ഗോധ്ര: 2002-ലെ ഗോധ്ര ബിൽക്കീസ് ബാനോ കൂട്ടബലാത്സംഗത്തിന് ഇരയായി കുടുംബത്തിലെ ഏഴുപേരെ കൊലപ്പെടുത്തിയ കേസിൽ ജീവപര്യന്തം തടവിന് ശിക്ഷിക്കപ്പെട്ട പതിനൊന്ന് പ്രതികളെയും തിങ്കളാഴ്ച ഗോധ്ര സബ് ജയിലിൽ നിന്ന് മോചിതരായി എന്ന് ഉദ്യോഗസ്ഥൻ പറഞ്ഞു.
2008 ജനുവരി 21-ന് മുംബൈയിലെ പ്രത്യേക സി.ബി.ഐ കോടതി, ബിൽക്കിസ് ബാനോയുടെ കുടുംബത്തിലെ ഏഴുപേരെ കൂട്ടബലാത്സംഗം ചെയ്ത് കൊലപ്പെടുത്തിയ കേസിൽ പതിനൊന്ന് പ്രതികൾക്കും ജീവപര്യന്തം തടവ് ശിക്ഷ വിധിച്ചിരുന്നു. ഇവരുടെ ശിക്ഷ പിന്നീട് ബോംബെ ഹൈക്കോടതി ശരിവച്ചു.
ഈ പ്രതികൾ 15 വർഷത്തിലേറെ ജയിൽവാസം അനുഭവിച്ചതിന് ശേഷമാണ് ഇവരിൽ ഒരാൾ തന്റെ മോചനത്തിനായുള്ള അപേക്ഷയുമായി സുപ്രീം കോടതിയെ സമീപിച്ചത്.
ശിക്ഷാ ഇളവ് സംബന്ധിച്ച വിഷയം പരിശോധിക്കാൻ ഗുജറാത്ത് സർക്കാരിനോട് സുപ്രീം കോടതി നിർദ്ദേശിച്ചതിനെ തുടർന്ന് സർക്കാർ ഒരു കമ്മിറ്റി രൂപീകരിച്ചതായി പാനൽ അദ്ധ്യക്ഷനായ പഞ്ച്മഹൽസ് കളക്ടർ സുജൽ മയാത്ര പറഞ്ഞു.
“ഏതാനും മാസങ്ങൾക്ക് മുമ്പ് രൂപീകരിച്ച ഒരു കമ്മിറ്റി കേസിലെ 11 കുറ്റവാളികളെയും ഇളവ് ചെയ്യുന്നതിന് അനുകൂലമായി ഏകകണ്ഠമായ തീരുമാനമെടുത്തു. ശുപാർശ സംസ്ഥാന സർക്കാരിന് അയച്ചു, ഇന്നലെ അവരെ വിട്ടയക്കുന്നതിനുള്ള ഉത്തരവുകൾ ഞങ്ങൾക്ക് ലഭിച്ചു, ”മായത്ര പറഞ്ഞു.
ഒരു സർക്കാർ ഇത്തരമൊരു തീരുമാനം എടുക്കുമ്പോൾ ഇരയുടെ വ്യവസ്ഥിതിയിൽ പ്രതീക്ഷ കുറയുമെന്ന് മനുഷ്യാവകാശ അഭിഭാഷകൻ ഷംഷാദ് പത്താൻ തിങ്കളാഴ്ച രാത്രി പറഞ്ഞു.
2002 ഫെബ്രുവരി 27-ന് 59 ‘കർസേവകരെ’ കൊലപ്പെടുത്തിയ സബർമതി എക്സ്പ്രസ് കോച്ച് കത്തിച്ചതിനെ തുടർന്ന് അക്രമം പൊട്ടിപ്പുറപ്പെട്ടതിനെത്തുടർന്ന്, അഞ്ച് മാസം ഗർഭിണിയായിരുന്ന ബിൽക്കിസ് ബാനോ തന്റെ കൊച്ചു മകളോടും മറ്റ് 15 പേരോടുമൊപ്പം ഗ്രാമം വിട്ടു.
