വാഷിംഗ്ടണ്‍: വർദ്ധിച്ചുവരുന്ന സാമ്പത്തിക നഷ്ടങ്ങളും പ്രവർത്തനപരമായ തിരിച്ചടികളും നേരിടുന്ന ബോയിംഗ്, അതിൻ്റെ പ്രവർത്തനങ്ങൾ നിലനിർത്താൻ ബില്യൺ കണക്കിന് ഡോളർ സമാഹരിക്കാൻ പ്രമുഖ ബാങ്കുകളിലേക്കും നിക്ഷേപകരിലേക്കും തിരിയുന്നു. പണിമുടക്കിലും ഉയർന്ന പ്രതിസന്ധികളുടെ ഒരു പരമ്പരയിലും പിടിമുറുക്കുന്ന എയ്‌റോസ്‌പേസ് ഭീമൻ, ഒരു കൂട്ടം ബാങ്കുകളിൽ നിന്ന് 10 ബില്യൺ ഡോളർ കടമെടുക്കാനും സ്റ്റോക്ക്, ഡെറ്റ് വിൽപന എന്നിവയിലൂടെ 25 ബില്യൺ ഡോളർ കൂടി സമാഹരിക്കാനുമുള്ള പദ്ധതികളാണ് ആവിഷ്ക്കരിക്കുന്നത്.
കഴിഞ്ഞ ആറ് വർഷമായി ബോയിംഗിന്റെ കടം കുതിച്ചുയർന്നു കൊണ്ടിരിക്കുകയാണ്. പ്രധാന പ്രവർത്തന നഷ്ടം ഏകദേശം 33 ബില്യൺ ഡോളറിലധികം കവിഞ്ഞതായി കണക്കുകള്‍ കാണിക്കുന്നു. ഇൻ്റർനാഷണൽ അസോസിയേഷൻ ഓഫ് മെഷിനിസ്റ്റുകളുടെ (IAM) 33,000 അംഗങ്ങള്‍ ഒരു മാസം പണിമുടക്കിയതോടെ കമ്പനി അതിൻ്റെ വാണിജ്യ വിമാന നിർമ്മാണത്തിൽ കാര്യമായ മാന്ദ്യം നേരിട്ടു. കഴിഞ്ഞ മാസം ഒരു താൽക്കാലിക കരാർ ഉണ്ടായിരുന്നെങ്കിലും, യൂണിയൻ അംഗങ്ങൾ കരാർ വൻതോതിൽ നിരസിച്ചതിനെത്തുടർന്ന് പണിമുടക്ക് ശക്തമായി. ഇത് ഉൽപാദനം പൂർണ്ണമായും നിർത്തി വെയ്ക്കേണ്ട നിലയിലെത്തി.
സാമ്പത്തിക ബുദ്ധിമുട്ട് ലഘൂകരിക്കാനുള്ള ശ്രമത്തിൽ, ബോയിംഗിന്റെ പുതിയ സിഇഒ കെല്ലി ഓർട്ട്ബെർഗ് കമ്പനിയുടെ ആഗോള തൊഴിലാളികളെ 10% കുറയ്ക്കാനുള്ള പദ്ധതികൾ പ്രഖ്യാപിച്ചിരുന്നു. ബോയിംഗിന്റെ ക്രെഡിറ്റ് റേറ്റിംഗ് ഏറ്റവും താഴ്ന്ന നിക്ഷേപ-ഗ്രേഡ് തലത്തിലേക്ക് കുത്തനെ ഇടിഞ്ഞു. ഇത് “ജങ്ക്” പദവിയിലേക്ക് തരംതാഴ്ത്തപ്പെടാൻ സാധ്യതയുണ്ടെന്നും, കടമെടുക്കൽ ചെലവ് വർദ്ധിപ്പിക്കുമെന്നും ചില വിശകലന വിദഗ്ധർ മുന്നറിയിപ്പ് നൽകിയിട്ടുണ്ട്.
