വയനാട് ദുരന്തം: കേരളത്തിന് എന്ത് മുൻകരുതലാണ് കേന്ദ്രം നല്‍കിയത്?

ന്യൂഡല്‍ഹി: ബുധനാഴ്ച പാർലമെൻ്റിൽ വയനാട് ഉരുൾപൊട്ടലിനെക്കുറിച്ചുള്ള ‘കോളിംഗ് അറ്റൻഷൻ’ പ്രമേയത്തിന് മറുപടിയായി , കേന്ദ്ര ആഭ്യന്തര മന്ത്രി അമിത് ഷാ ഇന്ത്യയിലെ മുൻകൂർ മുന്നറിയിപ്പ് സംവിധാനങ്ങളെക്കുറിച്ചും ദുരന്തത്തിന് മുമ്പ് കേരള സർക്കാരിന് മുന്നറിയിപ്പ് നൽകാൻ അവ എങ്ങനെ ഉപയോഗിച്ചുവെന്നും നിരവധി അവകാശവാദങ്ങൾ ഉന്നയിച്ചു.

“ജൂലൈ 18ന് കേരളത്തിൽ പടിഞ്ഞാറൻ തീരപ്രദേശത്ത് സാധാരണയിൽ കൂടുതൽ മഴ ലഭിക്കുമെന്ന് മുന്നറിയിപ്പ് നൽകിയിരുന്നു. ജൂലൈ 23 ന്, അത് വളരെ കനത്ത മഴയായി പുനർരൂപകൽപ്പന ചെയ്തു. ജൂലൈ 25 ന്, ‘കനത്തതോ അതിശക്തമായതോ ആയ’ മഴയെക്കുറിച്ച് മുന്നറിയിപ്പ് കൂടുതൽ വ്യക്തമാക്കിയിരുന്നു, ”ഷാ ലോക്സഭയിൽ പറഞ്ഞു.

ജൂലൈ 19 ന് രാവിലെ 11.30 വരെ കേരളത്തിൻ്റെ വടക്കൻ ഭാഗങ്ങളിലും മറ്റ് സ്ഥലങ്ങളിലും പെട്ടെന്നുള്ള വെള്ളപ്പൊക്ക സാധ്യതയെക്കുറിച്ചുള്ള മുൻകരുതൽ സംബന്ധിച്ച് ഇന്ത്യൻ കാലാവസ്ഥാ വകുപ്പ് (ഐഎംഡി) ജൂലൈ 18-ന് പുറത്തിറക്കിയ പത്രക്കുറിപ്പില്‍ പറഞ്ഞിരുന്നു. ജൂലൈയിലെ വിപുലമായ റേഞ്ച് പ്രവചനവും അതേ ദിവസം തന്നെ പുറപ്പെടുവിച്ചു. 18-31 കാലയളവിൽ കേരളത്തെക്കുറിച്ച് പരാമർശിച്ചില്ല.

ജൂലൈ 23 ന് പ്രസിദ്ധീകരിച്ച IMD പ്രസ് റിലീസിൽ ജൂലൈ 25 ന് കേരളത്തിലും മാഹിയിലും “ഒറ്റപ്പെട്ട സ്ഥലങ്ങളിൽ വളരെ കനത്ത മഴ” ഉണ്ടാകുമെന്നും (നടപടി നിർദ്ദേശിക്കുന്നു), ജൂലൈ 23-27 വരെ കേരളത്തിലും മാഹിയിലും ഒറ്റപ്പെട്ട/ചില സ്ഥലങ്ങളിൽ കനത്ത മഴ പെയ്യുമെന്നും മുന്നറിയിപ്പ് നൽകി.

ഈ പ്രവചനത്തിന് കീഴിലുള്ള വിഷ്വൽ സബ് ഡിവിഷൻ തിരിച്ചുള്ള കാലാവസ്ഥാ മുന്നറിയിപ്പുകൾ ജൂലൈ 25-ന് കേരളത്തിന് ഓറഞ്ച് അലേർട്ടും ജൂലൈ 23, 24, 26, 27 തീയതികളിൽ യെല്ലോ “വാച്ച്” അലേർട്ടും നൽകിയിട്ടുണ്ട്. യെല്ലോ അലേർട്ട് പ്രത്യേകമായി നടപടി ആവശ്യപ്പെടുന്നില്ല.

