ട്രിപോളി (ലിബിയ): ചൊവ്വാഴ്ച ലിബിയയുടെ കിഴക്കൻ നഗരമായ ഡെർനയിലുണ്ടായ വെള്ളപ്പൊക്കത്തില്‍ തകര്‍ന്ന കെട്ടിട അവശിഷ്ടങ്ങള്‍ക്കടിയില്‍ നിന്ന് 1,500 ലധികം മൃതദേഹങ്ങൾ അടിയന്തര പ്രവർത്തകർ കണ്ടെത്തി. വെള്ളപ്പൊക്കം ഡാമുകൾ തകർത്ത് നഗരത്തിന്റെ മുഴുവൻ സമീപപ്രദേശങ്ങളും ഒലിച്ചുപോയതിനെത്തുടർന്ന് 10,000 പേരെ കാണാതായതായി റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ടു. എണ്ണം ഇനിയും വര്‍ദ്ധിക്കാന്‍ സാധ്യതയുണ്ടെന്ന് സര്‍ക്കാര്‍ അനൗദ്യോഗികമായി പുറത്തുവിട്ട പ്രസ്താനയില്‍ പറഞ്ഞു.
ഡെർനയിൽ മാത്രം മരിച്ചവരുടെ എണ്ണം 5,300 കവിഞ്ഞതായി കിഴക്കൻ ലിബിയ ആഭ്യന്തര മന്ത്രാലയ വക്താവ് മുഹമ്മദ് അബു-ലമൂഷയെ ഉദ്ധരിച്ച് സർക്കാർ വാർത്താ ഏജൻസി ചൊവ്വാഴ്ച റിപ്പോര്‍ട്ട് ചെയ്തു. ഡെർനയുടെ ആംബുലൻസ് അതോറിറ്റി നേരത്തെ 2,300 പേരുടെ മരണം റിപ്പോര്‍ട്ട് ചെയ്തിരുന്നു.
മെഡിറ്ററേനിയൻ കൊടുങ്കാറ്റ് ഡാനിയേൽ വിതച്ച അമ്പരപ്പിക്കുന്ന മരണവും നാശവും കൊടുങ്കാറ്റിന്റെ തീവ്രതയിലേക്ക് വിരൽ ചൂണ്ടുന്നു. മാത്രമല്ല, ഒരു ദശാബ്ദത്തിലേറെയായി അരാജകത്വത്താൽ ഛിന്നഭിന്നമായ ഒരു രാജ്യത്തിന്റെ ദുർബലതയിലേക്കാണ് ഇപ്പോഴത്തെ നാശനഷ്ടം കടന്നുവന്നത്. രാജ്യത്തെ എതിരാളികളായ ഗവൺമെന്റുകൾ വിഭജിച്ചിരിക്കുകയാണ്. ഒന്ന് കിഴക്ക്, മറ്റൊന്ന് പടിഞ്ഞാറ്, പല മേഖലകളിലും അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളുടെ അവഗണനയാണ് കാണുന്നത്.
ദുരന്തം സംഭവിച്ച് 36 മണിക്കൂറിലധികം കഴിഞ്ഞ് ചൊവ്വാഴ്ച ഡെർനയിലേക്ക് പുറത്തുനിന്നുള്ള സഹായം എത്താൻ തുടങ്ങിയിട്ടേയുള്ളൂ. വെള്ളപ്പൊക്കം ഏതാണ്ട് 89,000-ത്തോളം വരുന്ന തീരദേശ നഗരത്തിലേക്കുള്ള പല ആക്സസ് റോഡുകളും നശിപ്പിക്കുകയോ പാടേ തുടച്ചുമാറ്റുകയോ ചെയ്തിട്ടുണ്ട്.
ഒരു ആശുപത്രിയുടെ മുറ്റത്ത് ഡസൻ കണക്കിന് മൃതദേഹങ്ങൾ പുതപ്പുകൊണ്ട് പൊതിഞ്ഞ് കൂട്ടിയിട്ടിരിക്കുകയാണ്. മറ്റൊരു
സ്ഥലത്ത് മൃതദേഹങ്ങൾ ശവക്കുഴിയില്‍ കൂട്ടത്തോടെ കുഴിച്ചുമൂടി. 1,500 ലധികം മൃതദേഹങ്ങൾ ശേഖരിച്ചതില്‍ പകുതിയും ചൊവ്വാഴ്ച വൈകുന്നേരത്തോടെ സംസ്‌കരിച്ചതായി കിഴക്കൻ ലിബിയയിലെ ആരോഗ്യമന്ത്രി പറഞ്ഞു.
