ന്യൂഡൽഹി: കുത്തബ് മിനാർ സമുച്ചയത്തിലെ ഹിന്ദു, ജൈന ക്ഷേത്രങ്ങളും ദേവതകളും പുനഃസ്ഥാപിക്കണമെന്ന അപ്പീലിൽ ഡൽഹി കോടതി വ്യാഴാഴ്ച വിധി പറയുന്നത് മാറ്റിവച്ചു.
വാദത്തിനിടെ ദേശീയ തലസ്ഥാനത്തെ സാകേത് കോടതി ഈ കേസിൽ പുതിയ അപേക്ഷ സമർപ്പിച്ചിട്ടുണ്ടെന്നും അതനുസരിച്ച് കേസ് ഓഗസ്റ്റ് 24 ലേക്ക് മാറ്റിവെക്കുകയും ചെയ്തു.
മെഹ്‌റൗളിയിലെ കുത്തബ് മിനാർ കോംപ്ലക്‌സിനുള്ളിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഖുവ്വത്ത്-ഉൽ-ഇസ്ലാം മസ്ജിദ് ഒരു ക്ഷേത്ര സമുച്ചയത്തിന്റെ സ്ഥാനത്ത് നിർമ്മിച്ചതാണെന്ന ഹർജി തള്ളിയതിനെ ചോദ്യം ചെയ്ത് നൽകിയ അപ്പീലിൽ വിശദമായ വാദം കേട്ടതിന് ശേഷം മെയ് 24ന് അഡീഷണൽ ജില്ലാ ജഡ്ജി നിഖിൽ ചോപ്ര ഉത്തരവിട്ടിരുന്നു.
1198-ൽ മുഗൾ ചക്രവർത്തി കുത്തബ്-ദിൻ-ഐബക്കിന്റെ ഭരണത്തിൻ കീഴിൽ 27 ഓളം ഹിന്ദു, ജൈന ക്ഷേത്രങ്ങൾ അശുദ്ധമാക്കുകയും കേടുപാടുകൾ വരുത്തുകയും ആ ക്ഷേത്രങ്ങളുടെ സ്ഥാനത്ത് പ്രസ്തുത മസ്ജിദ് നിർമ്മിക്കുകയും ചെയ്തുവെന്ന് അപ്പീലില്‍ ആരോപിച്ചു.
“ഭൂമിയുടെ ഏതെങ്കിലും പദവി ലംഘിച്ച് മൗലികാവകാശങ്ങൾ പ്രയോജനപ്പെടുത്താൻ കഴിയില്ല” എന്ന് സമർപ്പിച്ചുകൊണ്ട് ആർക്കിയോളജിക്കൽ സർവേ ഓഫ് ഇന്ത്യ ഈ കേസിനെ എതിർത്തിരുന്നു.
“ഈ കേന്ദ്രീകൃത സംരക്ഷിത സ്മാരകത്തിൽ ആരാധന നടത്താനുള്ള മൗലികാവകാശം അവകാശപ്പെടുന്ന പ്രതികളുടെയോ മറ്റേതെങ്കിലും വ്യക്തിയുടെയോ വാദത്തോട് യോജിക്കുന്നത് പുരാതന സ്മാരകങ്ങളുടെയും പുരാവസ്തു സ്ഥലങ്ങളുടെയും അവശിഷ്ടങ്ങളുടെയും (AMASR ആക്റ്റ്) 1958 ലെ വ്യവസ്ഥകൾക്ക് വിരുദ്ധമായിരിക്കും,” ASI സമർപ്പിച്ച സത്യവാങ്മൂലത്തില്‍ പറയുന്നു.
ഫെബ്രുവരി 22 ന് അപ്പീൽ അനുവദിച്ചുകൊണ്ട് അഡീഷണൽ ജില്ലാ ജഡ്ജി പൂജ തൽവാർ സാംസ്കാരിക മന്ത്രാലയം, ഡയറക്ടർ ജനറൽ ഓഫ് ആർക്കിയോളജിക്കൽ സർവേ ഓഫ് ഇന്ത്യ, സൂപ്രണ്ടിംഗ് ആർക്കിയോളജിസ്റ്റ്, ഡൽഹി സർക്കിൾ, എഎസ്ഐ എന്നിവ മുഖേന ഇന്ത്യൻ യൂണിയന് നോട്ടീസ് അയച്ചു.
