ന്യൂഡൽഹി: സിപിഐ(എം) നേതാവും ജനറല്‍ സെക്രട്ടറിയുമായ സീതാറാം യെച്ചൂരിയുടെ വിയോഗത്തില്‍ കക്ഷിരാഷ്ട്രീയ ഭേദമന്യേ നിരവധി പേര്‍ അനുശോചന സന്ദേശമയച്ചു. രാഷ്ട്രീയ ഭിന്നതയ്‌ക്കപ്പുറമുള്ള നേതാക്കളുമായി സീതാറാം യെച്ചൂരി ബന്ധം കാത്തുസൂക്ഷിച്ചതിന്റെ തെളിവാണ് വ്യാഴാഴ്ച അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ വിയോഗത്തിന് ശേഷം പ്രവഹിക്കുന്ന അനുശോചനത്തിൽ പ്രതിഫലിക്കുന്നത്. ബി.ജെ.പിയുടെ കടുത്ത വിരോധിയായിരുന്നെങ്കിലും പാർട്ടിയിലെ നിരവധി നേതാക്കൾ അവരുടെ സന്ദേശങ്ങളിൽ അദ്ദേഹത്തെ ‘സുഹൃത്ത്’ എന്നാണ് സംബോധന ചെയ്തത്..
ചെന്നൈയിൽ ജനിച്ച് ഹൈദരാബാദിൽ വളർന്ന യെച്ചൂരി സ്കൂൾ വിദ്യാഭ്യാസം പൂർത്തിയാക്കാൻ ഡൽഹിയിലേക്ക് താമസം മാറ്റി. സെൻ്റ് സ്റ്റീഫൻസ് കോളേജിലും തുടർന്ന് ജെഎൻയുവിലും പഠിച്ച അദ്ദേഹം 1977 ൽ എസ്എഫ്ഐ അംഗമായി വിദ്യാർത്ഥി യൂണിയൻ പ്രസിഡൻ്റായി.
1975 മുതൽ സി.പി.ഐ.(എം) അംഗമായ അദ്ദേഹം, ഒരു റാങ്കിലുള്ള അംഗത്തിൽ നിന്ന് ഏറ്റവും ഉയർന്ന തലത്തിലേക്ക് ഉയർന്നു, 1984-ൽ കേന്ദ്രകമ്മിറ്റിയിലേക്കും 1992-ൽ പോളിറ്റ് ബ്യൂറോയിലേക്കും തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു, ഒടുവിൽ 2015-ൽ പാർട്ടിയുടെ അഞ്ചാമത്തെ ജനറൽ സെക്രട്ടറിയായി. മരിക്കുമ്പോഴും അദ്ദേഹം ആ പദവി വഹിച്ചിരുന്നു.
1996-98 കാലഘട്ടത്തിൽ അധികാരത്തിലിരുന്ന കോൺഗ്രസിന് പകരം ഒരു സഖ്യം രൂപീകരിക്കുന്നതിൽ യെച്ചൂരി ഒരു പ്രധാന പങ്ക് വഹിച്ചു. എന്നിരുന്നാലും, ഈ കാലയളവിൽ ജ്യോതിബസുവിനെ പ്രധാനമന്ത്രിയാക്കാനുള്ള നിർദ്ദേശത്തെ എതിർത്തതും അദ്ദേഹം ഓർമ്മിക്കപ്പെടും, അന്നത്തെ പശ്ചിമ ബംഗാൾ മുഖ്യമന്ത്രി അതിനെ പിന്നീട് ‘ചരിത്രപരമായ മണ്ടത്തരം’ എന്ന് വിളിച്ചു.
മുതിർന്ന നേതാവുമായുള്ള ദീർഘമായ ചർച്ചകൾ തനിക്ക് നഷ്ടമാകുമെന്ന് പ്രതിപക്ഷ നേതാവും (എൽഒപി) മുതിർന്ന കോൺഗ്രസ് നേതാവുമായ രാഹുൽ ഗാന്ധി എക്സില് പറഞ്ഞു.