എന്നാൽ എണ്ണം ആയിരങ്ങളിൽ കൂടുതലായിരിക്കുമെന്ന് ഇന്റർനാഷണൽ ഫെഡറേഷൻ ഓഫ് റെഡ് ക്രോസ് ആൻഡ് റെഡ് ക്രസന്റ് സൊസൈറ്റികളുടെ ലിബിയ പ്രതിനിധി ടാമർ റമദാൻ പറഞ്ഞു. 10,000 പേരെയെങ്കിലും ഇനിയും കാണാതായിട്ടുണ്ടെന്ന് ടുണീഷ്യയിൽ നിന്ന് വീഡിയോ കോൺഫറൻസിലൂടെ ജനീവയിൽ നടന്ന യുഎൻ ബ്രീഫിംഗിൽ അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. 40,000-ത്തിലധികം ആളുകളെ മാറ്റിപ്പാർപ്പിച്ചതായി അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു.
ലിബിയയിലെ സ്ഥിതി “മൊറോക്കോയിലെ സ്ഥിതി പോലെ വിനാശകരമാണ്,” വെള്ളിയാഴ്ച രാത്രി മാരാകേഷ് നഗരത്തിന് സമീപം ഉണ്ടായ മാരകമായ ഭൂകമ്പത്തെ പരാമർശിച്ച് റമദാൻ പറഞ്ഞു.
ഞായറാഴ്ച രാത്രി ഡെർനയിലും കിഴക്കൻ ലിബിയയുടെ മറ്റ് ഭാഗങ്ങളിലും നാശമുണ്ടായി. കൊടുങ്കാറ്റ് തീരത്ത് ആഞ്ഞടിച്ചപ്പോൾ, വലിയ സ്ഫോടനങ്ങൾ കേട്ടതായും നഗരത്തിന് പുറത്തുള്ള അണക്കെട്ടുകൾ തകർന്നതായി തിരിച്ചറിഞ്ഞതായും ഡെർന നിവാസികൾ പറഞ്ഞു.
നിവാസികൾ ഓൺലൈനിൽ പോസ്റ്റ് ചെയ്ത വീഡിയോകളിൽ ചെളിയും അവശിഷ്ടങ്ങളും കാണിച്ചു, അവിടെ നദിയുടെ ഇരു കരകളിലുമുള്ള വീടുകള്‍ വെള്ളത്തില്‍ ഒഴുകിപ്പോയി. ഒരു കാലത്ത് നദിയിൽ നിന്ന് വളരെ പിന്നോക്കം നിന്നിരുന്ന ബഹുനില അപ്പാർട്ട്മെന്റ് കെട്ടിടങ്ങളുടെ മുൻഭാഗങ്ങൾ ഒലിച്ചുപോയി, കോൺക്രീറ്റ് നിലകൾ തകർന്നു. വെള്ളപ്പൊക്കത്തിൽ വാഹനങ്ങള്‍ ഒന്നിനു മേലെ മറ്റൊന്നായി അടുക്കിവെച്ചപോലെയായി.
കൊടുങ്കാറ്റ് ഡാനിയൽ സംഭവിക്കുന്നതിന് 72 മണിക്കൂർ മുമ്പ് മുന്നറിയിപ്പ് നൽകിയിരുന്നു. കൂടാതെ, എല്ലാ സർക്കാർ അധികാരികളെയും ഇ-മെയിലുകളിലൂടെയും മാധ്യമങ്ങളിലൂടെയും അറിയിച്ചു … പ്രതിരോധ നടപടികൾ സ്വീകരിക്കാൻ അവര്‍ക്ക് മുന്നറിയിപ്പ് നല്‍കിയിരുന്നു,” ലിബിയയിലെ നാഷണൽ മെറ്റീരിയോളജിക്കൽ സെന്റർ ചൊവ്വാഴ്ച പറഞ്ഞു. ഞായറാഴ്ച മുതൽ തിങ്കൾ വരെ 414.1 മില്ലിമീറ്റർ (16.3 ഇഞ്ച്) റെക്കോഡ് മഴയാണ് രേഖപ്പെടുത്തിയത്.
