ന്യൂഡല്‍ഹി: ചരിത്രപ്രസിദ്ധമായ യുനെസ്‌കോയുടെ ലോക പൈതൃക സ്ഥലമായ കുത്തബ് മിനാർ സമുച്ചയത്തിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന മുഗൾ മസ്ജിദിലെ നമസ്‌കാരം ആർക്കിയോളജിക്കൽ സർവേ ഓഫ് ഇന്ത്യ (എഎസ്ഐ) നിരോധിച്ചു. എഎസ്ഐ പ്രാർത്ഥന നിരോധിച്ചതായി പള്ളി ഇമാം മൗലാന ഷെർ മുഹമ്മദ് പറഞ്ഞു. കഴിഞ്ഞ 47 വർഷമായി പള്ളിയുടെ ഇമാമാണ് താനെന്ന് അദ്ദേഹം അവകാശപ്പെട്ടു. എന്നാൽ, ഇക്കാര്യത്തിൽ സർക്കാരിന്റെ ഭാഗത്തുനിന്നും ഇപ്പോൾ വിശദീകരണവും വന്നു. എഎസ്‌ഐയുടെ സംരക്ഷണത്തിലുള്ള സൈറ്റുകളുടെ പരിസരത്ത് മതപരമായ ആചാരങ്ങൾ അനുവദിക്കുന്നത് അവർ ഏറ്റെടുക്കുമ്പോൾ ആരാധനാലയങ്ങൾ ആയിരുന്നെങ്കിൽ മാത്രമാണെന്ന് മുതിർന്ന ഉദ്യോഗസ്ഥർ പറഞ്ഞു.
ആർക്കിയോളജിക്കൽ സർവേ ഓഫ് ഇന്ത്യയുടെ (എഎസ്ഐ) നയങ്ങൾ നിർജീവ സ്ഥലങ്ങളിൽ ആരാധന അനുവദിക്കുന്നില്ലെന്ന് സാംസ്കാരിക മന്ത്രിയുടെ ഒരു ഉദ്യോഗസ്ഥൻ തിങ്കളാഴ്ച വ്യക്തമാക്കി.”നിർജീവ സ്ഥലങ്ങളിൽ ആരാധന നടത്തുന്നത് ASI യുടെ നയങ്ങൾക്ക് എതിരാണ്. അടുത്തിടെ അത്തരമൊരു പുതിയ ഉത്തരവ് പുറപ്പെടുവിച്ചിട്ടില്ല. ഈ നിയമം നിലവിലുള്ളതാണ്. ഇതിന് മുമ്പും ASI നയമനുസരിച്ച് അവിടെ പ്രാർത്ഥനയില്ലെന്ന് എഎസ്ഐ കത്ത് നൽകിയിരുന്നു,” ഉദ്യോഗസ്ഥൻ പറഞ്ഞു. ഏതാനും മാസങ്ങൾക്ക് മുമ്പാണ് അവസാനമായി അത്തരമൊരു കത്ത് അയച്ചത്.
കുത്തബ് മിനാർ സമുച്ചയത്തിൽ ഖനനം നടത്താൻ ആർക്കിയോളജിക്കൽ സർവേ ഓഫ് ഇന്ത്യയോട് മന്ത്രാലയം ഉത്തരവിട്ടുവെന്ന റിപ്പോർട്ടുകൾ നേരത്തെ വിവാദം സൃഷ്ടിച്ചിരുന്നു. എന്നാൽ, ഈ വാർത്തകൾ സാംസ്കാരിക മന്ത്രി ജി കിഷൻ റെഡ്ഡി നിഷേധിച്ചു. ഇതുവരെ അങ്ങനെയൊരു തീരുമാനമെടുത്തിട്ടില്ലെന്നും റെഡ്ഡി പറഞ്ഞു. സംഭവം വിവാദമായതോടെ സാംസ്കാരിക വകുപ്പ് സെക്രട്ടറി ഗോവിന്ദ് മോഹന്റെയും നിരവധി എഎസ്ഐ ഉദ്യോഗസ്ഥരുടെയും പ്രതിനിധി സംഘം സ്ഥലം സന്ദർശിച്ചതിനെ തുടർന്ന് കൂടുതൽ അഭ്യൂഹങ്ങൾ പരക്കാൻ തുടങ്ങി. സന്ദര്‍ശനം പതിവാണെന്നും, കുത്തബ് മിനാര്‍ ‘വളപ്പിലെ ഖനന’വുമായി ബന്ധപ്പെട്ട വിവാദവുമായി അതിന് ബന്ധമില്ലെന്നും മന്ത്രാലയ ഉദ്യോഗസ്ഥർ പറഞ്ഞു.