“സീതാറാം യെച്ചൂരി ഒരു സുഹൃത്തായിരുന്നു. നമ്മുടെ രാജ്യത്തെ കുറിച്ച് ആഴത്തിലുള്ള ധാരണയുള്ള ഇന്ത്യ എന്ന ആശയത്തിൻ്റെ സംരക്ഷകൻ. ഞങ്ങൾ നടത്തിയിരുന്ന നീണ്ട ചർച്ചകൾ എനിക്ക് നഷ്ടമാകും. ദുഃഖത്തിൻ്റെ ഈ വേളയിൽ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ കുടുംബത്തിനും സുഹൃത്തുക്കൾക്കും അനുയായികൾക്കും എൻ്റെ ആത്മാർത്ഥമായ അനുശോചനം രേഖപ്പെടുത്തുന്നു, ” രാഹുല്‍ എക്സില് കുറിച്ചു.
Sitaram Yechury ji was a friend.
A protector of the Idea of India with a deep understanding of our country.
I will miss the long discussions we used to have. My sincere condolences to his family, friends, and followers in this hour of grief. pic.twitter.com/6GUuWdmHFj
— Rahul Gandhi (@RahulGandhi) September 12, 2024
ശ്വാസകോശ സംബന്ധമായ അണുബാധയെ തുടർന്ന് ഡൽഹിയിലെ ഓൾ ഇന്ത്യ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് മെഡിക്കൽ സയൻസസിൽ (എയിംസ്) രണ്ടാഴ്ചയോളം ചികിത്സയിലായിരുന്നു അദ്ദേഹം. ന്യുമോണിയ പോലുള്ള നെഞ്ചിലെ അണുബാധയെ തുടർന്ന് ഓഗസ്റ്റ് 19 നാണ് അദ്ദേഹത്തെ ആശുപത്രിയിൽ പ്രവേശിപ്പിച്ചത്.
ഇന്ന് ഉച്ചകഴിഞ്ഞ് 3.05നാണ് യെച്ചൂരി അന്തരിച്ചതെന്ന് എയിംസ് പ്രസ്താവനയിൽ അറിയിച്ചു. അധ്യാപനത്തിനും ഗവേഷണത്തിനും വേണ്ടി കുടുംബം അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ശരീരം എയിംസിന് ദാനം ചെയ്തിട്ടുണ്ട് . മൃതദേഹം എയിംസിൽ എംബാം ചെയ്യുന്നതിനായി മോർച്ചറിയിൽ സൂക്ഷിക്കും.
സെപ്റ്റംബർ 13 ന് വൈകുന്നേരം 6 മണിക്ക്, മൃതദേഹം എയിംസിൽ നിന്ന് അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ വസതിയായ 1544, സെക്ടർ -എ, പോക്കറ്റ് ബി, വസന്ത്കുഞ്ച്, ഡൽഹിയിലേക്ക് കൊണ്ടുപോയി രാത്രി അവിടെ സൂക്ഷിക്കും.
“സെപ്തംബർ 14 ന് സഖാവ് സീതാറാം യെച്ചൂരിയുടെ ഭൗതിക ശരീരം സിപിഐ എം ആസ്ഥാനമായ ന്യൂഡൽഹിയിലെ ഗോള്‍ മാർക്കറ്റിലുള്ള എ കെ ഗോപാലൻ ഭവനിൽ രാവിലെ 11 നും വൈകിട്ട് 5 നും ഇടയിൽ പൊതുദർശനത്തിനും ആദരാഞ്ജലി അർപ്പിക്കാനും കൊണ്ടുപോകും. തുടർന്ന് മൃതദേഹം എയിംസിലേക്ക് കൊണ്ടുപോകും, അവിടെ അത് അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ആഗ്രഹപ്രകാരം മെഡിക്കൽ ഗവേഷണത്തിനായി സംഭാവന ചെയ്യും, ”പാർട്ടി പ്രസ്താവനയിൽ പറഞ്ഞു.
It is with profound grief that we announce the passing away of CPIM General Secretary, our beloved Comrade Sitaram Yechury, at 3.03 pm today, 12th September, at the AIIMS, New Delhi.
