ന്യൂഡൽഹി: ഡൽഹിയിലെ ഏഴ് സീറ്റുകളും ഉൾപ്പെടെ ആറ് സംസ്ഥാനങ്ങളിലെയും രണ്ട് കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശങ്ങളിലെയും 58 മണ്ഡലങ്ങളിലെ ലോക്സഭാ തെരഞ്ഞെടുപ്പിൻ്റെ അവസാനഘട്ട പ്രചാരണം വ്യാഴാഴ്ച അവസാനിച്ചു.
ദേശീയ തലസ്ഥാനത്തിന് പുറമെ, ഉത്തർപ്രദേശിലെ 14 സീറ്റുകളിലും ഹരിയാനയിലെ 10 സീറ്റുകളിലും ബീഹാറിലും പശ്ചിമ ബംഗാളിലും എട്ട് സീറ്റുകൾ വീതവും ഒഡീഷയിലെ ആറ് സീറ്റുകളിലും നാല് സീറ്റുകളിലും മാരത്തണിൻ്റെ ആറാം റൗണ്ട് വോട്ടെടുപ്പ് ശനിയാഴ്ച നടക്കും. ജാർഖണ്ഡിലും ജമ്മു കശ്മീരിൽ ഒരു സീറ്റും.
ഇതുവരെ 25 സംസ്ഥാനങ്ങളിലും കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശങ്ങളിലും 543ൽ 428 മണ്ഡലങ്ങളിലും വോട്ടെടുപ്പ് പൂർത്തിയായി. അവസാനഘട്ട പോളിംഗ് ജൂൺ ഒന്നിന് നടക്കും, വോട്ടെണ്ണൽ ജൂൺ നാലിന് നടക്കും.
സംബൽപൂരിൽ (ഒഡീഷ) ധർമേന്ദ്ര പ്രധാൻ (ബിജെപി), വടക്കുകിഴക്കൻ ഡൽഹിയിൽ നിന്ന് മനോജ് തിവാരി (ബിജെപി), കനയ്യ കുമാർ (കോൺഗ്രസ്), സുൽത്താൻപൂരിൽ (ഉത്തർപ്രദേശ്) മനേക ഗാന്ധി (ബിജെപി), മെഹബൂബ മുഫ്തി (പിഡിപി) എന്നിവരാണ് പ്രധാന മത്സരാർത്ഥികൾ. അനന്ത്നാഗ്-രാജൗരി (ജമ്മു & കശ്മീർ), തംലുക്കിൽ (പശ്ചിമ ബംഗാൾ) അഭിജിത് ഗംഗോപാധ്യായ (ബിജെപി), ബിജെപിയുടെ മനോഹർ ലാൽ ഖട്ടർ (കർണാൽ, ഹരിയാന), നവീൻ ജിൻഡാൽ (കുരുക്ഷേത്ര), റാവു ഇന്ദർജിത് സിംഗ് (ഗുഡ്ഗാവ്).
പ്രചാരണം ചൂടുപിടിച്ചതോടെ, താരപ്രചാരകരുടെ വാക്കുകളിൽ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ അതൃപ്തി രേഖപ്പെടുത്തുകയും, മതപരവും സാമുദായികവുമായ പ്രസംഗങ്ങളിൽ നിന്ന് വിട്ടുനിൽക്കാൻ ഭരണകക്ഷിയായ ബി ജെ പി നേതാക്കളോടും പ്രതിപക്ഷമായ കോൺഗ്രസിനോടും സാമൂഹിക സാമ്പത്തിക ഘടനയെ വിഭജിക്കാൻ സാധ്യതയുള്ള പ്രസ്താവനകളിൽ നിന്ന് വിട്ടുനിൽക്കാനും നിർദ്ദേശിച്ചു.
പ്രചാരണത്തിൻ്റെ അവസാന ദിവസം പഞ്ചാബിലും ഹരിയാനയിലും പ്രധാനമന്ത്രി നരേന്ദ്ര മോദി ഓരോ റാലി നടത്തി.