ജൂലൈ 25 ന് പ്രസിദ്ധീകരിച്ച പത്രക്കുറിപ്പിൽ, “അടുത്ത അഞ്ച് ദിവസങ്ങളിൽ കേരളത്തിലും മാഹിയിലും (മറ്റ് സ്ഥലങ്ങളിലും) ഇടിമിന്നലോടും മിന്നലോടും കൂടി നേരിയതോ മിതമായതോ ആയ മഴയ്ക്ക് സാധ്യതയുണ്ടെന്നും, ഒറ്റപ്പെട്ടയിടങ്ങളിൽ കനത്ത മഴയ്ക്ക് സാധ്യതയുണ്ടെന്നും പറയുന്നു. ജൂലൈ 25 മുതൽ 29 വരെ കേരളത്തിലും മാഹിയിലും മാപ്പുകളിൽ ചിത്രീകരിച്ചിരിക്കുന്ന ദൃശ്യ മുന്നറിയിപ്പുകളും കേരളത്തിന് യെല്ലോ അലർട്ടും നൽകി.

ജൂലൈ 25 മുതൽ ആഗസ്ത് 7 വരെയുള്ള വിപുലീകൃത റേഞ്ച് പ്രവചനം ഇപ്രകാരമാണ് ….“കേരളത്തിലും മാഹിയിലും [മറ്റ് സ്ഥലങ്ങളിലും] ഇടിമിന്നലിനും മിന്നലിനും സാദ്ധ്യതയുണ്ട്, കൂടാതെ ഈ ആഴ്‌ചയിൽ ഒറ്റപ്പെട്ട സ്ഥലങ്ങളിൽ കനത്ത മഴയ്‌ക്കും സാദ്ധ്യതയുണ്ട്.”

ജൂലൈ 29 ന് ഐഎംഡിയുടെ പത്രക്കുറിപ്പ്, ജൂലൈ 29 ന് കേരളത്തിലും മാഹിയിലും ഒറ്റപ്പെട്ട സ്ഥലങ്ങളിൽ അതിശക്തമായ മഴയ്ക്ക് ഓറഞ്ച് അലർട്ട് പുറപ്പെടുവിച്ചു. ജൂലൈ 30 ന് പുലർച്ചെയാണ് ഉരുൾപൊട്ടൽ ഉണ്ടായത്.

ഉരുൾപൊട്ടലുണ്ടായതിനെ തുടർന്ന് ഉച്ചയ്ക്ക് 1.10ന് പ്രസിദ്ധീകരിച്ച വാർത്താക്കുറിപ്പിൽ ജൂലൈ 30ന് റെഡ് അലർട്ട് പ്രഖ്യാപിച്ചിരുന്നു. ഈ പത്രക്കുറിപ്പിൽ കേരളത്തിലും മാഹിയിലും ജൂലൈ 31, ഓഗസ്റ്റ് 1 തീയതികളിൽ ഓറഞ്ച് അലർട്ടും ഉണ്ടായിരുന്നു.

അതിശക്തമായ മഴയ്ക്ക് ശേഷം ഉരുൾപൊട്ടൽ ഉണ്ടായ ജൂലൈ 30 ന് വയനാട് ജില്ലയിൽ 15 മില്ലിമീറ്റർ മഴ പെയ്യുമെന്ന് ഐഎംഡി പൂനെ അഥവാ അഗ്രോമെറ്റ് അഗ്രികൾച്ചറൽ മെറ്റീരിയോളജി വിഭാഗം ജൂലൈ 23 ന് പ്രവചിച്ചിരുന്നു. ഐഎംഡിയുടെ വർഗ്ഗീകരണമനുസരിച്ച് പതിനഞ്ച് മില്ലിമീറ്റർ മഴ പെയ്തത് ആശങ്കയ്ക്കിടയാക്കുന്നില്ല.

ജൂലൈ 25 ന് പുറപ്പെടുവിച്ച വിപുലീകൃത റേഞ്ച് പ്രവചനത്തിൽ, തിരുവനന്തപുരത്തെ IMD യുടെ കാലാവസ്ഥാ നിരീക്ഷണ കേന്ദ്രം ജൂലൈ 26 മുതൽ ഓഗസ്റ്റ് 1 വരെ കേരളത്തിൽ “സാധാരണ മഴയെക്കാൾ കൂടുതലുണ്ടാകുമെന്ന്” പ്രവചിച്ചു. എന്നാൽ, ഒരു അലാറവും മുന്നറിയിപ്പും നൽകിയില്ല. ഓഗസ്റ്റ് 2 മുതൽ 8 വരെ സംസ്ഥാനത്ത് സാധാരണ മഴ ലഭിക്കുമെന്നാണ് പ്രവചനം.

ജൂലൈ 26 ന് തിരുവനന്തപുരം മെറ്റ് സെൻ്റർ പുറപ്പെടുവിച്ച ജില്ലാ മഴയുടെ പ്രവചനം ജൂലൈ 30 ന് വയനാട് ജില്ലയിൽ “നേരിയതോ മിതമായതോ ആയ” മഴയാണ് പ്രവചിച്ചത്.