He was suffering from a respiratory tract infection which developed complications.— CPI (M) (@cpimspeak) September 12, 2024
സീതാറാം യെച്ചൂരിയുടെ വേർപാടിൽ പ്രധാനമന്ത്രി നരേന്ദ്ര മോദി അനുശോചനം രേഖപ്പെടുത്തുകയും രാഷ്ട്രീയ സ്പെക്ട്രത്തിലുടനീളം ബന്ധപ്പെടാനുള്ള അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ കഴിവിന് പേരുകേട്ട ഇടതുപക്ഷത്തിൻ്റെ മുൻനിര വെളിച്ചമായിരുന്നു അദ്ദേഹമെന്നും പറഞ്ഞു.
“ശ്രീ സീതാറാം യെച്ചൂരി ജിയുടെ വിയോഗത്തിൽ ദുഖമുണ്ട്. ഇടതുപക്ഷത്തിൻ്റെ മുൻനിര വെളിച്ചമായിരുന്നു അദ്ദേഹം, രാഷ്ട്രീയ സ്പെക്ട്രത്തിലുടനീളം ബന്ധപ്പെടാനുള്ള അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ കഴിവിന് പേരുകേട്ട ആളായിരുന്നു. സമർത്ഥനായ ഒരു പാർലമെൻ്റേറിയൻ എന്ന നിലയിലും അദ്ദേഹം വ്യക്തിമുദ്ര പതിപ്പിച്ചു. ഈ ദുഃഖസമയത്ത് എൻ്റെ ചിന്തകൾ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ കുടുംബത്തോടും ആരാധകരോടും കൂടിയാണ്. ഓം ശാന്തി,” പ്രധാനമന്ത്രി മോദി എക്‌സിൽ ഒരു പോസ്റ്റിൽ പറഞ്ഞു.
Saddened by the passing away of Shri Sitaram Yechury Ji. He was a leading light of the Left and was known for his ability to connect across the political spectrum. He also made a mark as an effective Parliamentarian. My thoughts are with his family and admirers in this sad hour.… pic.twitter.com/Cp8NYNlwSB
— Narendra Modi (@narendramodi) September 12, 2024
രാജ്യവും ജനങ്ങളും ഗുരുതരമായ പ്രതിസന്ധികൾ നേരിടുന്ന ഘട്ടത്തിൽ യെച്ചൂരിയുടെ വിയോഗം നികത്താനാവാത്ത നഷ്ടമാണെന്ന് കേരള മുഖ്യമന്ത്രി പിണറായി വിജയൻ അനുശോചന സന്ദേശത്തിൽ പറഞ്ഞു. “വിദ്യാർത്ഥി പ്രസ്ഥാനത്തിൽ നിന്ന് സിപിഐ എം നേതൃത്വത്തിലേക്ക് ഉയർന്ന നേതാവ്, യെച്ചൂരി ഒമ്പത് വർഷത്തെ രാഷ്ട്രീയ പ്രതിസന്ധികളിലൂടെ പാർട്ടിയെ നയിച്ചു. സിപിഐ എമ്മിൻ്റെ ജനറൽ സെക്രട്ടറിയായിരിക്കെ, പാർട്ടിക്കും രാജ്യത്തെ ഇടതുപക്ഷ പ്രസ്ഥാനത്തിനും വഴികാട്ടിയായി പ്രവർത്തിച്ച അദ്ദേഹം പാർട്ടിയുടെ രാഷ്ട്രീയ നിലപാട് രൂപപ്പെടുത്തുന്നതിൽ പ്രധാന പങ്കുവഹിച്ചു, ”അദ്ദേഹം പ്രസ്താവനയിൽ പറഞ്ഞു.
ഇന്ത്യയുടെ വൈവിധ്യം സംരക്ഷിക്കാനുള്ള തൻ്റെ നിശ്ചയദാർഢ്യത്തിൽ സീതാറാം യെച്ചൂരിയുടെ തീവ്രതയുണ്ടെന്നും മതേതരത്വത്തിൻ്റെ ശക്തനായ ചാമ്പ്യനാണെന്നും കോൺഗ്രസ് പാർലമെൻ്ററി പാർട്ടി അധ്യക്ഷ സോണിയ ഗാന്ധി അനുശോചിച്ചു.