“പശു പാൽ നൽകിയില്ല, പക്ഷേ നെയ്യിൻ്റെ പേരിൽ പോരാട്ടം ആരംഭിച്ചു” എന്ന് അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. അഞ്ച് വർഷത്തിനുള്ളിൽ അഞ്ച് പ്രധാനമന്ത്രിമാരെ കുറിച്ചാണ് സഖ്യം സംസാരിക്കുന്നതെന്നും അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. താൻ ജീവിച്ചിരിക്കുന്നതു വരെ ദലിതർക്കും ആദിവാസികൾക്കുമുള്ള സംവരണം ആർക്കും തട്ടിയെടുക്കാനാകില്ലെന്നും മോദി ഉറപ്പിച്ചു പറഞ്ഞു.
കഴിഞ്ഞ ദിവസം, പശ്ചിമ ബംഗാളിൽ 2010 മുതൽ “77 ക്ലാസുകൾക്ക്” അനുവദിച്ച ഒബിസി പദവി റദ്ദാക്കാനുള്ള കൽക്കട്ട ഹൈക്കോടതിയുടെ തീരുമാനത്തെ അദ്ദേഹം പരാമർശിച്ച് ഇന്ത്യാ ബ്ലോക്കിനെതിരെ ആഞ്ഞടിച്ചു.
“ഇന്ന് കൽക്കട്ട ഹൈക്കോടതി ഈ ഇന്ത്യൻ സഖ്യത്തിന് വലിയ അടിയാണ് നൽകിയത്. 2010 മുതൽ നൽകിയ എല്ലാ ഒബിസി സർട്ടിഫിക്കറ്റുകളും കോടതി റദ്ദാക്കി. എന്തുകൊണ്ട്? കാരണം പശ്ചിമ ബംഗാൾ സർക്കാർ വോട്ട് ബാങ്ക് കാരണം മുസ്ലീങ്ങൾക്ക് അനർഹമായ ഒബിസി സർട്ടിഫിക്കറ്റുകൾ നൽകി,” ഇവിടെ ഒരു തിരഞ്ഞെടുപ്പ് യോഗത്തെ അഭിസംബോധന ചെയ്തുകൊണ്ട് മോദി പറഞ്ഞു.
കേന്ദ്ര മന്ത്രിമാരായ അമിത് ഷാ, രാജ്നാഥ് സിംഗ്, നിതിൻ ഗഡ്കരി, സ്മൃതി ഇറാനി, പിയൂഷ് ഗോയൽ, യോഗി ആദിത്യനാഥ് (ഉത്തർപ്രദേശ്), പുഷ്കർ സിംഗ് ധാമി (ഉത്തരാഖണ്ഡ്), പ്രമോദ് സാവന്ത് (ഗോവ) എന്നിവരുൾപ്പെടെ ബി.ജെ.പി ഭരിക്കുന്ന സംസ്ഥാനങ്ങളിലെ മുഖ്യമന്ത്രിമാരുടെ ക്യാൻവാസ് കൂടാതെ മോദി രണ്ട് റാലികളെ അഭിസംബോധന ചെയ്യുന്നതായി ഡൽഹിയിൽ ബി.ജെ.പിയുടെ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് പ്രചാരണം കണ്ടു.