ചൊവ്വാഴ്ച, സൈനികർ, സർക്കാർ ജീവനക്കാർ, സന്നദ്ധപ്രവർത്തകർ, താമസക്കാർ എന്നിവരുൾപ്പെടെ പ്രാദേശിക അടിയന്തര പ്രതികരണക്കാർ മരണപ്പെട്ടവരെ അവശിഷ്ടങ്ങള്‍ക്കിടയില്‍ തിരച്ചില്‍ നടത്തി. വെള്ളത്തിൽ നിന്ന് മൃതദേഹങ്ങൾ പുറത്തെടുക്കാൻ വായു നിറച്ച ബോട്ടുകളും ഉപയോഗിച്ചു.
നിരവധി മൃതദേഹങ്ങൾ അവശിഷ്ടങ്ങൾക്കിടയിൽ കുടുങ്ങിപ്പോയതോ മെഡിറ്ററേനിയൻ കടലിലേക്ക് ഒഴുകിപ്പോയതോ ആണെന്ന് കിഴക്കൻ ലിബിയയുടെ ആരോഗ്യമന്ത്രി ഒത്മാൻ അബ്ദുൾജലീൽ പറഞ്ഞു.
ലിബിയയുടെ മറ്റ് ഭാഗങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള റെഡ് ക്രസന്റ് ടീമുകളും ചൊവ്വാഴ്ച രാവിലെ ഡെർനയിൽ എത്തിയെങ്കിലും എക്‌സ്‌കവേറ്ററുകളും മറ്റ് ഉപകരണങ്ങളും ഇതുവരെ അവിടെയെത്തിക്കാന്‍ കഴിഞ്ഞില്ല.
മഴക്കാലത്ത് ലിബിയയിൽ വെള്ളപ്പൊക്കം ഉണ്ടാകാറുണ്ട്. എന്നാൽ, ഇത്രയധികം നാശം സംഭവിക്കുന്നത് അപൂർവമാണ്. ഡെർനയ്ക്ക് പുറത്തുള്ള രണ്ട് അണക്കെട്ടുകള്‍ മഴ മൂലം എങ്ങനെ തകര്‍ന്നു എന്നതായിരുന്നു ഒരു പ്രധാന ചോദ്യം – മോശം അറ്റകുറ്റപ്പണികൾ അല്ലെങ്കിൽ മഴയുടെ അളവായിരിക്കാം കാരണം.
കിഴക്കൻ ലിബിയയിൽ ചുരുങ്ങിയ സമയത്തിനുള്ളിൽ ഡാനിയൽ 440 മില്ലിമീറ്റർ (15.7 ഇഞ്ച്) മഴ പെയ്തതായി ലീപ്സിഗ് സർവകലാശാലയിലെ കാലാവസ്ഥാ ശാസ്ത്രജ്ഞനും കാലാവസ്ഥാ നിരീക്ഷകനുമായ കാർസ്റ്റെൻ ഹൗസ്റ്റെയ്ൻ പ്രസ്താവനയിൽ പറഞ്ഞു.
“അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾക്ക് നേരിടാൻ കഴിഞ്ഞില്ല, ഇത് അണക്കെട്ടിന്റെ തകർച്ചയിലേക്ക് നയിച്ചേക്കാം,” അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. ജലത്തിന്റെ ഉപരിതല താപനിലയിലെ മനുഷ്യ പ്രേരിതമായ വർദ്ധനവ് കൊടുങ്കാറ്റിന്റെ തീവ്രത വർദ്ധിപ്പിക്കാൻ സാധ്യതയുണ്ട്.
