റ് ഗ്രൂപ്പുകളിൽ നിന്ന് സംഭാവന സ്വീകരിച്ച ഒരേയൊരു ട്രസ്റ്റാണ് പ്രുഡൻ്റ്. റിപ്പോർട്ട് അനുസരിച്ച് നിലവിൽ രണ്ട് ചാർട്ടേഡ് അക്കൗണ്ടൻ്റുമാർ നടത്തുന്ന ഈ ട്രസ്റ്റിൽ നിന്നുള്ള പണത്തിൻ്റെ നാലിൽ മൂന്ന് ഭാഗവും ബിജെപിക്ക് പോയപ്പോൾ കോൺഗ്രസിന് കിട്ടിയത് പത്തിലൊന്ന് മാത്രമാണ്.
ഇലക്ടറൽ ബോണ്ടുകൾ വാങ്ങിയ കമ്പനികളിലൊന്നാണ് നവയുഗ എഞ്ചിനീയറിംഗ് കമ്പനി ലിമിറ്റഡ്. കഴിഞ്ഞ വർഷം തകർന്ന ഉത്തരാഖണ്ഡിലെ സിൽക്യാര തുരങ്കം നിർമിക്കാനും ഈ കമ്പനിക്ക് കരാർ നൽകിയിരുന്നു. പോളവാരം അണക്കെട്ട് നിർമ്മിക്കുകയും ആന്ധ്രാപ്രദേശിലെ കൃഷ്ണപട്ടണം തുറമുഖം പ്രവർത്തിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു, അത് ഇപ്പോൾ അദാനി ഗ്രൂപ്പ് ഏറ്റെടുത്തു. ഗുജറാത്തിൽ അദാനി ഗ്രൂപ്പ് ഏറ്റെടുത്ത ഒരു പവർ ട്രാൻസ്മിഷൻ പ്രോജക്റ്റ് പ്രവർത്തിപ്പിക്കാനും ഇത് ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു.
നവയുഗ ഗ്രൂപ്പ് 55 കോടി രൂപയുടെ ഇലക്ടറൽ ബോണ്ടുകൾ വാങ്ങി, അതിൽ 30 കോടി രൂപ 2019 ഏപ്രിൽ 18 ന്, ലോക്സഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പിന് തൊട്ടുമുമ്പ് വാങ്ങിയതാണ്.
ഇലക്ടറൽ ബോണ്ടുകൾ വാങ്ങിയ ഗ്രൂപ്പുകളിലൊന്നായ ക്വിക്ക് സപ്ലൈ ചെയിൻ അതിൻ്റെ ഡയറക്ടർമാരിൽ മുകേഷ് അംബാനിയുടെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള റിലയൻസ് ഗ്രൂപ്പിൻ്റെ ഭാഗമായ കുറഞ്ഞത് ആറ് കമ്പനികളുടെ ബോർഡിൽ അംഗമായ തപസ് മിത്രയുമുണ്ട്.
ന്യൂസ് ലോൺഡ്രി വെബ്സൈറ്റ് പറയുന്നതനുസരിച്ച്, “അംബാനിയുടെ NDTV ഓഹരി അദാനിക്ക് വിറ്റ മനുഷ്യൻ” സുരേന്ദ്ര ലൂനിയയും മുകേഷ് അംബാനിയുടെ “മാധ്യമലോകത്തെ പ്രോക്സി”യുമാണ് താൽപ്പര്യമുള്ള മറ്റൊരു വ്യക്തി.
സ്പെക്ട്രം ലേലത്തിൽ റിലയൻസ് ജിയോയുടെ പ്രോക്സിയായി പ്രവർത്തിച്ച ഇൻഫോടെൽ ബ്രോഡ്ബാൻഡ് സർവീസസ് പ്രൈവറ്റ് ലിമിറ്റഡിൻ്റെ ഡയറക്ടർമാരിൽ ഒരാളായിരുന്നു അദ്ദേഹം. ലൂനിയയുടെ കമ്പനിയായ NexG Devices Pvt Ltd 35 കോടി രൂപയുടെ ഇലക്ടറൽ ബോണ്ടുകൾ വാങ്ങി – 2019 മെയ് 9 ന് 20 കോടി രൂപയും 2022 നവംബർ 11 ന് 15 കോടി രൂപയും.