കോൺഗ്രസ് അദ്ധ്യക്ഷൻ മല്ലികാർജുൻ ഖാർഗെ, മുതിർന്ന നേതാവ് രാഹുൽ ഗാന്ധി, സച്ചിൻ പൈലറ്റ് തുടങ്ങിയവരുടെ നേതൃത്വത്തിലായിരുന്നു കോണ്ഗ്രസ് തിരഞ്ഞെടുപ്പ് പ്രചാരണം നടത്തി. ജൂൺ 1 വരെ ഇടക്കാല ജാമ്യത്തിൽ പുറത്തിറങ്ങിയ ഡൽഹി മുഖ്യമന്ത്രി അരവിന്ദ് കെജ്രിവാൾ കോൺഗ്രസ് സ്ഥാനാർത്ഥികളെ പിന്തുണച്ച് റോഡ് ഷോകൾ നടത്തി, എഎപിയുടെ സൗത്ത് ഡൽഹി സ്ഥാനാർത്ഥി സാഹി റാം പഹൽവാന് വേണ്ടി പൈലറ്റ് പ്രചാരണം നടത്തി.
കെജ്രിവാളിനെ തിഹാറിൽ നിന്ന് വിട്ടയച്ചതോടെ ആം ആദ്മി പാർട്ടിയുടെ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് പ്രചാരണം ശക്തമായി. കെജ്രിവാൾ ജയിലിൽ ആയിരിക്കുമ്പോൾ, അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ഭാര്യ സുനിത കെജ്രിവാൾ പാർട്ടി സ്ഥാനാർത്ഥികൾക്കായി റോഡ്ഷോകൾ നടത്തി, പാർട്ടിയുടെ ‘ജയിൽ കാ ജവാബ് വോട്ട് സേ’ കാമ്പെയ്നിന് കീഴിൽ പാർട്ടിയുടെ മുതിർന്ന നേതാക്കളായ അതിഷി, സൗരഭ് ഭരദ്വാജ്, സഞ്ജയ് സിംഗ്, ഗോപാൽ റായ് വിവിധ ജനസഭകളും ഔട്ട്റീച്ച് പ്രവർത്തനങ്ങളും നടത്തി.
മോചിതനായതിന് ശേഷം, കെജ്രിവാളും ഭഗവന്ത് മാനും ചില മണ്ഡലങ്ങളിൽ റോഡ്ഷോകൾക്ക് നേതൃത്വം നൽകി, സുനിത കെജ്രിവാള് തൻ്റെ ഭർത്താവിനൊപ്പം തിരഞ്ഞെടുപ്പ് യോഗങ്ങളിൽ പങ്കെടുത്തു.
കെജ്രിവാളിൻ്റെ ഔദ്യോഗിക വസതിയിൽ വെച്ച് ആം ആദ്മി പാർട്ടി എംപി സ്വാതി മലിവാളിന് നേരെയുണ്ടായ ആക്രമണവും “സ്ത്രീ വിരുദ്ധത” എന്ന് ആരോപിച്ച് ബിജെപിയെ ആക്ഷേപിക്കുന്ന ഒരു തിരഞ്ഞെടുപ്പ് വിഷയമായി മാറിയിരിക്കുന്നു. വിഷയത്തിൽ നീതിയുക്തമായ അന്വേഷണം നടക്കുമെന്നും നീതി ലഭ്യമാക്കണമെന്നും കെജ്രിവാൾ പറഞ്ഞു.
ഒഡീഷയിലെ പ്രചാരണത്തിൻ്റെ കൊടുമുടിയിൽ, ബിജെപിയുടെ പുരി സ്ഥാനാർത്ഥി സംബിത് പത്ര “ഭഗവാൻ ജഗന്നാഥൻ മോദിയുടെ ഭക്തനാണ്” എന്ന തൻ്റെ അഭിപ്രായത്തോടെ വിവാദത്തിന് തുടക്കമിട്ടു. തൻ്റെ പരാമർശം അശ്രദ്ധമായി നടത്തിയതാണെന്നും ഖേദം പ്രകടിപ്പിക്കുന്നുവെന്നും പത്ര പിന്നീട് വ്യക്തമാക്കി.