“സീതാറാം യെച്ചൂരിജിയുടെ വിയോഗത്തിൽ ഞാൻ വളരെ ദു:ഖിക്കുന്നു. 2004-08 കാലഘട്ടത്തിൽ ഞങ്ങൾ ഒരുമിച്ച് പ്രവർത്തിച്ചിരുന്നു, തുടർന്ന് സ്ഥാപിച്ച സൗഹൃദം അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ അവസാനം വരെ തുടർന്നു,” സോണിയ ഗാന്ധി പ്രസ്താവനയിൽ പറഞ്ഞു.
“നമ്മുടെ രാജ്യത്തിൻ്റെ ഭരണഘടനയുടെ മൂല്യങ്ങളോടുള്ള പ്രതിബദ്ധതയിൽ അദ്ദേഹം വിട്ടുവീഴ്ചയില്ലാത്തവനായിരുന്നു, അതിൻ്റെ ആമുഖത്തിൽ വളരെ ശക്തമായി ഉൾക്കൊള്ളുന്നു. ഇന്ത്യയുടെ വൈവിധ്യം സംരക്ഷിക്കാനുള്ള തൻ്റെ ദൃഢനിശ്ചയത്തിൽ അദ്ദേഹം കഠിനനായിരുന്നു, മതേതരത്വത്തിൻ്റെ ശക്തനായ ചാമ്പ്യനായിരുന്നു,” സോണിയ ഗാന്ധി പറഞ്ഞു.
യെച്ചൂരി തീർച്ചയായും ജീവിതകാലം മുഴുവൻ ഒരു കമ്മ്യൂണിസ്റ്റായിരുന്നു, എന്നാൽ ആ വിശ്വാസം ജനാധിപത്യ മൂല്യങ്ങളിലാണ് നങ്കൂരമിട്ടതെന്നും ഗാന്ധി പറഞ്ഞു. തീർച്ചയായും, പാർലമെൻ്റിലെ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പന്ത്രണ്ട് വർഷത്തെ പ്രവർത്തനം അവിസ്മരണീയവും അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ മായാത്ത മുദ്ര പതിപ്പിച്ചുവെന്നും അവർ കൂട്ടിച്ചേർത്തു.
യെച്ചൂരി യുപിഎ-1-ൽ നിർണായക പങ്കുവഹിച്ചു, 2024 ലോക്‌സഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പിന് മുമ്പ് ഇന്ത്യൻ ഗ്രൂപ്പിൻ്റെ ആവിർഭാവത്തിന് അടുത്തിടെ വലിയ സംഭാവന നൽകി. അദ്ദേഹത്തെ വല്ലാതെ മിസ് ചെയ്യുമെന്നും സോണിയാ ഗാന്ധി പറഞ്ഞു.
മുതിർന്ന കോൺഗ്രസ് നേതാവ് ജയറാം രമേശും ആദരാഞ്ജലികൾ അർപ്പിച്ചു, യെച്ചൂരി “പശ്ചാത്താപമില്ലാത്ത മാർക്‌സിസ്റ്റും, സിപിഎമ്മിൻ്റെ നെടുംതൂണും, മികച്ച പാർലമെൻ്റേറിയനുമാണ്” എന്ന് വിശേഷിപ്പിച്ചു. യെച്ചൂരിയുടെ ശാശ്വതമായ സ്വാധീനം അദ്ദേഹം എടുത്തുപറഞ്ഞു, “ഞങ്ങളുടെ കൂട്ടായ്മ മൂന്ന് പതിറ്റാണ്ടിലേറെ നീണ്ടുനില്‍ക്കുന്നതാണ്. വ്യത്യസ്ത അവസരങ്ങളിൽ ഞങ്ങൾ അടുത്ത് സഹകരിച്ചു. രാഷ്ട്രീയ സ്പെക്ട്രത്തിലുടനീളം അദ്ദേഹത്തിന് സുഹൃത്തുക്കളുണ്ടായിരുന്നു, അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ബോധ്യങ്ങളുടെ ശക്തിക്കും ആകർഷകമായ വ്യക്തിത്വത്തിനും അദ്ദേഹം പ്രശംസിക്കപ്പെട്ടു.