പൂനാവാല കുടുംബത്തിൻ്റെ നിയന്ത്രണത്തിലുള്ള സെറം ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഇലക്ടറൽ ബോണ്ടുകൾ വാങ്ങി. കൊവിഡ് വാക്സിനുകളുടെ പ്രധാന വിതരണക്കാരാണ് അവർ. യശോധ ഹോസ്പിറ്റൽ ചെയിൻ നടത്തുന്ന ഗ്രൂപ്പാണ് ബോണ്ടുകൾ വാങ്ങിയ മറ്റൊരു സ്ഥാപനം.
ഇതിൻ്റെയും മറ്റ് കമ്പനികളുടെയും കാര്യത്തിലെന്നപോലെ, എൻ്റിറ്റികളുടെ പണമടച്ച മൂലധനത്തേക്കാൾ വളരെ വലുതാണ് സംഭാവനകൾ.
2018 ഏപ്രിലിൽ പത്രപ്രവർത്തകയായ പൂനം അഗർവാൾ തൻ്റെ അന്വേഷണ റിപ്പോർട്ടിൽ ഓരോ ഇലക്ടറൽ ബോണ്ടിനും അൾട്രാ വയലറ്റ് രശ്മികൾ ഉപയോഗിച്ച് കാണാൻ കഴിയുന്ന തനതായ സീരിയൽ നമ്പർ ഉണ്ടെന്ന് ചൂണ്ടിക്കാട്ടിയിരുന്നു. ഇത് പിന്നീട് കേന്ദ്ര ധനമന്ത്രാലയം ഒരു പത്രക്കുറിപ്പിൽ സ്ഥിരീകരിച്ചു; ഓരോ ബോണ്ടിനും ഓഡിറ്റിന് ആവശ്യമായ സവിശേഷമായ സീരിയൽ നമ്പർ ഉണ്ടെന്ന് സ്റ്റേറ്റ് ബാങ്ക് ഓഫ് ഇന്ത്യയും സ്ഥിരീകരിച്ചിരുന്നു.
ഇലക്ടറൽ ബോണ്ടുകൾ വാങ്ങിയവരും പ്രത്യേക രാഷ്ട്രീയ പാർട്ടിയും തമ്മിൽ ബന്ധം സ്ഥാപിക്കുകയോ വിവിധ കാരണങ്ങളാൽ അവർക്കിടയിൽ ക്വിഡ് പ്രോ ക്വോ നിർദ്ദേശിക്കുകയോ ചെയ്യുന്നത് എളുപ്പമല്ല.
ഇലക്ട്രറല് ബോണ്ടുകളിലൂടെ ഏറ്റവും കൂടുതല് സംഭാവന ലഭിച്ചിരിക്കുന്ന രാഷ്ട്രീയ പാർട്ടി ബിജെപിയാണ്. ഏറ്റവും കൂടുതല് ബോണ്ടുകള് വാങ്ങിയ കമ്പനികളില് സാന്റിയാഗോ മാർട്ടിന്റെ കമ്പനിയാണ് മുന്നിൽ. സാൻറിയാഗോ മാര്ട്ടിന്റ ഫ്യൂച്ചർ ഗെയിമിങ് ആന്റ് ഹോട്ടല് സർവീസസ് 1368 കോടി രൂപയുടെ ബോണ്ടുകള് വാങ്ങികൂട്ടി രാഷ്ട്രീയ പാർട്ടികൾക്ക് സംഭാവന നൽകി.