മാർച്ച് 3 ന്, അവർ വയലിൽ അഭയം പ്രാപിച്ചപ്പോൾ 20-30 പേരടങ്ങുന്ന സംഘം അരിവാൾ, വാളുകൾ, വടികൾ എന്നിവയുമായി അവരെ ആക്രമിക്കുകയും ബിൽക്കിസ് ബാനോയെ കൂട്ടബലാത്സംഗം ചെയ്യുകയും, അവരുടെ കുടുംബത്തിലെ ഏഴ് പേർ കൊല്ലപ്പെടുകയും ചെയ്തു. മറ്റ് ആറ് അംഗങ്ങൾ ഓടി രക്ഷപ്പെട്ടു.
സംഭവത്തിൽ പ്രതിഷേധം ഉയർന്നതോടെ സിബിഐ അന്വേഷണത്തിന് സുപ്രീം കോടതി ഉത്തരവിട്ടു. 2004ലാണ് കേസിലെ പ്രതികൾ അറസ്റ്റിലായത്.
അഹമ്മദാബാദിലാണ് വിചാരണ ആരംഭിച്ചത്. എന്നാല്, സാക്ഷികളെ ദ്രോഹിക്കാൻ സാധ്യതയുണ്ടെന്നും സിബിഐ ശേഖരിച്ച തെളിവുകൾ അട്ടിമറിക്കപ്പെടുമെന്നും ബിൽക്കിസ് ബാനോ ആശങ്ക പ്രകടിപ്പിച്ചതിനെത്തുടർന്ന് 2004 ഓഗസ്റ്റിൽ സുപ്രീം കോടതി കേസ് മുംബൈയിലേക്ക് മാറ്റി.
ബിൽക്കിസ് ബാനോയുടെ കുടുംബത്തിലെ ഏഴുപേരെ കൊലപ്പെടുത്തിയ കേസിൽ 2008 ജനുവരി 21-ന് പ്രത്യേക സിബിഐ കോടതി പതിനൊന്ന് പ്രതികൾക്ക് ജീവപര്യന്തം തടവ് വിധിച്ചു.
ഗർഭിണിയായ സ്ത്രീയെ ബലാത്സംഗം ചെയ്യാൻ ഗൂഢാലോചന, കൊലപാതകം, നിയമവിരുദ്ധമായി സംഘം ചേരൽ എന്നീ കുറ്റങ്ങൾ ചുമത്തിയാണ് ഇന്ത്യൻ ശിക്ഷാ നിയമപ്രകാരം ഇവരെ ശിക്ഷിച്ചത്.
മറ്റ് ഏഴ് പ്രതികളെ തെളിവുകളുടെ അഭാവത്തിൽ പ്രത്യേക കോടതി വെറുതെ വിട്ടു. പ്രതികളിലൊരാൾ വിചാരണയ്ക്കിടെ മരിച്ചിരുന്നു. കുറ്റാരോപിതരുടെ ശിക്ഷ ശരിവച്ചുള്ള 2018 ലെ ഉത്തരവിൽ ബോംബെ ഹൈക്കോടതി ഏഴ് പേരെ വെറുതെവിട്ടു.
ബിൽക്കിസ് ബാനുവിന് 50 ലക്ഷം രൂപ നഷ്ടപരിഹാരവും ജോലിയും വീടും നൽകാൻ 2019 ഏപ്രിലിൽ സുപ്രീം കോടതി ഗുജറാത്ത് സർക്കാരിനോട് നിർദ്ദേശിച്ചു.
ജസ്വന്ത്ഭായ് നായി, ഗോവിന്ദ്ഭായ് നായി, ശൈലേഷ് ഭട്ട്, രാധേഷാം ഷാ, ബിപിൻ ചന്ദ്ര ജോഷി, കേസർഭായ് വോഹാനിയ, പ്രദീപ് മോർധിയ, ബകഭായ് വോഹാനിയ, രാജുഭായ് സോണി, മിതേഷ് ഭട്ട്, രമേഷ് ചന്ദന എന്നിവരാണ് ജയില് മോചനം ലഭിച്ച 11 പ്രതികൾ.