എന്നാല്‍, മിനാരത്തിന് ചുറ്റുമുള്ള ജൈന, ഹിന്ദു ക്ഷേത്രങ്ങളിലെ വിഗ്രഹങ്ങളുടെ പട്ടിക സർക്കാർ പരിഗണിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഒരു ഉദ്യോഗസ്ഥൻ പറഞ്ഞു. ഡൽഹിയിലെ കുത്തബ് മിനാർ സമുച്ചയത്തിൽ കണ്ടെത്തിയ ഹിന്ദു, ജൈന ശിൽപങ്ങൾ പ്രദർശിപ്പിക്കുന്ന കാര്യം സാംസ്കാരിക മന്ത്രാലയം പരിഗണിക്കുന്നു. ഇവിടെ ഖനനം ചെയ്യാനോ ഏതെങ്കിലും മതപരമായ ആചാരങ്ങൾ അവസാനിപ്പിക്കാനോ പദ്ധതിയില്ല. മുതിർന്ന ഉദ്യോഗസ്ഥനാണ് ഇക്കാര്യം അറിയിച്ചത്.
ഖുവ്വത്ത്-ഉൽ-ഇസ്ലാം പള്ളിയിൽ നിന്ന് കണ്ടെത്തിയ രണ്ട് ഗണേശ വിഗ്രഹങ്ങൾ പരിസരത്ത് നിന്ന് മാറ്റണമെന്ന് ആവശ്യപ്പെട്ട് ദേശീയ സ്മാരക അതോറിറ്റി (എൻഎംഎ) ചെയർമാൻ തരുൺ വിജയ് ആർക്കിയോളജിക്കൽ സർവേ ഓഫ് ഇന്ത്യയ്ക്ക് (എഎസ്ഐ) കത്തയച്ചിരുന്നു. ക്ഷേത്രങ്ങൾ തകർത്തതിന് ശേഷമാണ് ഖുതുബ് മിനാർ നിർമ്മിച്ചതെന്ന് മുൻ കേന്ദ്ര സാംസ്കാരിക മന്ത്രി പ്രഹ്ലാദ് പട്ടേൽ കഴിഞ്ഞയാഴ്‌ച ശഠിച്ചതിന് പിന്നാലെ കുത്തബ് മിനാർ സംബന്ധിച്ച തർക്കം രൂക്ഷമായി. അദ്ദേഹം പറഞ്ഞിരുന്നു, “ഇന്ത്യയുടെ അന്തസ്സുമായി ബന്ധപ്പെട്ട മൂന്ന് സ്ഥലങ്ങൾ ഉണ്ടായിരുന്നു, അവയെക്കുറിച്ച് രാജ്യം വളരെ സെൻസിറ്റീവ് ആണ്; കാശി, മഥുര, അയോധ്യ.”
കുത്തബ് മിനാറിനെ കുറിച്ച് പേർഷ്യൻ ഭാഷയിൽ എഴുതിയിരിക്കുന്നത് 27 ക്ഷേത്രങ്ങൾ തകർത്താണ് ഇത് നിർമ്മിച്ചതെന്ന് അത് ചെയ്തവര്‍ തന്നെയാണ് എഴുതി വെച്ചിരിക്കുന്നത്. അല്ലാതെ എഎസ്‌ഐയോ സർക്കാരോ അല്ല. ഇതിലും വലിയ തെളിവില്ല. ഞങ്ങളുടെ അവകാശവാദങ്ങളെ വിമർശിക്കുന്നവർക്കെതിരെ ഞങ്ങൾക്ക് പരാതിയില്ല, കാരണം സത്യം പുറത്തുവന്നു. എന്നാൽ, ഈ ചങ്കൂറ്റം മറ്റേതെങ്കിലും രാജ്യത്ത് കാണിച്ചിരുന്നെങ്കിൽ ഉടനടി നടപടിയെടുക്കുമായിരുന്നുവെന്ന് ഞാൻ വിശ്വസിക്കുന്നു. ലോകമെമ്പാടുമുള്ള ജനപ്രീതിയുള്ള ഒരു സർക്കാർ ഏജൻസിയാണ് ASI, അതിന്റെ അന്വേഷണ രീതിയും അതിന്റെ ഉദ്യോഗസ്ഥരും മറ്റ് രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്ന് വരെ വിളിക്കപ്പെടുന്നു. പൂർണ്ണ സ്വാതന്ത്ര്യത്തോടും അന്തസ്സോടും കൂടി കോടതിയെ അവരുടെ ജോലി ചെയ്യാന്‍ അനുവദിക്കണമെന്നും തരുൺ വിജയ് പറഞ്ഞു.
അഡീഷണൽ ജില്ലാ ജഡ്ജി നിഖിൽ ചോപ്ര “ഇനി ഒരു ഉത്തരവ് ഉണ്ടാകുന്നതുവരെ കുത്തബ് മിനാർ സമുച്ചയത്തിൽ നിന്ന് രണ്ട് ഗണേശ വിഗ്രഹങ്ങൾ നീക്കം ചെയ്യരുതെന്ന്” എഎസ്‌ഐയോട് നേരത്തെ ഉത്തരവിട്ടിരുന്നു.