ബോയിംഗിൻ്റെ സാമ്പത്തിക പ്രശ്‌നങ്ങൾക്ക് ആക്കം കൂട്ടിയ രണ്ട് മാരകമായ 737 മാക്സ് അപകടങ്ങളാണ്. അതില്‍ 346 പേർ കൊല്ലപ്പെടുകയും 20 മാസത്തേക്ക് ഏറ്റവും കൂടുതൽ വിറ്റഴിക്കപ്പെടുന്ന വിമാനം നിലത്തിറക്കാൻ പ്രേരിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു. 737 മാക്‌സിൻ്റെ സർട്ടിഫിക്കേഷൻ പ്രക്രിയയ്‌ക്കിടെ ഫെഡറൽ ഏവിയേഷൻ അഡ്മിനിസ്‌ട്രേഷനെ (എഫ്എഎ) കബളിപ്പിച്ചതിന് കമ്പനി കുറ്റസമ്മതം നടത്തി, 487 മില്യൺ ഡോളർ വരെ പിഴ അടയ്‌ക്കുന്ന ഒരു ഹരജി കരാറിൽ ജഡ്ജിയുടെ വിധിക്കായി കാത്തിരിക്കുകയാണ്.
നിരവധി സുരക്ഷാ പ്രശ്‌നങ്ങളിലും കമ്പനി കുടുങ്ങി. ബോയിംഗിന്റെ ഉൽപ്പാദന പ്രക്രിയകൾ സുരക്ഷിതത്വത്തേക്കാൾ ലാഭത്തിനാണ് മുൻഗണന നൽകുന്നതെന്ന് കോൺഗ്രസിന് മുമ്പാകെ വിസിൽ ബ്ലോവർ സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തിയത് കമ്പനിയുടെ ആഭ്യന്തര നിയമങ്ങളുടെ ലംഘനത്തിലേക്ക് നയിച്ചു. ഈ വർഷമാദ്യം 737 മാക്സ് മിഡ് ഫ്ലൈറ്റിൻ്റെ ഡോർ പ്ലഗ് പൊട്ടിത്തെറിച്ചപ്പോൾ, വിമാനത്തിൻ്റെ ഉൽപ്പാദനത്തെയും സുരക്ഷാ മാനദണ്ഡങ്ങളെയും കുറിച്ചുള്ള അന്വേഷണങ്ങൾ വര്‍ദ്ധിച്ചു.
രണ്ടാം മാസത്തിലേക്ക് കടന്ന IAM സമരം, ബോയിംഗിന്റെ ഇതിനകം തന്നെ തടസ്സപ്പെട്ട ഉൽപ്പാദനത്തെ കൂടുതൽ സങ്കീര്‍ണ്ണമാക്കി. തൊഴിലാളികൾക്ക് 25% വർദ്ധനവ് വാഗ്ദാനം ചെയ്തുകൊണ്ട് ബോയിംഗും യൂണിയൻ നേതൃത്വവും തമ്മിൽ ഒരു താൽക്കാലിക ധാരണയിലെത്തിയിരുന്നു. എന്നാൽ, സമരത്തിന് വോട്ട് ചെയ്ത യൂണിയൻ അംഗങ്ങൾ അത് വലിയ തോതിൽ നിരസിച്ചു. 30% വർധിപ്പിക്കാനുള്ള ബോയിംഗിന്റെ വാഗ്ദാനവും യൂണിയൻ ചർച്ചക്കാർ നിരസിച്ചു.
ഈ വെല്ലുവിളികൾക്കിടയിലും, യൂറോപ്യൻ എതിരാളിയായ എയർ ബസിനൊപ്പം, ഫുൾ സൈസ് കൊമേഴ്‌സ്യൽ ജെറ്റുകളുടെ രണ്ട് നിർമ്മാതാക്കളിൽ ഒരാളെന്ന നിലയിൽ ബോയിംഗിൻ്റെ വിപണി സ്ഥാനം മറ്റ് കമ്പനികൾക്ക് കഴിയാത്ത വിധത്തിൽ വായ്പ നേടാനും മൂലധനം സ്വരൂപിക്കാനും കമ്പനിയെ അനുവദിച്ചു. ഈ ഡ്യുപ്പോളിയിലെ ബോയിംഗിൻ്റെ കുത്തക അതിൻ്റെ നിലനിൽപ്പ് ഉറപ്പാക്കുന്നു, ഓർഡറുകളുടെ ബാക്ക്‌ലോഗ് ഭാവിയിലേക്ക് നീളുന്നു.