സാൻറിയാഗോ മാർട്ടിന്റെ കമ്പനിക്കെതിരെ ഇഡി നടപടി നേരിട്ടിരുന്നു. മേഘ എഞ്ചിനീയറിങ് ലിമിറ്റഡ് 980 കോടിയുടെ ബോണ്ടുകൾ വാങ്ങി. മേഘ എഞ്ചിനീയറിങെനിതിരെ ആദായ നികുതി വകുപ്പ് നടപടിയുണ്ടായിരുന്നു. കേന്ദ്ര ഏജൻസികളുടെ നടപടി നേരിട്ട കമ്പനികളാണ് കൂടുതൽ കടപത്രങ്ങളും വാങ്ങിക്കൂട്ടിയിരിക്കുന്നത്
ബിജെപി, കോണ്ഗ്രസ്, എഐഎഡിഎംകെ, ബിആര്എസ്, ശിവസേന, ടിഡിപി, വൈഎസ്ആര് കോണ്ഗ്രസ്, ഡിഎംകെ, ജെഡിഎസ്, എന്സിപി, തൃണമൂല് കോണ്ഗ്രസ്, ജെഡിയു, ആര്ജെഡി, എഎപി, എസ്പി തുടങ്ങി കക്ഷികളാണ് സംഭാവന സ്വീകരിച്ചവരുടെ പട്ടികയിലുള്ളത്. സുപ്രീം കോടതി നിര്ദ്ദേശത്തെ തുടര്ന്ന് സ്റ്റേറ്റ് ബാങ്ക് ഓഫ് ഇന്ത്യ ഈ മാസം പന്ത്രണ്ടിന് തന്നെ വിവരങ്ങള് തെരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷന് കൈമാറിയിരുന്നു.
ബോണ്ടുകൾ സ്വീകരിച്ച് ഈ ഉപകരണങ്ങൾ എൻക്യാഷ് ചെയ്ത/വീണ്ടെടുത്ത രാഷ്ട്രീയ പാർട്ടികളുമായി ഇലക്ടറൽ ബോണ്ടുകൾ വാങ്ങുന്നത് പൊരുത്തപ്പെടുത്തുന്നത് സങ്കീർണ്ണമായ ഒരു വ്യായാമമാണ്. എന്നിരുന്നാലും, കുറച്ച് പൊരുത്തപ്പെടുത്തൽ സാധ്യമാണ്. ബോണ്ടുകളുടെ പ്രത്യേക വിഭാഗങ്ങൾ നിർദ്ദിഷ്ട തീയതികളിൽ വാങ്ങുകയും പിന്നീട് നിർദ്ദിഷ്ട തീയതികളിൽ പ്രത്യേക കക്ഷികൾ റിഡീം ചെയ്യുകയും ചെയ്തു – പല കേസുകളിലും ഒരു നിർദ്ദിഷ്ട കക്ഷിക്ക് നൽകിയിട്ടുള്ള തീയതികളെ അടിസ്ഥാനമാക്കി ഒരു നിർദ്ദിഷ്ട മൂല്യത്തിൻ്റെ ഒരു പ്രത്യേക ബോണ്ട് ചുരുക്കാൻ കഴിയും പണമിടപാടിൻ്റെ 15 ദിവസത്തെ കാലയളവ്. പല മാസങ്ങളിലും, പ്രത്യേകിച്ച് തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കാലത്തിന് പുറത്ത്, ചില പാർട്ടികൾക്ക് മാത്രമേ ബോണ്ട് ലഭിച്ചിട്ടുള്ളൂ.
ബോണ്ടുകൾ വാങ്ങുന്നവർക്കും ബോണ്ടുകൾ സ്വീകരിച്ച രാഷ്ട്രീയ പാർട്ടികൾക്കും ഇടയിൽ ഏതെങ്കിലും തരത്തിലുള്ള ക്വിഡ് പ്രോ ക്വോ സ്ഥാപിക്കുന്നത് കൂടുതൽ സങ്കീർണ്ണമായ – ഒരുപക്ഷേ, ഊഹക്കച്ചവടമാണ്.