ജൈന ദേവതയായ തീർത്ഥങ്കര ഭഗവാൻ ഋഷഭ് ദേവ്, ഹിന്ദു ദേവനായ വിഷ്ണു എന്നിവർക്ക് വേണ്ടി ഫയൽ ചെയ്ത സിവിൽ സ്യൂട്ട്, 27 ഓളം ക്ഷേത്രങ്ങൾ ഉൾക്കൊള്ളുന്ന ക്ഷേത്ര സമുച്ചയം പുനഃസ്ഥാപിക്കണമെന്ന് ആവശ്യപ്പെട്ടായിരുന്നു.
സ്യൂട്ട് പ്രകാരം, രാജവംശത്തിലെ ചക്രവർത്തി കുത്തബ്-ദിൻ-ഐബക്കിന്റെ നേതൃത്വത്തിൽ ക്ഷേത്രങ്ങൾ പൊളിച്ചുമാറ്റുകയും നശിപ്പിക്കുകയും കേടുപാടുകൾ വരുത്തുകയും ചെയ്തു, അദ്ദേഹം അതേ സ്ഥലത്ത് തന്നെ ചില നിർമ്മാണങ്ങൾ ഉയർത്തുകയും അതിന് ഖുവാത്ത്-ഉൽ-ഇസ്ലാം മസ്ജിദ് എന്ന് നാമകരണം ചെയ്യുകയും ചെയ്തു.
നിലവിലുള്ള ക്ഷേത്രങ്ങൾ പൂർണമായി പൊളിക്കുന്നതിൽ ഭരണാധികാരി പരാജയപ്പെട്ടു, ക്ഷേത്രങ്ങളുടെ സാമഗ്രികൾ പുനരുപയോഗിച്ചതിന് ശേഷം ഭാഗികമായ പൊളിക്കൽ മാത്രമാണ് നടത്തിയത്, പ്രസ്തുത മസ്ജിദ് സ്ഥാപിച്ചു, അതിൽ പറയുന്നു.
ഭരണഘടനയുടെ ആർട്ടിക്കിൾ 25, 26 എന്നിവയ്ക്ക് കീഴിലുള്ള ഒരു അപവാദമായ പൊതു ക്രമമായി സ്വത്ത് പുനഃസ്ഥാപിക്കാനും ആരാധിക്കാനും വാദികൾക്ക് സമ്പൂർണ്ണ അവകാശമില്ലെന്ന് കഴിഞ്ഞ വർഷം ഡിസംബറിൽ സിവിൽ ജഡ്ജി നേഹ ശർമ്മ അഭിപ്രായപ്പെട്ടു. ഇതിന് നിലവിലെ സ്ഥിതി നിലനിർത്തുകയും സംരക്ഷിത സ്മാരകം മതപരമായ ആവശ്യങ്ങൾക്ക് ഉപയോഗിക്കാതിരിക്കുകയും വേണം. നിലവിലുള്ള ക്ഷേത്രങ്ങൾക്ക് മുകളിലാണ് ഖുവ്വത്ത്-ഉൽ-ഇസ്ലാം മസ്ജിദ് നിർമ്മിച്ചതെന്നതും സ്ഥിരീകരിക്കപ്പെട്ട വസ്തുതയാണ്. എന്നാൽ, സ്വത്ത് മതപരമായ ആവശ്യങ്ങൾക്ക് ഉപയോഗിച്ചിരുന്നില്ല, ഇവിടെ പ്രാർത്ഥനകൾ നടത്തിയിട്ടില്ല.
മുൻകാലങ്ങളിൽ തെറ്റുകൾ നടന്നിട്ടുണ്ടാകാം. എന്നാൽ, അത്തരം തെറ്റുകൾ നമ്മുടെ വർത്തമാനത്തിന്റെയും ഭാവിയുടെയും സമാധാനം തകർക്കുന്നതിന് അടിസ്ഥാനമാകില്ലെന്നും കോടതി നിരീക്ഷിച്ചു.
അയോദ്ധ്യാ വിധിയുടെ ഒരു ഭാഗം പരാമർശിച്ചുകൊണ്ട് കോടതി ഇങ്ങനെ പറഞ്ഞു: “നമ്മുടെ ചരിത്രത്തെക്കുറിച്ചും രാഷ്ട്രം അതിനെ അഭിമുഖീകരിക്കേണ്ടതിന്റെ ആവശ്യകതയെക്കുറിച്ചും നാം അറിയുന്നതിനാൽ, സ്വാതന്ത്ര്യം ഭൂതകാലത്തിന്റെ മുറിവുണക്കാനുള്ള ഒരു ജലരേഖയായിരുന്നു. ചരിത്രപരമായ തെറ്റുകൾ ജനങ്ങൾക്ക് നിയമം കൈയിലെടുക്കുന്നതിലൂടെ പരിഹരിക്കാനാവില്ല.”