വാണിജ്യ വിമാന വ്യവസായത്തിലെ ഡ്യുപ്പോളിയുടെ ഭാഗമായി ബോയിംഗിൻ്റെ പദവി വിപണിയിൽ അതിൻ്റെ സ്ഥാനം ഉറപ്പ് നൽകുന്നു. സമീപ വർഷങ്ങളിൽ എയർബസിനോട് ഇതിന് കുറച്ച് അടിസ്ഥാനം നഷ്ടപ്പെട്ടിട്ടുണ്ടെങ്കിലും, അതിൻ്റെ ആധിപത്യം വലിയ വെല്ലുവിളികളില്ലാതെ തുടരുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, ബോയിംഗ് ജെറ്റുകളുടെ ഓർഡറുകൾ റദ്ദാക്കി എയർബസിലേക്ക് തിരിയുന്ന ഏതൊരു എയർലൈനും പുതിയ ഡെലിവറികൾക്കായി അഞ്ച് വർഷം വരെ കാലതാമസം നേരിടേണ്ടിവരും, ഇത് ഭാവിയിൽ ബോയിംഗിൻ്റെ വിപണി വിഹിതം ഉറപ്പാക്കും.
അതേസമയം, ബോയിംഗിൻ്റെ ഭാവി അനിശ്ചിതത്വത്തിലാണ്. നിലവിലുള്ള പണിമുടക്ക് 737 മാക്സ്, 767, 777 ചരക്ക് വിമാനങ്ങൾ ഉൾപ്പെടെയുള്ള പ്രധാന വിമാനങ്ങളുടെ ഡെലിവറി വൈകിപ്പിക്കും. ഇത് വരുമാനത്തില്‍ ഗണ്യമായ സമ്മർദ്ദം ചെലുത്തും. 2023-ൽ ഡെലിവറി ചെയ്യാൻ തീരുമാനിച്ചിരുന്ന തങ്ങളുടെ ഏറെ പ്രതീക്ഷയോടെ കാത്തിരിക്കുന്ന 777X വിമാനം പരീക്ഷണ പറക്കലിനിടെ കണ്ടെത്തിയ പ്രശ്‌നങ്ങളെ തുടർന്ന് കൂടുതൽ കാലതാമസം നേരിട്ടതായും കമ്പനി അറിയിച്ചു. പുതിയ ടൈംലൈൻ ഇപ്പോൾ 777X-ൻ്റെ ഡെലിവറികളെ 2026-ലേക്ക് തിരികെ കൊണ്ടുപോകുന്നു.
ആഗോള ബഹിരാകാശ വ്യവസായത്തിൽ ബോയിംഗ് ഒരു പ്രധാന കളിക്കാരനായി തുടരുമ്പോൾ, അതിൻ്റെ സമീപകാല പ്രവർത്തനപരമായ തിരിച്ചടികൾ, സാമ്പത്തിക നഷ്ടങ്ങൾ, സുരക്ഷാ വിവാദങ്ങൾ എന്നിവ അതിൻ്റെ ഭാവിയിൽ കരിനിഴൽ വീഴ്ത്തി. കടം കയറ്റം, കാലതാമസമുള്ള ഉൽപ്പന്ന നിര, നിലവിലുള്ള തൊഴിൽ തർക്കങ്ങൾ എന്നിവയാൽ കമ്പനി കാര്യമായ തടസ്സങ്ങൾ അഭിമുഖീകരിക്കുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, വാണിജ്യ വിമാനങ്ങളുടെ തുടർച്ചയായ ആവശ്യകതയ്‌ക്കൊപ്പം വിപണിയിലെ ബോയിംഗിൻ്റെ സ്ഥാനം, നിലവിൽ നേരിടുന്ന വെല്ലുവിളികൾക്കെതിരെ ഒരു ബഫർ നൽകുന്നു. വാൾസ്ട്രീറ്റിൽ നിന്ന് ഫണ്ട് ശേഖരിക്കാനുള്ള കമ്പനിയുടെ കഴിവ് അതിൻ്റെ വീണ്ടെടുക്കലും ദീർഘകാല നിലനിൽപ്പും നിർണ്ണയിക്കുന്നതിൽ നിർണായകമാകും.