Sitaram Yechury – a very fine human being, a multilingual bibliophile, an unrepentant Marxist with a pragmatic streak, a pillar of the CPM, and a superb Parliamentarian with a wonderful wit and sense of humour – is most sadly no more.
Our association stretched over three…
— Jairam Ramesh (@Jairam_Ramesh) September 12, 2024
സീതാറാം യെച്ചൂരിയുടെ നിര്യാണത്തിൽ കമ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടി ഓഫ് ഇന്ത്യ (സിപിഐ) ജനറൽ സെക്രട്ടറി ഡി രാജ അനുശോചനം രേഖപ്പെടുത്തി. “സഖാവ് സീതാറാം യെച്ചൂരിയുടെ വിയോഗത്തിൽ ഞാൻ അഗാധമായി വേദനിക്കുന്നു. സമകാലിക കാലത്ത് ഇടതുപക്ഷത്തിൻ്റെയും കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പ്രസ്ഥാനത്തിൻ്റെയും ഏറ്റവും മികച്ച നേതാക്കളിൽ ഒരാളായിരുന്നു സീതാറാം,” എക്സില് സി.പി.ഐ നേതാവ് എഴുതി.
യെച്ചൂരിയുടെ നഷ്ടം ഇടതുപക്ഷ-ജനാധിപത്യ സർക്കിളുകളിൽ അനുഭവപ്പെടുമെന്നും അദ്ദേഹം അഭിപ്രായപ്പെട്ടു. “സഖാവ് സീതാറാമിന് എൻ്റെ ഹൃദയംഗമമായ ആദരാഞ്ജലികൾ. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ കുടുംബത്തിനും സിപിഐ എമ്മിനും എൻ്റെ അനുശോചനം” രാജ പറഞ്ഞു.
I am deeply aggrieved by the demise of Comrade Sitaram Yechury. Sitaram was one of the most outstanding leaders of the Left & communist movement in contemporary times.
My association with him went back decades when he was in the students’ movement and I was working in the AIYF.… pic.twitter.com/sK3vmqxjng
— D. Raja (@ComradeDRaja) September 12, 2024
അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ അസാന്നിധ്യം ദേശീയ രാഷ്ട്രീയത്തിന് നഷ്ടമാകുമെന്ന് പശ്ചിമ ബംഗാൾ മുഖ്യമന്ത്രി മമത ബാനർജി ദുഃഖം രേഖപ്പെടുത്തി. “ശ്രീ സീതാറാം യെച്ചൂരി അന്തരിച്ചു എന്നറിയുന്നതിൽ ദുഃഖമുണ്ട്. മുതിർന്ന പാർലമെൻ്റേറിയൻ ആയിരുന്നുവെന്നും അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ വിയോഗം ദേശീയ രാഷ്ട്രീയത്തിന് തീരാനഷ്ടമായിരിക്കുമെന്നും എനിക്കറിയാമായിരുന്നു. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ കുടുംബത്തോടും സുഹൃത്തുക്കളോടും സഹപ്രവർത്തകരോടും ഞാൻ എൻ്റെ അനുശോചനം അറിയിക്കുന്നു,” അവര്‍ എക്‌സിൽ പോസ്റ്റ് ചെയ്തു.
Sad to know that Sri Sitaram Yechury has passed away. I knew the veteran parliamentarian that he was and his demise will be a loss for the national politics.
I express my condolences to his family, friends and colleagues.
— Mamata Banerjee (@MamataOfficial) September 12, 2024
തമിഴ്‌നാട് മുഖ്യമന്ത്രി എംകെ സ്റ്റാലിനും മുതിർന്ന നേതാവിന് ആദരാഞ്ജലി അർപ്പിച്ചു, അദ്ദേഹത്തെ “ഇടതുപക്ഷ പ്രസ്ഥാനത്തിൻ്റെ ശക്തനും ഇന്ത്യൻ രാഷ്ട്രീയത്തിലെ ഉന്നതനായ വ്യക്തിയും” എന്ന് വിശേഷിപ്പിച്ചു.