ഇവരിൽ ഒരാളായ രാധേഷ്യാം ഷാ, ക്രിമിനൽ നടപടിച്ചട്ടത്തിലെ 432, 433 വകുപ്പുകൾ പ്രകാരമുള്ള ശിക്ഷയിൽ ഇളവ് ആവശ്യപ്പെട്ട് ഗുജറാത്ത് ഹൈക്കോടതിയെ സമീപിച്ചിരുന്നു. മോചനം സംബന്ധിച്ച് തീരുമാനമെടുക്കാനുള്ള ഉചിതമായ സർക്കാർ മഹാരാഷ്ട്രയാണെന്നും ഗുജറാത്തല്ലെന്നും നിരീക്ഷിച്ചാണ് ഹൈക്കോടതി അയാളുടെ ഹർജി തള്ളിയത്.
2022 ഏപ്രിൽ 1 വരെ 15 വർഷവും 4 മാസവും ശിക്ഷയിൽ ഇളവ് ലഭിക്കാതെ ജയിലിൽ കഴിഞ്ഞതായി ഷാ സുപ്രീം കോടതിയിൽ ഹർജി നൽകി.
മെയ് 13 ലെ ഉത്തരവിൽ, കുറ്റകൃത്യം നടന്നത് ഗുജറാത്തിലായതിനാൽ, ഷായുടെ അപേക്ഷ പരിശോധിക്കാൻ ഉചിതമായ സർക്കാർ ഗുജറാത്ത് സംസ്ഥാനമാണെന്ന് സുപ്രീം കോടതി വ്യക്തമാക്കി.
1992 ജൂലൈ 9 ലെ പോളിസിയുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ അകാല റിലീസിനുള്ള അപേക്ഷ പരിഗണിക്കാൻ ഗുജറാത്ത് സർക്കാരിനോട് എസ്സി നിർദ്ദേശിച്ചു.
“ശിക്ഷാ കാലാവധി അവസാനിച്ച നിരവധി പ്രതികളുണ്ട്, പക്ഷേ അവർ ഏതെങ്കിലും സംഘത്തിന്റെ ഭാഗമാണെന്നോ ഒന്നോ രണ്ടോ കൊലപാതകങ്ങളിൽ പങ്കാളിയാണെന്നോ കാരണം ജയിലിൽ നിന്ന് മോചിപ്പിക്കപ്പെടുന്നില്ല. എന്നാൽ, ഇതുപോലുള്ള ഹീനമായ കേസുകളിൽ, ഗുജറാത്ത് സർക്കാർ കുറ്റവാളികളുടെ ഇളവ് എളുപ്പത്തിൽ അംഗീകരിക്കുകയും അവരെ ജയിലിൽ നിന്ന് പുറത്തുപോകാൻ അനുവദിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു, ”പത്താൻ പറഞ്ഞു. ഇത് വെറുമൊരു കൊലപാതകം മാത്രമല്ല, ക്രൂരമായ കൂട്ടബലാത്സംഗം കൂടിയായിരുന്നു.
“ഒരു സർക്കാർ ഇത്തരമൊരു തീരുമാനം എടുക്കുമ്പോൾ ഇരയുടെ വ്യവസ്ഥിതിയിൽ ഉള്ള പ്രതീക്ഷ കുറയുന്നു. അവരുടെ ഇളവ് പരിഗണിക്കാൻ ഗുജറാത്ത് സർക്കാരിനോട് സുപ്രീം കോടതി നിർദ്ദേശിച്ചപ്പോഴും, അത് അനുവദിക്കുന്നതിനുപകരം ഇളവിനെതിരെ പരിഗണിക്കേണ്ടതായിരുന്നു,” അഭിഭാഷകൻ പറഞ്ഞു.
ഗുജറാത്ത് കോൺഗ്രസ് വക്താവ് മനീഷ് ദോഷിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടപ്പോൾ, വിശദാംശങ്ങൾ ലഭിച്ചതിന് ശേഷം മാത്രമേ പ്രതികരിക്കൂ എന്ന് പറഞ്ഞു.