“പ്രാദേശിക അധികാരികൾ വർഷങ്ങളായി ഡെർണയെ അവഗണിച്ചു. പരിപാലനത്തെക്കുറിച്ച് അവര്‍ ശ്രദ്ധിച്ചില്ല. എല്ലാത്തിനും കാലതാമസം നേരിട്ടു, ”ലണ്ടൻ ആസ്ഥാനമായുള്ള റോയൽ യുണൈറ്റഡ് സർവീസസ് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഫോർ ഡിഫൻസ് ആൻഡ് സെക്യൂരിറ്റി സ്റ്റഡീസിലെ ലിബിയയിൽ സ്പെഷ്യലൈസ് ചെയ്ത അസോസിയേറ്റ് ഫെലോ ജലേൽ ഹർചൗയി പറഞ്ഞു.
വിഭാഗീയതയും ഒരു കാരണമാണ്. വർഷങ്ങളോളം ഇസ്ലാമിക് തീവ്രവാദി ഗ്രൂപ്പുകളുടെ നിയന്ത്രണത്തിലായിരുന്നു ഡെർണ. കിഴക്കൻ ലിബിയ സർക്കാരിന്റെ ശക്തനായ മിലിട്ടറി കമാൻഡർ ഖലീഫ ഹിഫ്റ്റർ, മാസങ്ങൾ നീണ്ട നഗര പോരാട്ടങ്ങൾക്ക് ശേഷം മാത്രമാണ് 2019 ൽ നഗരം പിടിച്ചെടുത്തത്.
അന്നുമുതൽ കിഴക്കൻ ഗവൺമെന്റ് നഗരത്തെ സംശയിക്കുന്നു, തീരുമാനങ്ങൾ എടുക്കുന്നതിൽ നിന്ന് താമസക്കാരെ മാറ്റിനിർത്താൻ ശ്രമിച്ചു, ഹർചൗയി പറഞ്ഞു. “ഈ അവിശ്വാസം വരാനിരിക്കുന്ന ദുരന്താനന്തര കാലഘട്ടത്തിൽ വിനാശകരമായി മാറിയേക്കാം,” അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു.
ബെൻഗാസി നഗരം ആസ്ഥാനമാക്കി പ്രവർത്തിക്കുന്ന ഹിഫ്റ്ററിന്റെ കിഴക്കൻ സർക്കാർ ട്രിപ്പോളിയുടെ തലസ്ഥാനത്ത് പാശ്ചാത്യ സർക്കാരുമായി കടുത്ത മത്സരത്തിലാണ്. ഓരോന്നിനും ശക്തമായ മിലിഷ്യകളും വിദേശ ശക്തികളുമാണ് പിന്തുണ നൽകുന്നത്. ഈജിപ്ത്, റഷ്യ, ജോർദാൻ, യുണൈറ്റഡ് അറബ് എമിറേറ്റ്സ് എന്നീ രാജ്യങ്ങളും ഹിഫ്‌റ്ററിനെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നു, പടിഞ്ഞാറൻ ലിബിയ ഭരണകൂടത്തിന് തുർക്കി, ഖത്തർ, ഇറ്റലി എന്നിവയുടെ പിന്തുണയുണ്ട്.
അതേസമയം, പടിഞ്ഞാറൻ ലിബിയയിലെ ട്രിപ്പോളി ആസ്ഥാനമായുള്ള സർക്കാർ 14 ടൺ മെഡിക്കൽ സപ്ലൈകളും ആരോഗ്യ പ്രവർത്തകരുമായി ഒരു വിമാനം ബെൻഗാസിയിലേക്ക് അയച്ചു. ഡെർനയിലെയും മറ്റ് കിഴക്കൻ നഗരങ്ങളിലെയും പുനർനിർമ്മാണത്തിനായി 412 മില്യൺ ഡോളറിന് തുല്യമായ തുക അനുവദിച്ചതായും അവര്‍ അറിയിച്ചു. ഈജിപ്ത്, തുർക്കി, യുണൈറ്റഡ് അറബ് എമിറേറ്റ്സ് എന്നിവിടങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള മാനുഷിക സഹായവും രക്ഷാപ്രവർത്തന സംഘങ്ങളുമായി വിമാനങ്ങൾ ചൊവ്വാഴ്ച ബെൻഗാസിയിലെത്തി. സഹായങ്ങൾ ഏകോപിപ്പിക്കുന്നതിനായി ഈജിപ്തിലെ സൈനിക മേധാവി ഹിഫ്റ്ററുമായി കൂടിക്കാഴ്ച നടത്തി. ജർമ്മനി, ഫ്രാൻസ്, ഇറ്റലി എന്നിവരും രക്ഷാപ്രവർത്തകരെയും സഹായത്തെയും അയക്കുന്നുണ്ടെന്ന് അറിയിച്ചു.