“സഖാവ് സീതാറാം യെച്ചൂരി നിർഭയനായ നേതാവായിരുന്നു. ഈ ദുഷ്‌കരമായ സമയത്ത് അദ്ദേഹവുമായി ഞാൻ നടത്തിയ ഉൾക്കാഴ്ചയുള്ള ഇടപെടലുകളെ ഞാൻ എപ്പോഴും വിലമതിക്കുന്നു, സഖാവ്!
Deeply shocked and saddened by the demise of Comrade #SitaramYechury, a stalwart of the Left Movement and a towering figure in Indian politics.
Comrade @SitaramYechury was a fearless leader whose commitment to justice was evident from a young age, as he courageously stood… pic.twitter.com/7LiWoBJNpu
— M.K.Stalin (@mkstalin) September 12, 2024
കേന്ദ്ര റോഡ് ഗതാഗത-ഹൈവേ മന്ത്രി നിതിൻ ഗഡ്കരിയും അനുശോചനം രേഖപ്പെടുത്തി, “സീതാറാം യെച്ചൂരി ജിയുടെ വേർപാടിൽ അഗാധമായ ദുഃഖം രേഖപ്പെടുത്തുന്നു. പൊതുജീവിതത്തിന് അദ്ദേഹം നൽകിയ സംഭാവനകൾ എന്നും ഓർമ്മിക്കപ്പെടും. ഈ പ്രയാസകരമായ സമയത്ത് അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ കുടുംബത്തിനും പ്രിയപ്പെട്ടവർക്കും ഹൃദയംഗമമായ അനുശോചനം. ഓം ശാന്തി.”
Deeply saddened by the passing of Sitaram Yechury Ji. His contributions to public life will always be remembered. Heartfelt condolences to his family and loved ones during this difficult time. Om Shanti.
— Nitin Gadkari (@nitin_gadkari) September 12, 2024
യെച്ചൂരി ധീരനായിരുന്നുവെന്നും പ്രശ്‌നങ്ങളിൽ ബുദ്ധിപരമായ സമീപനത്തിന് പേരുകേട്ട ആളാണെന്നും ആന്ധ്രാപ്രദേശ് മുഖ്യമന്ത്രി എൻ ചന്ദ്രബാബു നായിഡു പറഞ്ഞു. ‘മുതിർന്ന സിപിഐ എം നേതാവ് സീതാറാം യെച്ചൂരി ജിയുടെ വേർപാടിൽ അഗാധമായ ദുഃഖം രേഖപ്പെടുത്തുന്നു. ഇന്ത്യൻ രാഷ്ട്രീയത്തിലെ ഏറ്റവും ആദരണീയമായ ശബ്ദങ്ങളിലൊന്നായി അണികളിൽ നിന്ന് ഉയർന്നുവന്ന ഒരു ശക്തനായിരുന്നു അദ്ദേഹം. പ്രശ്‌നങ്ങൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതിനും താഴെത്തട്ടിലുള്ള ജനങ്ങളുമായുള്ള ബന്ധത്തിനും അദ്ദേഹം പ്രശസ്തനായിരുന്നു. രാഷ്ട്രീയ സ്പെക്ട്രത്തിലുടനീളമുള്ള നേതാക്കളുമായി അദ്ദേഹം നടത്തിയ ഉൾക്കാഴ്ചയുള്ള സംവാദങ്ങൾ അദ്ദേഹത്തിന് പാർട്ടിക്കപ്പുറം അംഗീകാരം നേടിക്കൊടുത്തു. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ കുടുംബത്തിനും സഖാക്കൾക്കും അനുയായികൾക്കും എൻ്റെ ഹൃദയംഗമമായ അനുശോചനം. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ആത്മാവിന് ശാന്തി ലഭിക്കട്ടെ, ”അദ്ദേഹം ‘എക്‌സി’ൽ കുറിച്ചു.
Deeply saddened by veteran CPI-M leader, Sitaram Yechury Ji's passing. He was a stalwart who rose from the ranks to become one of the most respected voices in Indian politics. He was known for his intellectual take on issues, and connection with the people at the grassroots… pic.twitter.com/0vL9Jq6ao5
— N Chandrababu Naidu (@ncbn) September 12, 2024