ലോകമെമ്പാടുമുള്ള ദശലക്ഷക്കണക്കിന് ഒഡിയക്കാരുടെ വികാരത്തെ സാരമായി വ്രണപ്പെടുത്തിയ പാത്രയുടെ “നിന്ദ്യമായ” അഭിപ്രായം പറഞ്ഞുകൊണ്ട് ഭരണകക്ഷിയായ ബിജു ജനതാദൾ (ബിജെഡി) പെട്ടെന്ന് പ്രതികരിച്ചു. പ്രാദേശിക മാധ്യമങ്ങളിൽ നൽകിയ പരസ്യത്തിൽ ജഗന്നാഥ ക്ഷേത്രത്തിൻ്റെ ഫോട്ടോ ഉപയോഗിച്ചതിന് പത്രയ്ക്കെതിരെ പാർട്ടി ബുധനാഴ്ച ഇസിക്ക് പരാതി നൽകി.
ഉത്തർപ്രദേശിൽ പ്രചാരണത്തിനിടെ, കോൺഗ്രസും സമാജ്വാദി പാർട്ടിയും കുംഭമേളയേക്കാൾ തങ്ങളുടെ വോട്ട് ബാങ്കിനെക്കുറിച്ചാണ് കൂടുതൽ ആശങ്കപ്പെടുന്നതെന്ന് മോദി അവകാശപ്പെട്ടു.
കോൺഗ്രസും ബിജെപിയും ദളിത് വിരുദ്ധരും പിന്നാക്ക വിരുദ്ധരും ആണെന്ന് ബിഎസ്പി അദ്ധ്യക്ഷ മായാവതി പറഞ്ഞു, അവരുടെ ഉദ്ദേശ്യങ്ങളും ചിന്തകളും സംവരണത്തിന് എതിരാണെന്നും മായാവതി കൂട്ടിച്ചേര്ത്തു.
ഇതുവരെ നടന്ന അഞ്ച് റൗണ്ട് വോട്ടെടുപ്പിൽ ബിജെപി 310 കടന്നെന്നും കോൺഗ്രസിന് 40 സീറ്റുകൾ പോലും ലഭിച്ചിട്ടില്ലെന്നും കേന്ദ്ര ആഭ്യന്തര മന്ത്രി അമിത് ഷാ തൻ്റെ റാലികളിൽ അവകാശപ്പെട്ടു. പ്രതിപക്ഷ പാർട്ടികളിൽ നിന്നുള്ള നിരവധി നേതാക്കൾ സ്വജനപക്ഷപാതം നടത്തിയെന്നും ഷാ ആരോപിച്ചു.
“ലാലു പ്രസാദ് യാദവ് മകനെ മുഖ്യമന്ത്രിയാക്കാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നു, ഉദ്ധവ് താക്കറെ മകനെ മുഖ്യമന്ത്രിയാക്കാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നു, ശരദ് പവാർ തൻ്റെ മകളെ മുഖ്യമന്ത്രിയാക്കാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നു, സ്റ്റാലിൻ തൻ്റെ മകനെ മുഖ്യമന്ത്രിയാക്കാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നു, മമത ബാനർജി ആഗ്രഹിക്കുന്നു. അവരുടെ അനന്തരവൻ മുഖ്യമന്ത്രിയും സോണിയാ ഗാന്ധിയും തൻ്റെ മകൻ രാഹുൽ ഗാന്ധിയെ പ്രധാനമന്ത്രിയാക്കാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നു,” ഉത്തർപ്രദേശിലെ സന്ത് കബീർ നഗറിൽ നടന്ന റാലിയിൽ അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. തൻ്റെ കുടുംബത്തിന് വേണ്ടി ആരും ഒരു മണ്ഡലത്തിനായി പ്രവർത്തിക്കാൻ പോകുന്നില്ലെന്നും അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു.
പാക് അധിനിവേശ കശ്മീർ ഇന്ത്യയുടെ ഭാഗമാണെന്നും പാർട്ടി അത് തിരിച്ചെടുക്കുമെന്നും ബിജെപി നേതാക്കളും ഉറപ്പിച്ചു പറയുന്നു.