ബെൻഗാസിക്ക് കിഴക്ക് 250 കിലോമീറ്റർ (150 മൈൽ) അകലെയുള്ള ഡെർനയിലേക്ക് ഭൂമിയിലെ സാഹചര്യങ്ങൾ കണക്കിലെടുത്ത് എത്ര വേഗത്തിൽ സഹായം നീക്കാൻ കഴിയുമെന്ന് വ്യക്തമല്ല. ഡെർന മുനിസിപ്പൽ ഉദ്യോഗസ്ഥനായ അഹമ്മദ് അംദൂർദ്, സഹായവും ഉപകരണങ്ങളും എത്തിക്കാൻ ഒരു സമുദ്ര ഇടനാഴി ആവശ്യപ്പെട്ടു.
ദുരിതാശ്വാസ സംഘടനകൾക്ക് അമേരിക്ക അടിയന്തര ഫണ്ട് അയയ്‌ക്കുന്നുണ്ടെന്നും അധിക പിന്തുണ നൽകുന്നതിന് ലിബിയൻ അധികാരികളുമായും യുഎന്നുമായും ഏകോപിപ്പിക്കുന്നതായും പ്രസിഡന്റ് ജോ ബൈഡൻ ചൊവ്വാഴ്ച പ്രസ്താവനയിൽ പറഞ്ഞു.
“ലിബിയയിലെ വിനാശകരമായ വെള്ളപ്പൊക്കത്തിൽ പ്രിയപ്പെട്ടവരെ നഷ്ടപ്പെട്ട എല്ലാ കുടുംബങ്ങൾക്കും ജിലും ഞാനും ഞങ്ങളുടെ അഗാധമായ അനുശോചനം അറിയിക്കുന്നു,” അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു.
കിഴക്കൻ ലിബിയയിലെ ബൈദ ടൗൺ ഉൾപ്പെടെയുള്ള മറ്റ് പ്രദേശങ്ങളിൽ ചുഴലിക്കാറ്റ് വീശിയടിച്ചു, അവിടെ 50 ഓളം പേർ മരിച്ചു. പ്രധാന ആശുപത്രിയായ ബെയ്‌ദയിലെ മെഡിക്കൽ സെന്റർ വെള്ളത്തിനടിയിലായതിനാൽ രോഗികളെ മാറ്റിപ്പാർപ്പിക്കേണ്ടിവന്നതിന്റെ ദൃശ്യങ്ങൾ സെന്റർ ഫെയ്‌സ്ബുക്കിൽ പങ്കുവച്ചു.
സർക്കാർ പറയുന്നതനുസരിച്ച് സൂസ, മാർജ്, ഷഹാട്ട് എന്നിവയും ദുരിതം അനുഭവിച്ച മറ്റ് പട്ടണങ്ങളിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. നൂറുകണക്കിന് കുടുംബങ്ങൾ പലായനം ചെയ്യുകയും ബംഗാസിയിലും കിഴക്കൻ ലിബിയയിലെ മറ്റിടങ്ങളിലും സ്കൂളുകളിലും മറ്റ് സർക്കാർ കെട്ടിടങ്ങളിലും അഭയം പ്രാപിക്കുകയും ചെയ്തു.
വടക്കുകിഴക്കൻ ലിബിയ രാജ്യത്തെ ഏറ്റവും ഫലഭൂയിഷ്ഠവും ഹരിതവുമായ പ്രദേശങ്ങളിലൊന്നാണ്. ജബൽ അൽ-അഖ്ദർ പ്രദേശം – ബൈദ, മർജ്, ഷഹാത്ത് എന്നിവ സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത് – ലോകബാങ്കിന്റെ കണക്കനുസരിച്ച് രാജ്യത്തെ ഏറ്റവും ഉയർന്ന ശരാശരി വാർഷിക മഴ ലഭിക്കുന്ന സ്ഥലമാണ്.