ജൂലൈ 26-ന് കേരളത്തിൽ 20 സെൻ്റിമീറ്ററിൽ കൂടുതൽ മഴ പെയ്യുമെന്നും ഉരുൾപൊട്ടലിന് സാധ്യതയുണ്ടെന്നും മുൻകൂർ മുന്നറിയിപ്പ് നൽകിയിരുന്നെന്നും അമിത് ഷാ രാജ്യസഭയിൽ പറഞ്ഞു. അന്ന് പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ഐഎംഡി പത്രക്കുറിപ്പിൽ അത്തരം മുന്നറിയിപ്പ് നൽകിയിട്ടില്ല. മുൻ പതിപ്പുകളെപ്പോലെ, വിഷ്വൽ സബ്-ഡിവിഷൻ തിരിച്ചുള്ള കാലാവസ്ഥാ മുന്നറിയിപ്പുകൾക്ക് കീഴിൽ ഇത് ഒരു ‘യെല്ലോ’ വാച്ച് അലർട്ട് മാത്രമായിരുന്നു.

ഐഎംഡി, ജിയോളജിക്കൽ സർവ്വേ ഓഫ് ഇന്ത്യ (മണ്ണിടിച്ചിൽ സംബന്ധിച്ച മുന്നറിയിപ്പ് നൽകാനുള്ള ഉത്തരവാദിത്തം), സെൻട്രൽ വാട്ടർ കമ്മീഷൻ (നദിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട വെള്ളപ്പൊക്കത്തെക്കുറിച്ച് മുന്നറിയിപ്പ് നൽകുന്നതിന്) എന്നിവ പുറപ്പെടുവിച്ച പ്രവചനങ്ങളാണെന്ന് ഷായുടെ പരാമർശത്തിന് ശേഷം കേരള മുഖ്യമന്ത്രി പിണറായി വിജയനും പറഞ്ഞു.

ജൂലൈ 29-ന് രണ്ട് ദിവസത്തേക്ക് പുറത്തിറക്കിയ വയനാട് ജില്ലയ്ക്കായി “പരീക്ഷണാത്മക മഴയുടെ പ്രേരകമായ ഉരുൾപൊട്ടൽ പ്രവചന ബുള്ളറ്റിൻ” എന്ന ചിത്രവും പിണറായി വിജയന്‍ പങ്കിട്ടു. ബുള്ളറ്റിൻ മണ്ണിടിച്ചിൽ ഉണ്ടാകാനുള്ള “കുറഞ്ഞ സാധ്യത” യാണ് പ്രവചിച്ചത്. ഈ വിവരം പൊതുസഞ്ചയത്തിൽ ലഭ്യമല്ല.

2014-ന് മുമ്പ് ദുരന്തങ്ങളോട് പ്രതികരിക്കാൻ ഒരേയൊരു മാർഗ്ഗമേ ഉണ്ടായിരുന്നുള്ളൂ – ദുരിതാശ്വാസവും പുനരധിവാസവും” എന്നും ഷാ ലോക്‌സഭയിൽ പറഞ്ഞു. ഇത് തെറ്റാണ്. ഇന്ത്യയുടെ മൺസൂൺ പ്രവചന ശേഷി മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിനായി 2012-ൽ ഇന്ത്യ ദേശീയ മൺസൂൺ മിഷൻ സ്ഥാപിച്ചു (ഇപ്പോൾ ‘മൺസൂൺ മിഷൻ’ അല്ലെങ്കിൽ എംഎം എന്ന് വിളിക്കുന്നു). ഭൗമശാസ്ത്ര മന്ത്രാലയത്തിൻ്റെ കണക്കനുസരിച്ച്, എംഎം-ഐ എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്ന എംഎം ആദ്യ ഘട്ടം 2017 ൽ വിജയകരമായി പൂർത്തിയാക്കി.

MM-II 2017 സെപ്തംബറിൽ ആരംഭിച്ചത് “കാലാവസ്ഥ/കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനങ്ങൾ പ്രവചിക്കുന്നതിനും മൺസൂൺ പ്രവചനങ്ങളെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള കാലാവസ്ഥാ ആപ്ലിക്കേഷനുകളുടെ വികസനത്തിനും, പ്രത്യേകിച്ച് കാർഷിക, ജലശാസ്ത്രം, ഊർജ്ജ മേഖലകളിൽ, മാതൃകാ വികസന പ്രവർത്തനങ്ങൾ തുടരുന്നതിനിടയിൽ” ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കാനാണ്.

MM-II അന്തരീക്ഷത്തിൻ്റെയും കാലാവസ്ഥാ ഗവേഷണത്തിൻ്റെയും ഭാഗമാണ് – മോഡലിംഗ് ഒബ്സർവിംഗ് സിസ്റ്റങ്ങളും സേവനങ്ങളും (ACROSS). ACROSS-നുള്ള ബജറ്റ് വിഹിതം 2024-ൽ ₹50 കോടി കുറഞ്ഞു.